پشت پرده اهداف اروپا از تشکیل کانال مالی با ایران چیست؟

تبلیغات غرب موجب شده تا افکار عمومی جهان کانال‌های مالی اینستکس و سوئیس را حسن نیت اروپا برای نگه داشتن برجام و عقاید بشر دوستانه آمریکا تلقی کنند.

پس از خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌های ارزی علیه ایران، کشور‌های باقی مانده در توافق هسته‌ای در راستای تلاش برای حفظ این توافقنامه، نوعی کانال مالی تحت عنوان اینستکس راه اندازی کردند تا ایران بتواند نفت خود را بفروشد، سپس پول خود را در این شبکه اینستکس ذخیره کرده و در نهایت کالا‌های مورد نیاز خود را دریافت کند، اما تاکنون تراکنش چشم‌گیری در آن انجام نشده است.

از سوی دیگر مطابق قانون اساسی و قوانین تحریم آمریکا به رئیس جمهور این کشور اجازه نمی‌دهد اقلام بشر دوستانه مانند دارو، مواد غذایی، کالا‌های اساسی کشاورزی و نظایر آن را در هیچ وضعیتی تحریم کند و همچنین طبق قوانین بین‌المللی، تحریم اقلام بشردوستانه حتی در زمان جنگ هم جرم تلقی می‌شود؛ بر این اساس تحریم‌های ایران هم شامل اقلام دارویی و بشر دوستانه نمی‌شود، اما تحریم‌های ارزی موجب شده تا تهران برای واردات چنین اقلامی دچار مشکل شود.

در همین راستا سوئیس با موافقت آمریکا کانال مالی را جهت ارسال اقلام غذایی و پزشکی به ایران تاسیس کرده، ولی باز هم سودی عاید ایران نشده و مشکلات عدیده‌ای در بازار دارو ایران به وجود آمده است؛ در این میان بیشترین ضربه را بیماران خاص خورده اند که کمبود دارو جان بسیاری از آن‌ها را در این مدت گرفته و بازتاب این موضوع در رسانه‌های دنیا هم نتوانسته تلنگری به وجدان اعضای کاخ سفید وارد کند.

در همین راستا اظهارات متفاوتی درباره کانال سوئیس از سوی مقامات ایرانی و خارجی مطرح شده که به روش‌های متفاوتی به ناکارآمدی این ساز و کار مالی اشاره کرده اند.


تحریم‌های آمریکا و مشکلات دارویی ایران!

همانگونه که گفته شد تحریم‌های واشنگتن علیه تهران شامل اقلام دارویی، پزشکی و ... که تاثیر مستقیم بر سلامتی و جان انسان‌ها دارد، نیست؛ اما به نوعی راه رسیدن این اقلام به دست مردم بسته شده است.

حال در روز‌های گذشته فابیان مینفیش، سخنگوی وزارت امور اقتصادی سوئیس با اشاره به کانال مالی تجارت بشر دوستانه سوئیس طی اظهاراتی اعلام کرد که هیچ مبادله بشر دوستانه‌ای از کانال مالی سوئیس انجام نشده است و به دلیل همه‌گیری کووید-۱۹، این فرایند بیشتر از آنچه فکرش را می‌کردیم زمان برده است؛ اما این سوال پیش می‌آید که آیا تنها دلیل زمانبر بودن راه اندازی کانال سوئیس شیوع بیماری کرونا بوده است؟

ابوالفضل ظهره‌وند دیپلمات اسبق کشورمان کانال مالی مذکور را آدرس غلط اروپایی‌ها دانسته و اظهار می‌کند سوئیس با هماهنگی آمریکا برای فریبکاری بحثی را تحت عنوان کانال مالی سوئیس و صرفا در حوزه دارو مطرح کرد؛ اما کل این ماجرا فریبکاری بوده و نباید به آن توجه کنیم، ضمن اینکه حجم تجارت دارویی ایران و نیازهایش، ده‌ها و صد‌ها برابر آن چیزی است که کانال مالی سوئیس می‌خواهد تامین کند.

او همچنین تاکید می‌کند علی رغم تحریم نبودن غذا و دارو، این اقلام تنها به صورت هدیه می‌تواند به دست ایران برسد و توضیح می‌دهد که بر سر راه تجارت، خرید، معامله و دریافت با ساختار تحریمی، ممنوعیت‌ها و مشکلات پرداخت مشکلات عدیده‌ای وجود دارد، بنابراین همه این موارد در چارچوب نظام تحریمی آمریکا با بن بست مواجه می‌شود؛ به همین دلیل در ظاهر برای اغوا و دادن آدرس غلط اظهار می‌کنند که غذا و دارو را تحریم نمی‌کنند، اما اگر قرار باشد خرید، بیمه اقلام و نقل و انتقال انجام شود، در چارچوب تحریم‌های کلی پولی، بیمه‌ای و حمل و نقل قرار می‌گیرد و بنابراین قابل عمل نخواهد بود.

از سوی دیگر مجید تخت روانچی نماینده دائم کشورمان در سازمان ملل نیز ضمن رد ادعای مقامات آمریکایی در مستثنی دانستن مبادلات بشردوستانه و پزشکی از تحریم‌ها اظهار می‌کند که در عمل انجام این گونه تبادلات غیرممکن است.

او همچنین سازوکار موسوم به کانال انسان‌دوستانه سوئیس (SHTA) را برای تامین نیاز‌های ایران ناکافی دانسته و تاکید می‌کند شرط و شروط وزارت خزانه داری آمریکا برای صدور مجوز به شرکت‌های متقاضی برای استفاده از این کانال، چنان سخت‌گیرانه است که در عمل تجارت از این طریق دشوار است.

اکثر قریب به اتفاق کارشناسان هم عقیده دارند کانال مالی سوئیس توانایی تامین نیاز‌های دارویی و غذایی ایران را ندارد، پس با این حساب چه دلیلی پشت پرده تاسیس کانال‌های مالی اینستکی و سوئیس با ایران چیست؟


وقتی پای آبروی اروپا در میان باشد، اینستکس و SHTA متولد می‌شود!

امروزه و با توجه به شرایط حاکم موضوعی که مطرح می‌شود، این است که وقتی اروپایی‌ها تا این اندازه از مدیریت کانال‌های مالی خود با ایران ناتوان هستند، چرا اصرار به تاسیس آن دارند؟ شاید یکی از مهم‌ترین دلایل، آبروی این اتحادیه در دنیا باشد و به همین دلیل به حمایت از ایران تظاهر می‌کنند؛ اما این تنها دلیل نیست و برخی تلاش دست و پا شکسته اروپا برای حفظ برجام را هم از جمله این دلایل می‌دانند.

در همین رابطه ظهره وند تشریح می‌کند که ۱+۴ و به ویژه اروپا اظهار می‌کنند بیشترین بهره امنیتی را از برجام برده‌اند و بنابراین به هر روشی در تلاش هستند تا بتوانند برجام را بدون پرداخت هزینه حفظ کنند؛ همچنین در همین راستا امید دارند که با انتخابات ۲۰۲۰ ریاست جمهوری آمریکا، حزب دموکرات پیروز شود، که در این صورت می‌توانند روش گذشته اوباما را طی کنند و به سمت تغییر رفتار ایران و تحمیل محدودیت‌های پنهانی در قالب برجام ۲، ۳، ۴ و... پیش بروند تا به نقطه تغییر نظام ایران برسند.

برخی دیگر هم عقیده دارند کانال‌های مالی ارتباط با ایران تنها جنبه تبلیغاتی دارد و نه هیچ چیز دیگری؛ مرتضی مکی کارشناس مسائل آمریکا و اروپا با اشاره به تراکنش‌های محدود کانال سوئیس تصریح می‌کند که این موضوع نشان می‌دهد که حتی در اقلام پزشکی و بهداشتی هم آمریکایی‌ها خلاف تبلیغات سنگین خود در عرصه جهانی، اجازه ارسال محموله از طریق ساز و کار‌های مالی به ایران را نمی‌دهند و تبعات این موضوع بسیار گسترده است.

غرب تا چه اندازه در فریب افکار عمومی موفق بوده است؟

شاید بتوان اینگونه گفت که ابتدای خروج آمریکا از برجام و آغاز مباحث تاسیس کانال مالی، غرب برنده افکار عمومی بود و عده زیادی بر این باور بودند که این کشور‌ها در حفظ برجام، انجام تعهدات خود و حل مشکلات ایران صادق و ثابت قدم هستند؛ اما در نهایت پس از گذشته چند وقت و خروجی نداشتن این طرح‌ها، اهداف واقعی غرب وحشی برای بسیاری روشن شد و اکنون می‌دانند که نباید منتظر اقدام خاصی از سوی اروپایی‌ها باشند؛ چراکه یا آن‌ها واقعا ناتوان از انجام تعهدات خود هستند و یا در راستا منافع خود تصمیمی برای اجرای آن‌ها ندارند!