جزئیات کشف ذخایر عظیم گاز در شمال شرق کشور

مهدی فکور درباره جزئیات فعالیت‌های جدید اکتشافی ایران در مناطق شمالشرق کشور، گفت: در حال حاضر تفسیر و پردازش اطلاعات اکتشافی در استان های شمال شرق در حال انجام است.
مدیرعامل شرکت نفت مناطق مرکزی با اعلام اینکه کشف ذخایر جدید گاز طبیعی در این مناطق قطعی است، تصریح کرد: به زودی جزئیات کشف ذخایر جدید گاز طبیعی در این مناطق توسط شرکت ملی نفت ایران اعلام می شود.

این عضو هیئت مدیره شرکت ملی نفت با یادآوری اینکه پیش بینی می شود بر اساس برنامه زمان بندی تا شهریور ماه سال‌ آینده مطالعات اکشتایف در این مناطق به پایان برسد، اظهار داشت: با تکمیل مطالعات اکتشافی شامل پردازش و تفسیر اطلاعات یکسری همسان سازی اطلاعات اکتشافی با مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت هم انجام شود.

با اجرای طرح توسعه واحدهای پالایش گاز در شمالشرق ایران، طرح‌های اکتشافی گسترده‌ای هم در این منطقه گازخیز برای شناسایی مخازن و ذخایر گاز طبیعی در حال اجرا است.

بر این اساس اخیرا عملیات لرزه نگاری فاز 3 طرح توسعه منطقه خانگیران با هدف مشخص شدن حجم دقیق گاز ذخیره شده در این منطقه در نیمه دوم سال آینده در شرکت نفت مناطق مرکزی به پایان رسیده است.
برآوردها نشان می‌دهد حجم گاز موجود در منطقه خانگیران بیشتر از برآوردهای اولیه بوده که بر اساس برنامه، با عملیات لرزه نگاری، حجم دقیق گاز ذخیره شده در این منطقه مشخص می شود.
همسو با اجرای فاز سوم توسعه میدان خانگیران، به تازگی طرحی برای اضافه شدن یک واحد به پالایشگاه شهید هاشمی نژاد در منطقه خانگیران، با هدف افزایش گاز تولیدی در دستور کار قرار گرفته است.

در منطقه خانگیران تاکنون سه مخزن گازی مجزا در ساختارهای طاقدیسی روی هم قرار گرفته و عمق ستیغ های آنها بین دو هزار و 800 تا سه هزار متر از سطح زمین کشف شده است.

در حال حاضر ظرفیت تولید روزانه 62 میلیون متر مکعب گاز ترش و شیرین در منطقه شمالشرق کشور وجود دارد اما پالایشگاه هاشمی نژاد، ظرفیت فرآورش روزانه 58 میلیون متر مکعب گاز را دارد و این میزان کمتر از ظرفیت تولید است.

میدان جدید گازی افشار مشترک یا غیر مشترک؟

فکور در ادامه در پاسخ به این سوال مبنی بر زمان بندی توسعه میدان تازه اکتشاف شده گازی تفشار- یک در همسایگی با کشور ترکمنستان، توضیح داد: هم اکنون مطالعات اکتشافی این میدان جدید توسط مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران در حال انجام است.

این مقام مسئول با یادآوری اینکه تاکنون میزان و نوع اکتشاف این میدان با کشور ترکمنستان قطعی نشده است، تاکید کرد: با حفاری چاه های جدید اکتشافی و توصیفی می توان درباره حجم ذخایر و یا مشترک بودن این میدان گازی اظهار نظرهای کارشناسی شده ای انجام داد.

مدیرعامل شرکت نفت مناطق مرکزی با اشاره به آغاز مطالعات برای توسعه این میدان گازی، تاکید کرد: با تکمیل مراحل اکتشافی دبراره جزئیات توسعه این میدان گازی، ظرفیت تولید روزانه و ساخت تاسیسات برنامه ریز یهای جامع تری انجام خواهد شد.

شرکت ملی نفت ایران اخیرا با انتشار گزارشی، اعلام کرده است: با انجام عملیات لرزه نگاری و شناسایی ساختمان زمین شناسی جدید در نوار مرزی شمال شرق کشور، حفاری نخستین چاه اکتشافی در میدان مشترک با ترکمنستان موسوم به "افشار- یک" آغاز شده است.

انجام عملیات حفاری در میدان مشترک افشار -1 با در نظر گرفتن ضرورت افزایش منابع گازی در شمال شرق کشور و همچنین مشترک بودن آن از یک سو و مجاورت این میدان با تاسیسات پالایشگاهی شهید هاشمی نژاد از سوی دیگر، از علل اصلی اولویت های حفاری در این ساختمان زمین شناسی محسوب می شود.

ساختمان زمین شناسی جدید در نوار مرزی شمال شرق با کشور ترکمنستان مشترک است و در فاصله 10 کیلومتری غرب میدان گازی خانگیران در استان خراسان رضوی واقع شده است. مساحت بخش ایرانی این ساختمان مشترک در حدود 9 کیلومتر مربع است که معادل نیمی از کل ساختمان را پوشش می دهد.
بر اساس بررسی های زمین شناسی و ژئوفیزیکی پیش بینی می شود افق های تیرگان، شوریجه و مزدوران دارای خواص مخزنی مناسب و حاوی مقادیر قابل توجهی گاز باشند.

مخزن مشترک گنبدلی از ظرفیت تولید روزانه 700 هزار متر مکعب گاز شیرین برخوردار است، با بهره برداری از این طرح مشترک، گاز تولیدی پس از انتقال به پالایشگاه هاشمی نژاد و نم زدایی در شبکه گاز سوخت این واحد پالایشگاهی و به ویژه در کوره ها و بویلرها مورد استفاده قرار می گیرد.

نخستین چاه اکتشافی این مخزن مشترک گازی در سـال 1348 شمسی حفر شد که منجر به کشف ذخایر گاز طبیعی نشد و در نهایت با انجام حفاری مجدد در سال 1360 شمسی کشف ذخایر گازی در این مخزن مشترک نهایی شد. در نهایت بهره برداری از این مخزن مشترک گاز ایران - ترکمنستان در سال 1365 شمسی آغاز شد.