برنامه غذایی بیمارانی که شیمی درمانی می شوند

کورش صمدپور متخصص تغذیه و رژیم درمانی اظهار کرد: شیمی درمانی یا رادیو تراپی جزئی از پروسه درمانی بیمارانی است که تحت درمان تومور هستند و باید به دلیل شرایط بدخیم بیماریشان تحت درمان رادیوتراپی قرار بگیرند.

او گفت: بیماران باید توجه داشته باشند که حتما پروسه درمان را کامل کنند، زیرا در مراحل اولیه، می توان تومور‌هایی که در مراحل اول هستند را با شیمی درمانی و رادیو تراپی و برخی جراحی‌های کوچک مرتفع کرد.

صمدپور ادامه داد: در شیمی درمانی به وسیله دارو یا اشعه، سلول‌های بدخیم از بین می روند و در کنار‌ این پروسه درمانی، ممکن است سلول‌های سالم نیز آسیب ببینند و همانطور که می دانیم یکی از عوارض شیمی درمانی، ریزش مو و حالت تهوع و بی اشتهایی است. نکته‌ی حائز اهمیت این است که در پروسه شیمی درمانی، چون سلول‌های سالم هم تحت تاثیر قرار می گیرند، سیستم ایمنی بدن ضعیف می‌شود و باید با مصرف مواد غذایی مناسب به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرد.

صمدپور بیان کرد: افرادی که شیمی درمانی می‌شوند باید بیشتر از سایرین، مراقب نوع تغذیه و بهداشت مواد غذایی مصرفی شان باشند. همانطور که می دانید، روزانه مقادیری باکتری و قارچ و ویروس وارد بدن ما می‌شود، ولی سیستم ایمنی ما آنقدر قوی هست تا آن‌ها را نابود کند، اما این پروسه در افراد مورد نظر با قدرت کمتری در جریان است و باید دقت داشت به افرادی که تحت درمان شیمی درمانی هستند میوه‌های کاملا شسته و ضدعفونی شده داده شود و حتی در صورت امکان پوست میوه کنده شود. همچنین قبل از مصرف سبزیجات علاوه بر شستشوی کامل، ضدعفونی هم بشوند و حتی الامکان غذا‌ها کاملا پخته باشند تا از ورود هرگونه میکروب و باکتری به بدن این افراد جلوگیری شود.

این متخصص تغذیه اظهار کرد: یکی از عوارض شیمی درمانی بی اشتهایی است و وقتی این مورد در فرد به وجود بیاید ممکن است کالری کمتری دریافت کند و در نتیجه لاغر شود. پس باید محیط برای این افراد مناسب باشد و برای رفع بی اشتهایی شان، تعداد و تنوع وعده‌های غذایی افزایش پیدا کند. باید اجازه بدهیم بیمار در هر شرایطی که دوست دارد غذایش را مصرف کند و با او همراه باشیم و حتی توصیه می‌شود افراد در جمع عزیزانشان غذا بخورند تا احساس بهتری داشته باشند. از دیگر عوارض شیمی درمانی حالت تهوع و استفراغ است و باید غذا‌هایی مصرف شود که کمترین میزان تحریک کننده این حالت در آن‌ها وجود داشته باشد.

لزوم مصرف همه پنج گروه از مواد غذایی در طول روز

او ادامه داد: با توجه به اهمیت کالری مصرفی بیمار، توجه داشته باشیم که بیمار از غذا‌هایی استفاده کند که کالری مناسب را داشته باشند و در عین حال که غذا کم حجم است، پروتئین بالایی داشته باشد. به طور مثال خوراکی‌هایی مثل کره بادام زمینی، تخم مرغ پخته، پنیر و ... مواد غذایی هستند که در عین کم حجم و کم کالری بودن، پروتئین مناسبی دارند. حتی اگر فرد دچار لاغری شده با اضافه کردن میزان مناسبی از روغن و یا کره و پنیر پیتزا به غذایش می‌توانیم انرژی موادغذایی مصرفی او را بالا ببریم.

صمدپور بیان کرد: میوه‌های تمیز و پوست کنده و یا آبمیوه‌های طبیعی، سبزیجات پخته شده، غذا‌های پروتئین دار مثل مرغ و تخم مرغ و گوشت‌های کم چربی، برای سلامت افرادی که در حال شیمی درمانی هستند بسیار موثر است. بهتر است در سوپ این افراد از آرد و یا پودر جوانه گندم استفاده شود تا غذای مغذی‌تر مصرف کنند. لبنیاتی مثل دوغ، شیر و ماست باید بنا به میل بیمار در طول وعده‌های غذایی اش مصرف شود. برای بهبود اشتهای این افراد بهتر است غذا‌ها به صورت سوپی و مایع مصرف شوند و غذا به صورت لقمه‌های کوچک در وعده‌های متعدد به فرد برسد.

او ادامه داد: استفاده از مغزیجاتی مثل بادام و پسته و گردو فندق، در طول روز می تواند در تامین انرژی از دست رفته این بیماران در طول شیمی درمانی موثر باشد. داشتن آرامش روحی و روانی و دوری از استرس برای این افراد بسیار حائز اهمیت است. همچنین مصرف غذا‌های پر حجم و سرخ کردنی و خیلی چرب، برای این افراد مناسب نیست.