بازارهایی که منتظر انتخابات ریاست جمهوری هستند

پارسینه - گروه اقتصاد: شروع فصل بهار همیشه بازار برخی اقلام و کالاها را به رکود می برد و برخی را نوبرانه می کند. میوه، از آن دسته هایی است که این روزها شاهد نوبری کردن آن هستیم و مسکن از آنهایی است که در حالت رکود است. بهمن ماه سال گذشته بود که بازار مسکن ناگهان روندی به خود گرفت که کسی پیش بینی آن را نمی کرد. قیمت ها به شدت افزایش پیدا کرد و کسانی که اندک پس اندازی برای خرید خانه گرد آورده بودند به شدت ناامید شدند و پول خود را از بازار مسکن خارج کردند.

این اتفاق ها در میان تمام وعده و وعیدها و خبرهایی اتفاق می افتاد که با "عنوان "مسکن مهر" مخابره می شد. مسکن مهری که قرار بود تنظیم کننده و پایین آورنده قیمت بازار باشد و نه اینکه یک اتفاق حاشیه ای در بازار مسکن. گویا دیگر کسی طرح های دولت را جدی نمی گیرد و امیدی به نتیجه بخش بودن آنها ندارد برای همین بازار به راه خود می رود و دولت به راه خود. کما اینکه این نظر کارشناسان است که اگر دولت می توانست کاری در بازار مسکن بکند، وضعیت مسکن کشور از ابتدا این گونه نمی شد.

اما به راستی دلیل این همه افزایش قیمت مسکن برای چیست؟ آن هم در تهران که این مورد به فور یافته و ساخته می شود. طبق آمار، نیاز سالانه شهر تهران برای خانه 100 هزار واحد مسکونی است که با بررسی تعداد خانه های اضافه شده و مجوز ساخت گرفته از شهرداری می توان به سادگی فهمید در تهران بیش از نیاز مردم خانه وجود دارد و عرضه بیشتر از تقاضا است. پس دلیلی ندارد که مسکن هر چند ماه یک بار شوکی به بازار خود وارد کند و قیمت ها را افزایش دهد. مشخص است که علاوه بر دولتی ها، در این میان فروشندگان و سرمایه گذاران بازار مسکن نیز مقصر این وضعیت نابسمان هستند زیرا به راحتی قیمت ها را افزایش می دهند.

طی 22 ماه گذشته شهرداری برای 430 هزار مسکن پروانه ساخت صادر کرده است که حداکثر طول مدت پروانه ساخت 2 سال است این میزان صدور پروانه در سال 92 به صورت مسکن‌‌های ساخته شده خود را نشان خواهد داد و وارد بازار عرضه مسکن می‌شود. طبق گزارش مرکز آمار ایران 360 هزار واحد مسکونی، توسط شرکت برق 400 هزار مسکن و به اعتقاد بنده بیش از 300 هزار واحد مسکونی خالی از سکنه در تهران وجود دارد.

حال سوال اساسی که باید پرسید این است که چرا با وجود این حجم خانه‌های خالی از سکنه و صدور پروانه از سوی شهرداری چه اتفاقی افتاده است که مسکن باید گران شود؟ در بازار مسکن دو مؤلفه به عنوان شاخص اصلی در قیمت‌گذاری تعیین‌کننده است، اولی عرضه و تولید مسکن و دیگری تقاضا است. عرضه و تولید مسکن با آمار صدور پروانه از سوی شهرداری، وجود خانه‌های خالی از سکنه و واگذاری واحدهای مسکن مهر در سال جاری حاکی از این است که در تولید مسکن مشکلی وجود ندارد، در سمت تقاضا نیز باید اذعان شود که تقاضای مؤثری به وجود نیامده است تا قیمت‌ها به شدت افزایش یابد. با این اوصاف قیمت‌ها در بازار مسکن نباید افزایش یابد.

اما به دلیل حاکم نبودن معادلات صحیح در بازار مسکن ، اتفاقات موسمی و بدون پشتوانه رخ می دهد. به عنوان نمونه در زمستان سال گذشته وقتی دلار اوج گرفت و به 4 هزار تومان هم نزدیک شد، فروشندگان مسکن در همان روز شروع به بالا بردن قیمت های خود کردند، برخی هم از فروش منصرف شدند و قیمت های افسانه ای روی ملک ها گذاشتند. بعد از مدتی همین افراد مطرح کردند که بالا رفتن دلار، قیمت مصالح را بالا برده و برای همین قیمت تمام شده خانه ها بیشتر می شود. باز هم در این میان قیمت خانه ها بالا رفت در صورتی که برای یک شوک دلار نباید چندین شوک به بازار مسکن وارد می شد. جالب اینکه پایین آمدن دلار هیچ تاثیری روی این بازار نمی گذارد.

مشخص است که عده ای در بازار، تنها منتظر به سود رسیدن خود هستند و هیچ اهیمتی به وضعیت بازار و سرنوشت اقتصادی کشور نمی دهند. دولت هم که ناتوان از کنترل بازار است، تنها در حال سخنرانی و اعلام کردن خبر است و برنامه ای برای کنترل صحیح بازار ندارد.

در نهایت همین وضعیت حبابی قیمت مسکن باعث رکود آن شده است و انتظار نمی رود آن چنان رونقی در فروش خانه ها رخ دهد و برای همین نوعی رکود در بازار وجود دارد. عده ای هم همچنان چشم به انتخابات ریاست جمهوری و نتیجه آن دوخته اند تا شاید نامی از آن بیرون بیاید که باعث بازگشت عقلانیت به بازار باشد، بازار عقلانی که در آن دلالان بیکار خواهند شد.