.svg)
تلويزيون جمهوري اسلامي؛ نخستين رسانه شيعي جهان اسلام
تا قبل از پيروزي انقلاب اسلامي ايران، شيعيان در همه جهان اسلام، اقليت جمعيتي و حتي سياسي محسوب مي‌شدند و طبعا «رسانه‌اي» هم مختص خود نداشتند، در ايران قبل از انقلاب اسلامي هم رسانه‌هاي رسمي ـ به تبع نگاه رژيم شاه به مذهب ـ در خوشبينانه‌ترين حالت به مفاهيم و آموزه‌هاي شيعي با عينك سكولاريسم مي‌نگريستند و نهايت احترام و جايگاه محرم در تلويزيون قبل از انقلاب، به پخش نشدن موقت موسيقي و رقص و آواز در روز تاسوعا و عاشورا محدود مي‌شد، اما اثري از مناسك و آيين‌هاي عاشورايي در قاب تلويزيون ايران نبود.
پيروزي انقلاب اسلامي در بهمن 1357 علاوه بر همه دستاوردها و برهم زدن معادلات جهاني، صداوسيماي جمهوري اسلامي ايران را تبديل به نخستين «رسانه رسمي شيعي» جهان اسلام کرد كه البته بي شك نقش «تلويزيون» در اين نامگذاري خاص‌تر و پررنگ‌تر از راديوست.
تلويزيون جمهوري اسلامي ايران، را در همان اولين ماه‌هاي بعد از انقلاب، شعائر و مناسك حسيني- كه تا پيش از آن در ميان توده‌هاي مردم و به صورت آئيني وجود داشت- «پخش» كرد، طوري كه بسياري از خاطرات عاشورايي مردم ايران اينك با انگاره‌هاي تلويزيوني آن گره خورده است.
از اين فراتر اين‌كه حتي در شبكه‌هاي تلويزيوني و ماهواره‌اي غيرايراني اما شيعي در اقصي نقاط جهان، الگوگيري مستقيم خواسته يا ناخواسته از انگاره‌هاي عاشورايي تلويزيون جمهوري اسلامي ايران ديده مي‌شود.
با گذشت بيش از 33 سال از پيروزي انقلاب و تجارب متعدد صداوسيما در بازخواني و بازتوليد آيين‌ها و مناسك عاشورايي متناسب و هماهنگ با قالب رسانه مدرن، اينك شاهد آفرينش گونه‌هاي جديد از نمايش رسانه‌اي آيين‌ها و مفاهيم عاشورايي و حسيني در تلويزيون هستيم، از سريال‌هاي عاشورايي ماندگار چون «شب دهم، مختارنامه و...» كه جزو فاخرترين‌هاي تلويزيون هستند تا ابداعي چون «مراسم شيرخوارگان حسيني» كه امسال قرار است به صورت زنده از شبكه دو پخش شود و اين مراسم را در 40 كشور دنيا نيز پوشش دهد.
هرچند تاكنون راه پرفراز و نشيبي طي شده است اما غناي مفاهيم عاشورايي، استمرار پيام امام حسين(ع) در طول تاريخ از يك سو و ظرفيت بالاي رسانه و بخصوص تلويزيون براي بيان غناي اين پيام ماندگار، نشان‌دهنده اين است كه اين راه را پاياني نيست و هيچ گاه خلاقيت‌هاي جديد رسانه‌اي در بازنمايش مناسك و مفاهيم عاشورايي متوقف نخواهد شد.
جام جم
ارسال نظر