واکنش همتی به طرح جدید بانکداری/ «از شوک به عمود خیمه در تحریم حذر کنید»

نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نشست علنی روز سه‌شنبه، ۲۶ آذرماه با ۱۳۲ رأی موافق، ۴۴ رأی مخالف و ۶ رأی ممتنع از ۲۰۱ نماینده حاضر در جلسه با کلیات طرح بانکداری جمهوری اسلامی موافقت کردند.

طرح بانکداری جمهوری اسلامی در سه قسمت، ۲۰ فصل و ۲۱۴ ماده تدوین شده و کلیات آن به‌تصویب صحن علنی مجلس شورای اسلامی رسیده است که حوزه‌های بانکداری بدون ربا، بانکداری، بانک مرکزی و بانک توسعه جمهوری اسلامی ایران را در بر می‌گیرد.

نمایندگان مجلس درحالی به کلیات طرح بانکداری جمهوری اسلامی رأی دادند که برخی کارشناسان اقتصادی و بانکی معتقدند این طرح براساس مبانی نظری طراحی نشده و دارای ایرادات اساسی است.

به گفته کارشناسان بانکی، نمایندگان مجلس در بدترین زمان ممکن، کلیات طرح بانکداری جمهوری اسلامی ایران را تصویب کردند که ساختار، اهداف و فرایند‌های بانک مرکزی و شبکه بانکی کشور را دستخوش تغییرات گسترده خواهد کرد.

از مهمترین ایرادات وارده به طرح بانکداری جمهوری اسلامی، تضعیف استقلال بانک مرکزی، ایجاد بانک توسعه و تأثیر آن بر افزایش پایه پولی و تورم، ضعف سیاست‌های پولی و ارزی، تبدیل بانک مرکزی به بانک دولت به جای مردم، قوانین دست و پا گیر برای سیاست‌گذار پولی و موارد بسیار دیگری است.

عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی در زمان تصویب کلیات این طرح در صحن علنی مجلس ضمن اعلام مخالفت رسمی با این طرح اعلام کرده بود: من منکر زحماتی که برای تهیه این طرح متحمل شده اند نیستم، اما نمایندگان را از تائید این طرح برحذر می‌دارم.

وی با تأکید براینکه در این طرح ساختار بانک مرکزی را بکلی تغییر داده اند، تصریح کرد: با توجه به اینکه در شرایط تحریم هستیم و بانک مرکزی نیز عمود این خیمه است نباید اجازه دهیم این شوک به ساختار بانک مرکزی وارد شود.

همتی اعلام کرد: به عنوان رئیس کل بانک مرکزی نتوانستم در خصوص این طرح قانع شوم. مگر می‌شود ۲۰۵ ماده در خصوص سیستم بانکی و بانک مرکزی آماده باشد و یکباره همه این تغییرات ایجاد شود بدون اینکه کارشناسان بانکی وحقوقی و بانک مرکزی در این زمینه اقناع شده باشند.

رئیس کل بانک مرکزی خطاب به مجلسی‌ها گفت: اگر می‌خواهید به استقلال بانک مرکزی کمک کنید مقررات مربوط به ضمانت اجرایی نظارت بانک مرکزی را درجهت تقویت اصلاح کنید. در حال حاضر باید شرایط اقتصادی کشور را ببینیم و متوجه باشیم که خیلی از تکالیف قانون بودجه برعهده سیستم بانکی و بانک مرکزی است که عملا استقلال آن را زیر سوال می‌برد و موجب اضافه برداشت یا بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی می‌شود.

همتی همچنین تأکید کرد: استقلال بانک مرکزی به این معنا نیست که با دولت هماهنگ نباشیم بلکه استقلال یعنی نظرات کارشناسی مبنای تصمیم گیری در بانک مرکزی باشد در یک سال و نیم گذشته اگر تصمیمات کارشناسی نبود و دستوری عمل می‌کردیم ثبات پولی وارزی ایجاد نمی‌شد.

به گفته، رئیس کل بانک مرکزی، در شرایطی که همه چیز علیه بانک مرکزی است و بانک مرکزی مورد تحریم شدید و تحت عنوان تروریستی دولت آمریکا است نباید چنین طرحی تصویب و به آن شوک وارد کرد.

وی با انتقاد از فرایند تاسیس بانک توسعه، گفت: براساس این طرح بانک توسعه باید ایجاد شود که مسائل مربوط به ضرورت و نحوه اجرای آن مورد بحث جدی است. از نمایندگان می‌خواهم به دلیل آنکه بانک مرکزی و کارشناسان بسیار زیادی اقناع نشده اند به این طرح رأی ندهند.