انتظار خاموشی ۲۰ ساعته در آینده را داشته باشید!

منصور دفتریان، رئیس انجمن مهندسی گاز کشور اظهار کرد: کشور ایران به طور طبیعی دارای امکانات گسترده‌ای است. گزارش شرکت BP (British Petroleum) یعنی شرکت نفت و گاز انگلستان نشان می‌دهد که ایران با معادل ۳۷۶ میلیون بشکه، از نظر مجموع منابع نفت و گاز در دنیا رتبه اول را دارد.

او با بیان این که یکی از ارکان موفقیت در حوزه‌های مختلف از جمله انرژی این است که همواره با تکنولوژی روز دنیا و فناوری‌های جدید آشنایی داشته باشیم، افزود: ظهور تکنولوژی جدید به معنی غیراقتصادی شدن تکنولوژی قدیمی است؛ بنابراین اگر بخواهیم از نظر اقتصادی در دنیا حرفی برای گفتن داشته باشیم، باید با آخرین فناوری‌های روز جهان آشنا شویم.

دفتریان با اشاره به این که در حال حاضر نیروی انسانی با استعداد و جوانی در این حوزه داریم و باید از آن‌ها به بهترین وجه ممکن استفاده شود، ادامه داد: متاسفانه قسمت اعظم انرژی مصرفی کشور ما تنها از طریق گاز طبیعی تامین می‌شود. بزرگترین مخزن گاز طبیعی ایران، پارس جنوبی است که اندازه آن نسبت به سایر مخازن مستقل گازی کشور بسیار بزرگتر است؛ به طوری که، بزرگترین مخزن گازی مستقل پس از پارس جنوبی، حجمی حدود یک دهم آن دارد.

نمودار مقایسه بزرگترین ذخایر گازی مستقل ایران

او با بیان این که مخزن مستقل گازی یعنی این که در آن مخزن، فقط گاز وجود دارد، گفت: البته برخی مخازن نیز وجود دارند که هم نفتی و هم گازی هستند ولی از گاز آن‌ها برای تولید انرژی استفاده نمی‌شود. داشتن مخازن به تنهایی کافی نیست؛ بلکه، باید توسعه یابند. مخزن توسعه یافته یعنی روی آن چاه حفر شود، گاز استخراج شده آن به پالایشگاه برود و سپس از طریق خط لوله، از پالایشگاه به محل مصرف برسد.

بدهی ۵۵ میلیارد دلاری شرکت نفت به بانک مرکزی

این مدیر با سابقه گازی کشور اظهار کرد: از میان مخازن گازی، تا کنون برای توسعه پارس جنوبی اقدام و هزینه زیادی را هم صرف کرده ایم؛ به گونه‌ای که اکنون شرکت ملی نفت حدود ۵۵ میلیارد دلار به بانک مرکزی بابت اوراق قرضه دریافتی از مردم (به منظور جبران هزینه‌های انجام شده در پارس جنوبی) بدهکار است.

او افزود: به جز پارس جنوبی، مخازن گازی توسعه نیافته زیادی وجود دارند. در میان این مخازن، فرزاد A و فرزاد B، مخازن مشترک با عربستان سعودی هستند که این کشور در بخش خودش آن‌ها را توسعه داده و در حال بهره برداری از این میادین به شیوه‌ای غیرمتعارف است؛ به گونه‌ای که این مخازن در حال تخلیه شدن هستند. بنابراین، اگر منابع مالی و توانایی مدیریتی داشته باشیم، اولویت ابتدایی ما در توسعه مخازن، توجه به این دو مخزن مشترک است.

پیش بینی افت فشار غیرمتعارف مخزن پارس جنوبی در آینده نزدیک

دفتریان با اشاره به این که چندین سال است وزارت نفت تلاش خود را برای توسعه این میادین مشترک به کار برده، اما به دلیل کمبود منابع مالی و مدیریتی موفق نبوده است، گفت: واقعیت این است که درصورت از دست دادن پارس جنوبی، به سادگی نمی‌توانیم سایر مخازن گازی را توسعه دهیم و آن‌ها را جایگزین پارس جنوبی کنیم.

او اظهار کرد: سهم پارس جنوبی از تامین گاز مورد نیاز کشور، در حال حاضر حدود ۷۰ درصد است که با اتمام دو فاز باقی مانده پارس جنوبی تا پایان امسال یا سال آینده، این رقم به ۸۲ درصد افزایش پیدا خواهد کرد.

رئیس انجمن مهندسی گاز کشور اضافه کرد: در بخش مصرف، تمام سیاستگذاری‌ها و اقداماتی که توسط دولت‌های ما انجام می‌شود، این است که در تمام زمینه‌ها از گاز استفاده کنیم و مردم بیشتری از این نعمت خدادادی بهره‌مند شوند. بنابراین، نتیجه این سیاست‌ها این شده که نرخ مصرف گاز در کشور ما بسیار بالاست. بررسی روند مصرف گاز از سال ۱۳۶۵ تا ۱۳۹۵ نشان دهنده این است که به طور متوسط، نرخ رشد حدود ۱۰ درصدی در مصرف گاز داشته ایم.

او همچنین گفت: در پارس جنوبی که میدان مشترک میان کشور ما با قطر است، به دلیل مسائل مختلف از جمله تحریم، روند تولید ما نسبت به قطر کندتر صورت گرفته تا این که طی چند سال اخیر میزان تولیدمان با قطر تقریبا برابر شده است. پیش بینی می‌شود که در سال ۲۰۲۱ بتوانیم نسبت به قطر در تولید از پارس جنوبی پیشی بگیریم، اما برآورد‌ها نشان می‌دهد که در آینده به دلیل افت فشار غیرمتعارف در مخزن پارس جنوبی، با کاهش تولید مواجه خواهیم شد.

دفتریان با بیان این که اگر خوب عمل می‌کردیم و مراقب شرکت‌های خارجی که در کشور همسایه فعالیت می‌کنند می‌بودیم، با این افت فشار مواجه نمی‌شدیم، ادامه داد: به هر حال اکنون این اتفاق افتاده و بحث ما بر سر توازن برقرار کردن میان تولید و مصرف گاز است. این افت فشار در نتیجه سبب افت تولید می‌شود که نگران کننده است، زیرا همانطور که بیان شد، به زودی پارس جنوبی عهده دار تامین ۸۲ درصد از گاز مورد نیاز کشور خواهد بود.

عملی شدن برنامه وزرات نفت نیاز به معجزه دارد!

او تاکید کرد: اگر بتوانیم مطابق برنامه ریزی که در وزارت نفت انجام شده پیش برویم، در پایان سال ۱۴۱۸ به تولید حدود ۶۵۳ میلیون مترمکعب گاز از مجموع مخازن مستقل گازی کشور خواهیم رسید که از تولید فعلی پارس جنوبی نیز کمتر است. هر چند باید معجزه رخ دهد تا این برنامه عملی شود چرا که حتی نتوانسته ایم مخازن مشترک را توسعه دهیم.

رئیس انجمن مهندسی گاز کشور بیان کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد که اگر با همین روند فعلی، شاهد افزایش مصرف باشیم، حتی اگر برنامه غیرعملی وزارت نفت برای توسعه مخازن، به صورت کامل هم اجرا شود، میزان تولید در سال ۱۴۱۸ پاسخگوی نیمی از میزان مصرف نیز نخواهد بود که به معنی قطعی‌های گسترده برق و گاز منازل و کارخانجات است!

خاموشی‌های ۲۰ ساعته در انتظار ایران در صورت اصلاح نشدن روند مصرف انرژی

او تاکید کرد: خاموشی گسترده‌ای که از آن صحبت می‌کنیم، به معنی ۲ ساعت خاموشی در طول روز نیست؛ بلکه منظور ۲۰ ساعت خاموشی است! بنابراین، باید اقداماتی را برای جلوگیری از چنین وضعیتی در آینده انجام دهیم. اگر با شرایط فعلی پیش برویم، دیگر نمی‌توانیم حتی به پتروشیمی‌ها که برای کشور ارزآوری می‌کنند، گاز بدهیم. همچنین صنایع فولاد و دیگر صنایع نیز از این مسئله متاثر خواهند شد.