اضطراب جدایی در کودکان: راهکارهای عملی برای غلبه بر ترس از دوری

به گزارش پارسینه، در این مقاله، به بررسی علل، علائم و راهکارهای عملی برای کمک به کودکان در غلبه بر ترس از دوری می‌پردازیم.

علل شایع اضطراب جدایی در کودکان

اضطراب جدایی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. درک این علل می‌تواند به والدین در یافتن رویکرد مناسب برای کمک به کودکشان کمک کند. برخی از علل شایع عبارتند از:

مراحل رشدی طبیعی: اضطراب جدایی معمولاً در حدود 6 تا 8 ماهگی شروع شده و تا 3 سالگی به اوج خود می‌رسد. این بخشی از رشد شناختی کودک و درک او از جدا بودن اشیاء و افراد است.

تغییرات در محیط: تغییراتی مانند رفتن به مهدکودک یا مدرسه جدید، نقل مکان به خانه جدید، یا ورود یک نوزاد جدید به خانواده می‌تواند اضطراب جدایی را تشدید کند.

تجربیات آسیب‌زا: تجربیاتی مانند بیماری، بستری شدن در بیمارستان، یا از دست دادن یکی از عزیزان می‌تواند احساس ناامنی و ترس از جدایی را در کودک افزایش دهد.

سبک فرزندپروری: سبک‌های فرزندپروری بیش از حد محافظه‌کارانه یا مضطربانه والدین می‌توانند به طور ناخواسته اضطراب جدایی را در کودکان تقویت کنند.

مشکلات زمینه‌ای: در برخی موارد نادر، اضطراب جدایی شدید می‌تواند نشانه‌ای از یک اختلال اضطرابی زمینه‌ای باشد که نیاز به ارزیابی تخصصی دارد.

علائم و نشانه‌های اضطراب جدایی در کودکان

نشانه‌های اضطراب جدایی می‌توانند در کودکان مختلف متفاوت باشند، اما برخی از علائم رایج عبارتند از:

گریه و بی‌قراری شدید: کودک هنگام جدا شدن از والدین به شدت گریه می‌کند و بی‌قرار می‌شود.

چسبیدن بیش از حد به والدین: کودک به طور مداوم به والدین می‌چسبد و از جدا شدن از آنها امتناع می‌کند.

ترس از تنها ماندن: کودک از تنها ماندن در هر مکانی، حتی برای مدت کوتاه، می‌ترسد.

مشکلات خواب: کودک ممکن است برای خوابیدن به حضور والدین نیاز داشته باشد یا در طول شب به دلیل ترس از جدایی بیدار شود.

شکایات جسمی: کودک ممکن است قبل از جدایی یا در طول آن، شکایات جسمی مانند دل درد، سردرد یا حالت تهوع داشته باشد.

اجتناب از موقعیت‌های جدایی: کودک ممکن است از رفتن به مهدکودک، مدرسه یا خانه اقوام خودداری کند.

نگرانی‌های مداوم: کودک ممکن است نگرانی‌های مداومی در مورد اتفاقات بد برای والدین در زمان جدایی داشته باشد.

راهکارهای عملی برای کمک به کودکان در غلبه بر اضطراب جدایی

غلبه بر اضطراب جدایی نیازمند صبر، همدلی و رویکردی تدریجی است. راهکارهای عملی زیر می‌توانند به والدین در این مسیر کمک کنند:

آماده‌سازی کودک:

صحبت کردن: قبل از جدایی، با کودک در مورد آن صحبت کنید و توضیح دهید که کجا می‌روید و چه زمانی برمی‌گردید. از زبان ساده و قابل فهم برای سن کودک استفاده کنید.

ایجاد روال: یک روال ثابت برای خداحافظی ایجاد کنید. این می‌تواند شامل یک بغل، بوسه و یک جمله اطمینان‌بخش باشد.

استفاده از اشیاء انتقالی: یک شیء آشنا مانند یک عروسک یا پتو کوچک می‌تواند به کودک احساس امنیت بدهد و در زمان جدایی همراه او باشد.

بازی نقش‌آفرینی: با کودک نقش جدایی و بازگشت را بازی کنید تا او با این مفهوم آشنا شود.

هنگام خداحافظی:

قاطع و مهربان باشید: هنگام خداحافظی قاطع باشید و با اطمینان عمل کنید، اما در عین حال مهربانی و همدلی خود را نشان دهید.

خداحافظی کوتاه: خداحافظی را طولانی نکنید. هرچه خداحافظی طولانی‌تر باشد، اضطراب کودک بیشتر می‌شود.

به قول خود عمل کنید: در زمان تعیین شده برگردید. این به کودک می‌آموزد که به شما اعتماد کند.

تسلیم نشوید: اگر کودک گریه می‌کند، تسلیم نشوید و او را برنگردانید. این کار می‌تواند اضطراب او را تقویت کند.

ایجاد محیط امن و آشنا:

آشنا کردن محیط جدید: قبل از شروع مهدکودک یا مدرسه، کودک را به محیط جدید ببرید تا با آن آشنا شود.

معرفی افراد جدید: کودک را با معلم یا مراقب جدید آشنا کنید.

حفظ ثبات در خانه: سعی کنید روال روزانه کودک را در خانه تا حد امکان ثابت نگه دارید.

تقویت استقلال کودک:

تشویق به انجام کارهای مستقل: به کودک اجازه دهید کارهای کوچک خود را به تنهایی انجام دهد تا احساس استقلال و اعتماد به نفس پیدا کند.

ایجاد فرصت‌های تعامل اجتماعی: کودک را تشویق کنید تا با همسالان خود بازی کند و تعامل داشته باشد.

حمایت عاطفی:

شنیدن احساسات کودک: به احساسات کودک گوش دهید و آنها را تأیید کنید. به او بگویید که درک می‌کنید که ناراحت است.

ارائه اطمینان: به کودک اطمینان دهید که شما همیشه به او فکر می‌کنید و برمی‌گردید.

صبور باشید: غلبه بر اضطراب جدایی زمان می‌برد. صبور باشید و به کودک خود فرصت دهید تا با این احساسات کنار بیاید.

مراجعه به متخصص:

اگر اضطراب جدایی کودک بسیار شدید است، زندگی روزمره او را مختل کرده است و با راهکارهای خانگی بهبود نیافته است، بهتر است با یک متخصص روانشناس کودک مشورت کنید. متخصص می‌تواند علت اضطراب را تشخیص داده و راهکارهای درمانی مناسب را ارائه دهد.

نکات مهم برای والدین

حفظ آرامش: اضطراب شما می‌تواند به کودک منتقل شود. سعی کنید در زمان جدایی آرام و مطمئن باشید.

همکاری با مربیان و معلمان: با مربیان مهدکودک و معلمان مدرسه در ارتباط باشید و در مورد وضعیت کودک صحبت کنید.

ثبات در رویکرد: تمام اعضای خانواده باید در برخورد با اضطراب جدایی کودک رویکردی یکسان داشته باشند.

اجتناب از فریب دادن: هرگز بدون اطلاع کودک او را ترک نکنید. این کار می‌تواند احساس ناامنی و بی‌اعتمادی را در او افزایش دهد.

با صبر، همدلی و استفاده از راهکارهای مناسب، می‌توانید به کودک خود کمک کنید تا بر اضطراب جدایی غلبه کرده و با اطمینان بیشتری به دنیای اطراف خود قدم بگذارد. به یاد داشته باشید که این یک مرحله گذرا است و با حمایت شما، فرزندتان می‌تواند این دوران را با موفقیت پشت سر بگذارد.