مهارت هایی که باید به نوجوانان بیاموزیم

محسن لعلی در خصوص اهمیت یادگیری مهارت‌های اجتماعی در نوجوانان، اظهار کرد: اهمیت فراگیری مهارت‌های زندگی به این دلیل ضرورت دارد که در شرایط فعلی پیچیدگی‌های خاصی در زندگی وجود دارد که نیازمند یادگیری برخی مهارت‌ها و آموزش‌ها در نوجوانان برای مقابله و سازگاری با محیط پیرامون است.

وی با اشاره به آموزش محور بودن آموزش و پرورش در گذشته، افزود: امروزه با تمهیداتی که آموزش و پرورش انجام داده بیشتر فعالیت‌ها در زمینه آموزش مهارت‌های زندگی و اجتماعی است.

عضو شورای نظام روانشناسی استان اصفهان، تصریح کرد: مهارت‌های ۱۰ گانه زندگی که سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده عبارتند از: مهارت تصمیم گیری، حل مسئله، تفکر خلاق، تفکر نقاد، مهارت ارتباطی، مدیریت رابطه، همدلی، مدیریت احساسات، استرس و در نهایت مهارت خودآگاهی است.

لعلی با تاکید بر اینکه مهارت‌های زندگی مانند جعبه ابزار است، گفت: باید نوجوانان این جعبه را با این مهارت‌ها داشته باشند تا بتوانند استرس‌ها را کنترل کنند. با ذهن خلاق و تفکر نقادانه، بموقع تصمیم‌گیری کرده و امکان حل مسئله داشته باشند و بتوانند با خودآگاهی و مدیریت احساسات ارتباط لازم را با دیگران برقرار کنند.

وی ادامه داد: سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۹۳ نخستین بار اعلام کرد که باید این مهارت‌ها را به نوجوانان آموزش دهیم با این هدف که افراد بتوانند با مشکلات زندگی مقابله کنند و ارتقای رشد شخصیتی و اجتماعی و یک زندگی هدفمند داشته باشند.

این مدرس دوره‌های تخصصی روانشناسی معتقد است اگر بزرگسالان هم مهارت‌های ارتباطی خوبی نداشته باشند آسیب‌های زیادی به خود می‌زنند. در واقع اگر افراد از سنینی پایین‌تر این ۱۰ مهارت را بخوبی بیاموزند و آموزش این مهارت‌ها در بین آن‌ها نهادینه شود پیامد مثبت آن وجود یک زندگی هدفمند خواهد بود و به آرامش مطلوب در زندگی دست می‌یابند.

وی با اشاره به اینکه استقلال نوجوانان در مراحل رشدی متفاوت است، اظهار کرد: استقلال در حیطه‌های شناختی، بعد تفکری، عاطفی و رفتاری وجود دارد. برای مثال نوجوانی که تصمیم گرفته و علاقه به رشته فنی دارد اگر وابسته به خانواده و اطرافیان باشد و هر چیزی را آن‌ها برای او تصمیم بگیرند، به طور یقین بعد شناختی فکر او هم در دست دیگران است. یعنی نوجوان نمی‌تواند برای خودش فکر کند که چه تصمیمی برای زندگی داشته باشد.

به گفته لعلی، در بعد عاطفی برخی نوجوانان استقلال عاطفی ندارند و علاوه بر این خودآگاه نیستند و حالت‌ها و احساسات خود را هم درک نمی‌کنند. در نهایت اینکه باید نوجوان استقلال رفتاری داشته باشد و برای انجام کار‌های خودش تصمیم‌گیری کرده و مسئولیت کار را بر عهده بگیرد.

عضو شورای نظام روانشناسی استان اصفهان، تاکید کرد: یکی از ویژگی‌های انسان کمال یافته مسئولیت پذیری، انتخاب و قبول مسئولیت است. این ویژگی و داشتن مهارت‌های زندگی وابسته به آموزش و یادگیری است.

وی تصریح کرد: اگر پدر و مادر از دوران کودکی در برخی موضوعات خاص مانند انتخاب رنگ لباس، جعبه مداد زندگی و موارد دیگر استقلال خاص به کودک بدهند در این صورت والدین می‌توانند به فرزند خود کارکرد تصمیم‌گیری را بیاموزند.
والدین سریع حل مسئله نکنند

این مدرس دوره‌های تخصصی روانشناسی اظهار کرد: هنگامی که فرزند نوجوان مشکلی پیدا می‌کند نباید والدین سریع برای او حل مسئله کنند. در حقیقت نوجوان به دنبال استقلال طلبی است و باید خودش حل مسئله کند.

لعلی با بیان اینکه باید نوجوان راه حل‌های مشکل را از طریق بارش فکری انجام دهد، افزود: بعد از آوردن راه حل‌ها، نوبت به انتخاب بهترین راه حل می‌رسد و بعد از گزینش راه حل اجرای آن حائز اهمیت است که برای حل مسئله و مستقل بودن نوجوان توجه والدین به این موارد ضروری است.

وی با اشاره به اینکه آموزش‌های شناختی فرزندان بسیار مهم است، اظهار کرد: والدین می‌توانند به نوجوانان بیاموزند که در زندگی چطور این مشکل‌ها را حل کنند، اما نباید خودشان سریع مسئله را حل کنند.

عضو شورای نظام روانشناسی استان اصفهان، تاکید کرد: با توجه به اینکه در شرایط کنونی با شیوع بیماری کرونا شاهدیم که آموزش مهارت‌ها در گذشته صورت نگرفته و همین امر باعث استرس بالای افراد و مشکلاتی در سیستم ایمنی بدن و ابتلا به بیماری را همراه داشته است.

لعلی در خصوص اینکه در اپیدمی کرونا برخلاف گروه اول عده‌ای هم به موارد بهداشتی توجهی نمی‌کنند، تاکید کرد: آنچه مهم است اینکه با فقدان زیرساخت‌ها و آموزش مهارت‌های زندگی روبرو هستیم و این امر به دانسته‌ها و نادانسته‌های افراد وابسته است. باید جامعه سرمایه‌گذاری اساسی در این زمینه داشته باشد و این سرمایه‌گذاری فقط مختص کتاب‌های فرزندان نیست و باید این مهارت‌های ارتباطی درونی شود و نوجوانان جایگاه آن را در جامعه بدانند.

منبع: خبرگزاری ایمنا