حمایت ویژه از پایان‌نامه‌های حوزوی مرتبط با چالش‌های قوه قضائیه

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه قوه قضائیه، دکتر سیدحجت‌اله علم‌الهدی با حجت‌الاسلام والمسلمین محمد قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی دیدار کرد که در این دیدار ضمن معرفی پژوهشگاه قوه قضائیه و فعالیت آن، ابعاد مختلف تعامل و همکاری بین سازمان تبلغیات اسلامی و پژوهشگاه قوه قضائیه مورد بررسی قرار گرفت.

رئیس پژوهشگاه قوه قضائیه در این دیدار گفت: پژوهشگاه در واقع نهاد علمی و تحقیقاتی قوه قضائیه است و نقش تصمیم‌سازی را برای دستگاه قضایی دارد.

دکتر علم‌الهدی با بیان اینکه حوزه مأموریت دستگاه قضایی به عرصه‌های مختلف فرهنگی، هنری، اجتماعی و اقتصادی قابل تسری است گفت: با بخش‌های مختلف قوه قضائیه، کارگروه‌های مشترکی را برای نیازسنجی موضوعات مربوط به دستگاه قضایی و انجام پژوهش در خصوص آن‌ها تعریف کردیم.

وی برگزاری نشست‌های تخصصی و تعریف کار‌های پژوهشی در مورد مسائل روز مبتلابه قوه قضائیه و ارائه راهکار به رئیس قوه قضائیه و بخش‌های مختلف دستگاه قضایی را از دیگر مأموریت‌های پژوهشگاه عنوان کرد.

رئس پژوهشگاه قوه قضائیه گفت: یک گروه مطالعات قضای اسلامی نیز به صورت مستقل ایجاد شده که در زمینه مطالعات دینی و به ویژه فقهی فعالیت می‌کند که با استفاده از ظرفیت این گروه می‌توان به طور خاص به سراغ حوزه‌های علمیه رفت و از ظرفیت حوزه‌ها استفاده کرد.

دکتر علم‌الهدی همچنین به حمایت از پایان‌نامه‌ها اشاره کرد و افزود: در این ارتباط بخشی به طور مجزا به حمایت از پایان‌نامه‌های حوزوی علاوه بر پایان‌نامه‌های دانشگاهی اختصاص یافته که در این پایان‌نامه‌ها نظام مسائل قوه قضائیه مورد توجه و اهتمام قرار می‌گیرد.

علم‌الهدی ادامه داد: رئیس قوه قضائیه نیز بار‌ها تأکید کرده که پژوهشگاه قوه قضائیه فقط به ظرفیت علمی خود اکتفا نکند و از طریق تعامل با نهاد‌ها و سازمان‌های مختلف، از ظرفیت این سازمان‌ها و نهاد‌ها نیز استفاده شود. ضمن اینکه در حوزه کار‌های پژوهشی ایجاد یک هم‌افزایی به طور جدی مورد نیاز است، زیرا امروز شاهد کار‌های پراکنده و جزیره‌ای در بخش‌های علمی و پژوهشی هستیم.

استراتژیک‌ترین مرکز برای تقویت اراده مردم قوه قضائیه است
در ادامه این جلسه، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی ضمن ابراز خرسندی از برگزاری این دیدار اظهار کرد: ساختار سازمان تبلغیات اسلامی، اساًساً یک دستگاه تبلیغی است. یک کار‌هایی مستقیما و مباشرتا از جنس کار‌های متناظر پژوهشگاه قوه قضائیه در سازمان تبلیغات اسلامی انجام می‌شود و در سازمان تبلیغات چند پژوهشکده متفاوت وجود دارد و ارتباطاتی ممکن است بین حوزه‌های تحقیقاتی سازمان تبلیغات و پژوهشگاه قوه قضائیه وجود داشته باشد.

حجت‌الاسلام و المسلمین محمد قمی افزود: علاوه بر این، حوزه ماموریت سازمان تبلیغات اسلامی از جنس تبلیغی، گفتمان‌سازی، هنر و رسانه است که این مأموریت‌ها نیز می‌تواند به نوعی در راستای فعالیت‌های پژوهشگاه قوه قضائیه باشد.

وی گفت: محور‌ها و زمینه‌های متعددی برای هم‌افزایی بین سازمان تبلیغات اسلامی و قوه‌قضائیه وجود دارد، ولی نباید این موارد را بزرگ و کلی مطرح شود تا بتوانیم در آینده نزدیک به نتیجه برسیم. تصمیمات و تفاهم‌های کلان محترم است، اما باید برنامه‌های هم‌افزا و هم‌گرایی‌های فوری‌تر در دستور کار قرار بگیرد تا موجب امید بخشی در جامعه شود.

قمی به مسئله اولویت‌بندی مسائل اشاره کرد و گفت: مسئله‌های دارای اولویت برای پیشبرد انقلاب باید شناسایی شود و نقش قوه قضائیه برای حل کردن مسائل بنیادی و پایه، بیشتر است. مسائل اگر قرار باشد به سمت حل شدن برود به فهم عمیق‌تر و دقیق‌تر از واقعیت جامعه منجر می‌شود.

وی تصریح کرد: مردم اراده کردند مسیری را طی کنند، اما مسائلی باعث شد که این سرعت کند شود و این سوال پیش می‌آید که اراده مردمی را چگونه می‌توان تقویت کرد؟ استراتژیک‌ترین مرکز در این مسئله بدون تردید دستگاه قضایی است و هدف پژوهشگاه باید ارائه فهم نو و چاره اندیشی‌هایی باشد که خلاقیت، ریشه و مبنا دارد.

رئیس سازمان تبلیغات اسلامی گفت: دسترسی‌های تبلیغ اصیل فقط روحانیون نیست بلکه از ظرفیت‌های مهمی همچون هیئت‌های مذهبی نیز می‌تواند برای تبلیغ مسائل فرهنگی و دینی استفاده کرد.

وی در انتهای سخنان خود اظهار کرد: حضور پنج هزار روحانی در مناطق حاشیه شهر و مناطق آسیب پذیر، فعال بودن ۲۵۰ پایگاه فرهنگی اجتماعی در نقاط پر خطر آسیب اجتماعی از جمله مواردی است که به محوریت یک روحانی در کاهش پرونده‌های قضایی آن مناطق کمک می‌کند که این موارد می‌تواند موجب هم‌افزایی بین سازمان تبلیغات اسلامی و قوه قضائیه شود.

لزوم ارائه آموزش‌های اخلاق‌مدار اسلامی به ضابطین قضایی
حجت‌الاسلام محمدامین فرزانه سرپرست گروه مطالعات قضای اسلامی پژوهشگاه قوه قضائیه اظهار کرد: وقتی می‌خواهند دو سازمان و دستگاه با یکدیگر تعامل کنند، رسالت‌های مشترک‌شان مورد توجه قرار می‌گیرد. وقتی به وظایف قوه قضائیه در قانون اساسی نگاه می‌کنیم یکی از مباحث بسیار مهم، بحث پیشگیری از جرم است.

این حقوقدان و قاضی دادگستری با بیان اینکه مسئله پیشگیری از جرم یک مسئله فراقوه‌ای است گفت: قوه قضائیه در این راستا می‌تواند با سازمان‌های فرهنگ‌ساز مانند سازمان تبلیغات اسلامی تعاملاتی را برقرار کند. آن چیزی که بسیار مهم است، آن است که سازمان تبلغیات اسلامی به عنوان یک سازمان مبلغ و متصدی تبلیغات دینی در کشور، ظرفیت بسیار خوبی در عرصه هنحارسازی‌های اجتماعی دارد.

وی اضافه کرد: در همین مجموعه دادگستری استان تهران، چند وقتی است در ارتباط با برخی جرایم مانند شرب خمر و اعمال منافی عفت، طرحی تحت عنوان «فرصت» برگزار و در این راستا، یک سری منشور‌های فرهنگی با کمک روحانیون آماده شد که این منشور‌ها با توجه به اینکه محتوای فرهنگی دارد می‌تواند عرصه همکاری با سازمان تبلیغات اسلامی باشد.

حجت‌الاسلام فرزانه به ظرفیت‌های دیگر همکاری مانند نهاد داوری در دادگاه‌های خانواده یا نهاد میانجیگری موضوع ماده ۸۱ و ۸۲ آیین دادرسی کیفری و مجموعه‌های شورا‌های حل اختلاف اشاه کرد و افزود: این نهاد‌ها بیشتر رویکرد قضازدایی دارند و بهترین مرجع برای مردم همین روحانیون هستند که ریش سفیدان و معتمدان مردم شناخته می‌شود. با توجه به اینکه زیرساخت‌های قانونی نیز در این حوزه وجود دارد می‌تواند زمینه تعامل با سازمان تبلیغات اسلامی باشد.

سرپرست گروه مطالعات قضای اسلامی پژوهشگاه قوه قضائیه بر تعامل و همکاری با سازمان تبلیغات اسلامی به ویژه در حوزه جرایم مرتبط با امنیت اخلاقی اشاره کرد و گفت: در مجموعه دادگستری استان تهران کاملا آمادگی لازم وجود دارد که سازمان تبلیغات اسلامی در این حوزه ورود کرده و محتوای لازم را با همکاری قضات فراهم کند.

وی اضافه کرد: علاوه بر این در برخی سازمان‌های وابسته به قوه قضائیه، حضور پر رنگ روحانیون در کنار قضات به منظور فرهنگ‌سازی اخلاق‌مدار مورد نیاز است به ویژه برای زندانیانی که در معرض خطر هستند. مواد ۳۱۵ به بعد قانون آیین دادرسی کیفری در ارتباط با دادسرا و دادگاه اطفال است و آن نهاد ایجاد شده برای اینکه این سنخ از مجرمین تحت حمایت قرار گیرند تا دوباره مرتکب جرم نشوند. آمار‌ها نشان می‌دهد اگر ما بتوانیم برای مجرمینی که زیر سن ۱۸ سال یا سن مسئولیت کیفری طبق ماده ۱۴۸ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۹۲ است، عمل کنیم، در واقع بسیاری از تبعات بعدی جرایم کاهش می‌یابد و این هم عرصه‌ای است که سازمان تبلیغات اسلامی می‌تواند به ویژه در مورد فضای تبلیغی خاص مربوط به کودکان و نوجوانان ورود کند.

حجت‌الاسلام فرزانه در ادامه با اشاره به تاکیدات رهبر معظم انقلاب بر مسئله خانواده و حفظ حریم آن گفت: می‌تواند یکی از عرصه‌های حضور سازمان تبلیغات اسلامی در بحث خانواده، دادگاه‌های خانواده باشد. دادگاه‌های خانواده عرصه نیاز حداکثری حضور روحانیون متخصص خانواده است و می‌توان با تربیت مبلغ تخصصی در این عرصه، از بسیاری مشکلات خانوادگی که منجر به طلاق عاطفی، رسمی و... می‌شود جلوگیری کرد. پژوهشگاه می‌تواند نیازسنجی بومی هر استان را انجام و استخراج کند و در اختیار سازمان تبلغیات اسلامی قرار دهد، زیرا امروز مثلاً در استان سیستان و بلوچستان مسائلی مطرح است که اصلاً در تهران یا شاید استان‌های دیگر محل بحث نیست.

وی همچنین به بحث ضابطین قضایی اشاره و اظهار کرد: پلیس، اطلاعات سپاه و وزارت اطلاعات و ... ضابطین قوه قضائیه هستند و موظف به انجام دستورات قضایی هستند. در حال حاضر در بحث ضابطین نیازمند آموزش‌های اخلاق‌مدار اسلامی هستیم. آموزش ضابطین طبق ماده ۳۲ و ۳۳ قانون آیین دادرسی کیفری بر عهده دادستان است. دادستانی تهران و دادستانی کل کشور این زمینه را دارد که سازمان تبلغیات اسلامی برای آموزش ضابطین قضایی با مبانی دینی ورود کند.

در ادامه این جلسه حجت‌الاسلام والمسلمین روح‌الله حریزاوی معاون آموزش و پژوهش سازمان تبلیغات اسلامی گفت: مسئولان سازمان تبلیغات اسلامی به دنبال ارتقای این سازمان تحت عنوان سازمان تبلیغات انقلاب اسلامی هستند و این باعث می‌شود رویکرد‌ها تغییر کند.

وی افزود: بر همین مبنا اگر به قوه قضائیه نگاه داشته باشیم خود به خود نظام مسائل شکل می‌گیرد و به حل مسائل کمک شایانی می‌کند.

حریزاوی تصریح کرد: انقلاب اسلامی، فقه قضایی-حکومتی است که از آن بوی عدالت به مشام می‌رسد و آرمان به این معنی است که بتوانیم جریان عدالت طلبی را در جامعه تاسیس کنم، چون این امر سبب می‌شود جامعه امنیت اجتماعی پیدا کند.
معاون آموزش و پژوهش سازمان تبلیغات اسلامی خاطر نشان کرد: توجه به مسئله ربا و بانک جزو دیگر مواردی است که جامعه انقلابی باید به آن توجه کند.

محمود رضا کریمی مدیر روابط عمومی پژوهشگاه قوه قضائیه نیز در این دیدار با توجه به اهمیت روزافزون رسانه به ویژه فضای مجازی در عصر حاضر و کارکرد‌های آن گفت: به نظر می‌رسد با توجه به زیرساخت‌های رسانه‌ای موجود در سازمان تبلیغات اسلامی، ظرفیت همکاری خوبی بین پژوهشگاه قوه قضائیه و سازمان تبلیغات اسلامی وجود دارد و این مسئله باید مورد اهتمام و توجه قرار گیرد.

وی آموزش حقوق همگانی و آشنایی مردم با حقوق عامه را از اولویت‌های اصلی پژوهشگاه در امر اموزش دانست و تصریح کرد: در پژوهشگاه به دنبال ان هستیم تا با تولید موشن گرافی اینفوگرافی و ویدیو کلیپ و دیگر تولیدات چند رسانه‌ای به این مهم دست پیدا کنیم که در همین راستا می‌توان همکاری‌های مشترکی را با مجموعه‌های توانمند رسانه‌ای سازمان از جمله حوزه هنری تبیان و خبرگزاری مهر تعریف کنیم.

مدیر روابط عمومی پژوهشگاه خاطرنشان کرد: می‌توان با استفاده از بستر‌های فرهنگی و تربیتی موجود در سازمان تبلیغات برای رشد و تعالی پژوهشگران و اعضای هیات علمی و خانواده آن‌ها در قوه قضاییه گام برداشت.