خواب لپ‌تاپ‌های پشت ویترین‌ها!

وارد پاساژی شده‌ام که لپ‌تاپ‌های زیبایی پشت ویترین مغازه‌ها به بینندگان لبخند می‌زنند. لپ‌تاپ‌هایی که این روزها همه می‌دانند قیمت آن‌ها با حرکت عقربه‌های ساعت تغییر می‌کند. به داخل مغازه‌ها که نگاه می‌کنم مشتری زیادی نمی‌بینم؛ پشت ویترین مغازه‌ها شلوغ نیست و شاید همه می‌دانند نگاه کردن به آن‌ها نیز دیگر فایده‌ای ندارد.

به مشتریانی که می‌خرند دقت می‌کنم، گاه افرادی هستند که از ته دل قهقهه می‌زنند؛ کسانی که برایشان اهمیتی ندارد قیمت‌ها از این نیز بیشتر شود. برخی مشتریان نیز با اکراه و هزاران چانه‌زنی پول خرید خود را پرداخت می‌کنند و نارضایتی از قیافه‌شان پیداست. هنگام خرید یا خیلی شاد یا خیلی ناراحت‌اند.

امروز دیگر مدرک تحصیلی ملاک باسوادی افراد نیست، بلکه یادگیری زبان انگلیسی و کامپیوتر افراد را با سواد محسوب می‌کند و به همین علت داشتن وسیله‌ای چون کامپیوتر و لپ‌تاپ‌ در خانه‌ها دارای اهمیت کرده‌است؛ به گونه‌ای که نمی‌توان از افزایش بی‌رویه قیمت آن‌ها چشم‌پوشی یا از خرید آن صرف‌نظر کرد و جایگزین دیگری برای آن یافت زیرا جایگزین دیگری ندارد.

شاید سال‌ها پیش که اولین کامپیوترها اختراع شد کسی نمی‌دانست چه تحولی در سراسر جهان ایجاد می‌شود؛ تحولی که با زندگی انسان‌ها پیوند می‌خورد و عضو جدا نشدنی زندگیشان محسوب می‌شود و شاید سال‌ها بعد بازهم کسی نمی‌دانست، استیو جابز کسی که تکنولوژی را نه فقط برای کارشناسان، بلکه برای جهانیان آسان کرد، بتواند با خلاقیت در محصولاتش تحول عمیق‌تری در ارتباطات ایجاد کند.

اکنون این تغییر و تحولات موجب شده نتوان به‌راحتی از کنار مسائل مربوط به گرانی و افزایش قیمت کامپیوترها بگذریم و بنابراین برای کاهش قیمت آن باید چاره‌ای اندیشید.

در ماه‌های اخیر قیمت‌ها در بازار کامپیوتر و به‌ویژه لپ‌تاپ تحت تاثیر نوسانات نرخ ارز مرتب در حال تغییر بوده و می‌توان گفت در بازار خرید و فروش لپ‌تاپ خبری از ثبات و نظم قیمتی نیست؛ از طرف دیگر میزان مراجعه به بازار کاهش یافته و گویا خریداران منتظر کاهش قیمت‌ها هستند. همچنین قیمت کامپیوترهای خانگی نیز هم‌قیمت با لپ‌تاپ‌ها شده و بنابراین مردم ترجیح می‌دهند لپ‌تاپ را که ویژگی‌های بهتری چون حمل آسان‌تر و جای‌گیری کمتری نسبت به کامپیوتر دارد، خریداری کنند.

اما در بازار لپ‌تاپ‌ همه چیز تغییر کرده است. لپ‌تاپ‌هایی با مارک‌های دل، سامسونگ، ایسوز و ایسر که سال گذشته با قیمتی در حدود 700 هزار تومان به فروش می‌رسید، اکنون با وجود قطعات چینی بیش از 2 تا 3 برابر ارزش واقعی به فروش می‌رسند و مارک‌هایی چون اپل، سونی و اچ‌پی نیز که قطعاتی درجه یک در ساخت ‌آن‌ها به‌کار رفته را هر کسی نمی‌تواندخریداری کند.

برای جویاشدن علت گرانی‌ها و اوضاع کنونی فروش لپ‌تاپ به سراغ غلام‌رضا افتخاریان، رییس اتحادیه صنف خدمات و فروش رایانه اهواز می‌رویم. وی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنای خوزستان اظهارکرد: افزایش قیمت لپ‌تاپ که از 15 ماه پیش آغاز شده، تنها در نتیجه نوسانات ارزی بوده است؛ به‌گونه‌ای که اگر قیمت ارز در آینده از این نیز بیشتر شود، قیمت لپ‌تاپ مطابق با آن بالا می‌رود.

افتخاریان ادامه‌داد: به دلیل افزایش قیمت‌ها، میزان فروش پایین آمده و دیگر آن رونق موجود در بازار وجود ندارد. همچنین خریداران را گروه اندکی چون دانشجویان یا افرادی که کارهای تحقیقاتی انجام می‌دهند، یعنی کسانی که واقعا به داشتن این وسیله احتیاج دارند، تشکیل می‌دهد و خیلی کم اتفاق می‌افتد کسی به دلیل تعویض لپ‌تاپ قبلی یا خرید مارک جدید اقدام به خرید کند؛ کاری که در گذشته رایج بود و مکررا انجام می‌شد.

رییس اتحادیه صنف خدامت و فروش رایانه اهواز تصریح‌کرد: این تفکر غلط وجود دارد که چون قیمت‌ها افزایش یافته، سود فروشندگان نیز هم‌گام با آن بالا رفته است؛ در صورتی که اعضای صنف مجبور به پایین آوردن نرخ سود خود برای فروش محصولاتشان شده‌اند که این امر گاهی زیان را برای آن‌ها به همراه دارد.

سیدمصطفی ماجدی، مدیر فروشگاه سرزمین رایانه اهواز نیز درباره میزان فروش ماه‌های اخیر گفت: اکنون حجم کاری نسبت به گذشته به یک‌سوم رسیده، به‌طوری که اگر در گذشته یک ماه 30 دستگاه به فروش می‌رسید اکنون این رقم به 10 دستگاه کاهش یافته است. این مساله تنها به دلیل افزایش نرخ ارز نیست، بلکه اعتماد مشتری نیز به بازار کم شده است، زیرا با وجود این‌که هفته گذشته قیمت لپ‌تاپ اندکی کاهش یافت اما میزان فروش باز هم افزایشی نداشت. اولین و مهمترین راهکار برون‌رفت از چنین شرایطی، ثبات نرخ ارز است؛ بعد از آن نیز کاهش قیمت لپ‌تاپ برای بالا رفتن فروش ضروری است.

وی تصریح‌کرد: افزایش قیمت لپ‌تاپ‌های خارجی موجب شده تا در عرضه تبلت چند مارک ایرانی وارد بازار شود که اگر چه کیفیت تبلت خارجی ندارد و امکاناتش نیز در حد آن‌ها نیست اما کارهای اولیه و ضروری رامی‌توان با آن‌ها انجام داد به همین علت اکنون بازار فروش خوبی بین افراد پیدا کرده و کم‌کم مورد پذیرش افراد زیادی قرار می‌گیرد.

مدیر فروشگاه سرزمین رایانه اهواز خاطرنشان‌کرد: معمولا در پایان سال و نزدیک به عید نوروز میزان فروش بالا می‌رود که هر چند این میزان قابل مقایسه با فروش آجیل و شیرینی نیست اما نسبت به ماه‌های دیگر سال فروش بیشتری در این دوران وجود دارد که امیدواریم امسال نیز با وجود همه تغییر و تحولات در این عرصه شاهد این فروش در پایان سال باشیم.

در این میان گشت و گذاری در پاساژ آرین می‌زنیم و با یک فروشنده که خود کارشناس در حوزه خدمات رایانه‌ای است و 13 سال در این خصوص سابقه دارد برخورد می‌کنیم. سیدمحسن امام علاوه بر افزایش نرخ ارز دلایل دیگری بیان می‌کند و معتقد است با وجود این‌که افزایش نرخ ارز اصلی‌ترین دلیل گرانی لپ‌تاپ است اما دلایل دیگری چون شایعه چند ماه گذشته که گفته شده بود ارز مبادلاتی به کامپیوتر لپ‌تاپ تعلق نمی‌گیرد، در افزایش قیمت آن نقش داشته است. همچنین شایعه ممنوع شدن واردات کامپیوتر و لپ‌تاپ باعث گران شدن این کارها شده است.

وی افزود: علت دیگری که کمتر رخ داد اما بی‌تاثیر نبود احتکار برخی وارد کنندگان کلان بود که در ابتدای گرانی‌ها محصولات خود را به فروش نرساندند و آن‌ها را با قیمت بالا بعد از مدتی عرضه کردند. همچنین از آنجایی که هم‌اکنون همه چیز گران شده، مردم هزینه‌های خود را اولویت‌بندی می‌کنند و ترجیح می‌دهند اول کالاهای اساسی‌تر چون خوراک را تامین کنند و در نهایت به خرید لپ‌تاپ روی آورند.

این کارشناس حوزه خدمات رایانه‌ای عنوان‌کرد: هم‌اکنون فروش محصولات دست دوم بسیار رونق یافته و افراد ترجیح می‌دهند یک لپ‌تاپ با قیمت پایین‌تر را فقط برای انجام کارهای ضروری خود تهیه کنند و دیگر کیفیت و مارک محصول اهمیت چندانی ندارد.

امام خاطرنشان‌کرد: تخصیص ارز مبادلاتی به لپ‌تاپ با وجود این‌که موجب کاهش قیمت‌ها می‌شود اما هرگز قیمت‌ها را به حالت طبیعی برنمی‌گرداند؛ برای رسیدن به حالت طبیعی و اولیه باید قیمت‌ها بسیار کاهش و یا قدرت خرید مردم افزایش یابد.

در پایان سری هم به چند مغازه لپ‌تاپ فروشی می‌زنیم که در کنار آن‌ها مغازه‌های خالی توجه همه را جلب می‌کند؛ گویا پیش از این فروشنده لپ‌تاپ بوده‌اند اما اکنون عطایش را به لقایش بخشیده و به شغل دیگری روی آورده‌اند. با فروشندگان که هم صحبت می‌شوم می‌گویند کم‌کم به فکر حرفه‌ای دیگری هستند، حرفه‌ای که در آن مجبور نباشند تنها ناظر گران شدن محصولات خود باشند و به‌ندرت زمان فروش آن‌ها فرا برسد!؛ همچنین معتقد هستند اکنون بازار دلالی پررونق‌تر از کسب و کار آن‌هاست.

نمی‌توان انکار کرد که اکنون همه چیز با افزایش قیمت مواجه شده، افزایش نرخ ارز قیمت همه نوع کالایی را تحت تاثیر‌ قرار داده است اما باید به این نکته توجه کرد که همه نیازها و احتیاجات انسان‌ها باید با ارزش و مهم تلقی شود و نباید بسیاری از نیازها را فدای نیاز دیگر کرد و گفت چون اکنون قیمت محصولات خوراکی افزایش یافته، تامین این خواسته‌ بسیار مهم است و سایر نیازها در مقایسه با آن بی‌اهمیت هستند.

در دنیایی که هر روز تکنولوژی جدیدی به بازار عرضه می‌شود و زندگی را برای انسان‌ها آسان‌تر و دلپذیرتر می‌کند، داشتن یک لپ‌تاپ با مارک معمولی تنها برای این‌که کارهای ضروری‌ را بتوان انجام داد حداقل خواسته‌ای است که می‌توان از زندگی در این عصر و دوران انتظار داشت.

اگر افزایش قیمت لپ‌تاپ برای افرادی که قبل از گرانی‌ها آن را خریده‌اند و برای کسانی که به این وسیله احتیاجی ندارند، اهمیت ندارد حداقل برای فروشندگان این محصول که کالاهایشان در انبارها خوابیده و سرمایه‌شان ارزش گذشته را ندارد، این موضوع نه‌تنها با اهمیت، بلکه نگران‌کننده است.

با این حال امیدواریم در آینده‌ای نزدیک با اتخاذ تدابیر و قوانین جدید چون تخصیص ارز مبادلاتی به این کالا و موارد دیگر شاهد کاهش قیمت قابل قبول این محصول باشیم.