شروع مراقبت از دندان کودک از دوران جنینی

یحیی برادران نخجوانی اظهار داشت: مراقبت از دندان از دوران بارداری شروع می‌شود چرا که 20 دندان شیری کودک در زمان بارداری ساخته می‌شود.

متخصص دندانپزشکی کودکان گفت: وقتی نوزاد در رحم مادر قرار دارد مادر باید متوجه تغذیه و سلامت خود باشد چرا که اگر تغذیه نامناسب یا بیماری عفونی داشته باشد یا ضربه به شکم بخورد یا دارو مصرف کند همه اینها می‌توانند در ساختمان دندان شیری تأثیر بگذارند چرا که ساختمان تشکیلاتی دندان شیری در دوران بارداری شکل می‌گیرد.

دانشیار دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: ساخت دندانهای دائم نیز در آخرین ماه بارداری و از زمان تولد نوزاد شکل می‌گیرد بنابراین اگر نوزاد یکساله شد و ضربه‌ای به فک او وارد شد یا اینکه مرتب بیمار بود و دارو مصرف کرد در سن 7-6 سالگی که دندان دائمی در می‌آورد می‌بینیم دندانش زرد است یا لک دارد یا ساختمانش کج است. همه اینها نشان می‌دهد که در ماه‌های اول تولد یا ماه‌های بعدی کودک بیمار بوده است.

برادران نخجوانی در پاسخ به پرسش فارس، مبنی بر اینکه زمان ساخته شدن دندانهای دائمی از لحظه تولد تا چند سالگی است گفت: زمان ساخته شدن دندان دائم از زمان تولد تا موقعی است که دندان عقل پدیدار شود.

وی ادامه داد: به طور مثال دندان 6 سالگی در 3سالگی ساخته شدنش تمام می‌شود و به سمت داخل دهان رشد پیدا می‌کند؛ دندان 12 سالگی هم در 9 سالگی ساخته می‌شود و دندان عقل نیز در 15 سالگی ساخته شدنش تمام می‌شود.

برادران نخجوانی تصریح کرد: مواردی که عنوان شد مراقبت اولیه از ساختمان دندان است اما مبحث مراقبت فیزیکی به مسواک زدن و بهداشت داخل دهان برمی‌گردد که با رویش اولین دندان آغاز می‌شود.

دانشیار دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: شاید مسواک زدن دندان یک نوزاد سخت باشد پس بهتر است با گاز استریل یا پنبه روزی دو، سه بار آن را تمیز کنیم به خصوص بعد از خوردن شیر.

برادران نخجوانی علل پوسیدگی دندان را عوامل مختلفی دانست اما تصریح کرد: میکروبهای داخل دهان، کربوهیدرات‌ها و خود دندان در پوسیدگی نقش دارند.

این استاد دانشگاه افزود: میکروبهای داخل دهان مواد قندی را تخمیر کرده و تبدیل به اسید می‌کنند و این اسید باعث پوسیدگی دندان می‌شود؛ حال اگر یکی از این عوامل یعنی مواد قندی یا میکروب از بین برود پوسیدگی اتفاق نمی‌افتد.

وی افزود: البته دیده شده که اگر ساختمان دندانی مقاوم باشد می‌تواند در مقابل میکروبهای دهان و مواد قندی از خود دفاع کند.

این متخصص دندانپزشکی کودکان ادامه داد: مراجعه به دندانپزشک از زمان رویش اولین دندان الزامی است چرا که دندانپزشک می‌تواند نحوه رویش دندان را ببیند و توصیه‌های لازم برای بهداشت و مراقبت از دندان را به والدین گوشزد کند.

برادران نخجوانی بیان داشت: 2 تا 3 دفعه مراجعه به دندانپزشک در طول سال ضروری است چرا که می‌بایست سلامت دندان حفظ شود چرا که دندان برای تغذیه است و اگر اختلالی در روند تغذیه به وجود بیاید انرژی لازم و مورد نیاز بدن تأمین نمی‌شود.

وی به پوسیدگی دندان کودکان اشاره داشت و گفت: در نظر بگیرید کودکی که دندان پوسیده دارد نمی‌تواند تغذیه خوب داشته باشد چرا که اگر گوشت لای دندانش گیر کند دیگر گوشت نمی‌خورد یا اگر با خوردن مواد قندی دندان دردش شروع شود از خوردن مواد قندی امتناع می‌کند.

این متخصص دندانپزشکی کودکان تصریح کرد: چنین کودکی دیگر از خوردن مواد پروتئینی، قندی و ... امتناع می‌کند چرا که فکر می‌کند با خوردن این مواد دندان‌ دردش شروع می‌شود. والدین غافل از این قضیه هستند که دندان کودک پوسیده شده است و فکر می‌کنند دندان شیری نیاز به مراقبت ندارد چرا که خود به خود می‌افتد.

برادران نخجوانی ادامه داد: چنین کودکی علاوه بر دندان درد، بداخلاق و بی‌حوصله است؛ شاداب نیست، بازی نمی‌کند و شبها درست نمی‌خوابد؛ همچنین در روند رشد او اختلال ایجاد می‌شود.

دانشیار دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران بیان داشت: حال در نظر بگیرید که این دندان شیری خراب شده و باید زودتر از 12 -11 سالگی آن را بکشیم در چنین حالتی فک کودک کوچک می‌شود، دندانها جابه‌جا می‌شوند و جانشین همان دندان در 11 سالگی نمی‌تواند سر جای اصلی خود در بیاید یا اگر در بیاید کج می‌شود که همه اینها ضرورت حفظ و نگهداری از دندان شیری را بیان می‌کنند.

این متخصص دندانپزشکی کودکان ادامه داد: بنابراین وجود دندان شیری سالم به تغذیه کودک کمک می‌کند، طول قوس فک را تنظیم می‌کند، به کودک آرامش می‌دهد، درد و عفونت را کم می‌کند؛ چرا که آمارها نشان داده بیشترین عفونت قلبی و عروقی از عفونتهای داخل دهان شروع می‌شود بنابراین ضرورت درست کردن دندان شیری پوسیده از همین جا مشخص می‌شود.

دانشیار دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: دو مراقبت دیگر نیز داریم که در دوره‌های کنترل دوره‌ای 4 یا 6 ماهه که بیمار به مطب مراجعه می‌کند اعمال می‌شود.

برادران نخجوانی ادامه داد: در مطب دندانپزشکی علاوه بر دید تخصصی دندانپزشک در مورد رویش دندان، فلورایدتراپی و شیارپوش را داریم که فلورایدتراپی دو بار در سال برای دندانهای سالم و ۳ بار در سال برای کسانی که دندانهای پوسیده دارند الزامی است.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: فلورایدتراپی می‌تواند روند پوسیدگی دندان را 60 تا 70 درصد کاهش دهد.

متخصص دندانپزشکی کودکان افزود: فیشور یا شیارپوش برای دندانهایی که سطح جونده دارند به خصوص دندانهای دائم اول و دائم دوم استفاده می‌شود.

دانشیار دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: در دندانهایی که سطح جونده وسیع دارند ماده‌ای مانند لاک داخل شیارهای دندان ریخته می‌شود که این عمل نه بی‌حسی می‌خواهد و نه تراش و خیلی راحت انجام می‌شود که با این عمل جلوی پوسیدگی 60 تا 70 درصد گرفته می‌شود.

برادران نخجوانی در پاسخ به پرسش فارس، مبنی بر این که عمل شیارپوش در مورد دندان های شیری هم کاربرد دارد یا نه؛ گفت: در شرایط خاصی از این روش برای دندان های شیری هم استفاده می‌شود.

وی ادامه داد: عمل شیارپوش را یک بار انجام می‌دهیم و نیازی به تکرار ندارد البته ماندگاری آن بسته به عمل دندانپزشک و مراقبت و نگهداری خود فرد دارد.