والدین با کودک کنجکاو چگونه برخورد کنند؟

کودکان در سنین مختلف پرسش‌های زیادی از والدین خود دارند که نیازمند است والدین پاسخ آن‌ها را با صبر و حوصله داده و از دادن پاسخ‌های بی ربط و توجیه کننده پرهیز کنند.

بر خلاف آنچه که بسیاری والدین تصور می‌کنند، داشتن صداقت در گفتن کلمه «نمی‌دانم» در مواجه با پرسش کودکان نوعی تحقیر شخصیت خودشان است، این موضوع به نوعی آموزش صداقت در کلام داشتن به کودکان است تا در آینده نیز از گفتن این کلید واژه ترسی نداشته باشند.

مهناز استکی، روان‌شناس کودک در گفتگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری فارس، در پاسخ به این پرسش که «چطور با کودک کنجکاو برخورد کنیم؟»، اظهار داشت: کنجکاوی مخرب نیست؛ ضمن اینکه والدین باید یاد بگیرند که در جایی که واقعا جواب سؤال کودک خود را نمی‌دانند با کودک همراه شوند.

وی ادامه داد: این همراهی یعنی اینکه وقتی کودک سوالی می‌پرسد، به او بگویند «تو درست می‌گویی، اما من جواب این سوال را نمی‌دانم»؛ به نظر تو چه کار کنیم؟ فکر می‌کنم بهتر است برویم از فرد دیگری که این جواب را می‌داند بپرسیم.

این روان‌شناس کودک اضافه کرد: باید صداقت داشته باشیم و داشتن صداقت با کودک باعث سلب اعتماد کودک نسبت به والدین نمی‌شود؛ البته اگر این کنجکاوی را سرکوب کنیم، منجر به نابودی خلاقیت کودک می‌شود.

استکی با تأکید بر اینکه باید کنجکاوی کودک را تقویت کنیم، بیان داشت: کنجکاوی حاصل توانمندی‌های شناختی است. وقتی توانمندی شناختی کودک بالا می‌رود، وی راجع به هر چیزی کنجکاوی می‌کند.

وی تصریح کرد: حدود سن ۴ تا ۵ سالگی به این دلیل که نیمکره راست مغز فعال می‌شود، معمولا کنجکاوی‌های محیطی بروز می‌کند، اما معمولا ما به کودک می‌گوییم همان چیزی که من گفتم درست است و به نوعی کنجکاوی او را سرکوب می‌کنیم.

این روان‌شناس کودک با تأکید بر اینکه باید به سوالات کودکان پاسخ داد، گفت: البته کودکان بر روی سوال خود باقی نمی‌مانند، اما اگر کودکی مدام یک سوالی را تکرار کنند، معمولا ما از آن به عنوان یک اختلال نام می‌بریم؛ در مقابل اگر کودک سوالی را مطرح کرده و جواب خود را دریافت کند و قانع شود، این موضوع جزو کنجکاوی بوده و امری طبیعی است.

استکی ابراز داشت: معمولا در کودکانی که کم‌توان ذهنی هستند این کنجکاوی به صورت تکرار سوال است؛ چراکه در توانمندی‌های شناختی ارتباط ایجاد نمی‌کند؛ ضمن اینکه کنجکاوی بستگی به توانمندی هوشی کودک دارد.

وی متذکر شد: برای نمونه برخی از کودکان در سه سالگی بسیار کنجکاو هستند و برخی نیز در سنین ۵ تا ۶ سالگی کنجکاوی زیادی می‌کنند؛ در نتیجه هر چه توانمندی شناختی بالاتر باشد، کنجکاوی سریع‌تر شروع می‌شود.