علت افزایش هزینه وام مسکن چه بود؟

با افزایش معاملات، افزایش سقف سنی و افزایش سقف وام قابل پرداخت بابت خرید آپارتمان‌های ۲۵ و ۳۰ ساله در روز‌های اخیر، قیمت هر برگ اوراق تسهیلات مسکن بالا رفت. روز ۲۴ دی‌ماه متوسط قیمت هر برگ اوراق تسهیلات مسکن (تسه) بالغ بر ۴۴ هزار و ۹۱۳ تومان بود. اوایل آبان ماه با توجه به افت شدید معاملات مسکن، هر برگ تسه حدود ۴۰ هزار تومان قیمت داشت.

رشد حدود ۴۰۰۰ تومانی قیمت تسه در حالی اتفاق افتاده که با توجه به اقساط ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار تومانی عمده خانوار‌های متوسط و پایین، توانایی پرداخت اقساط این نوع تسهیلات را ندارند.

چهارم دی ماه شورای پول و اعتبار با افزایش سقف تسهیلات مسکن از محل اوراق موافقت کرد. سقف این تسهیلات برای زوجین تهرانی به همراه ۴۰ میلیون تومان وام جعاله ۲۴۰ میلیون تومان با نرخ سود ۱۷.۵ درصد و مدت زمان بازپرداخت ۱۲ساله است. متقاضیان انفرادی تسهیلات اوراق مسکن نیز می‌توانند ۱۰۰ میلیون تومان تسهیلات خرید و ۴۰ میلیون تومان تسهیلات جعاله برای خرید یک واحد مسکونی از بانک مسکن دریافت کنند. پیش از این سقف وام در تهران در حالت انفرادی ۶۰ و برای زوجین ۱۰۰ میلیون تومان بود که با وام جعاله قابلیت افزایش تا ۱۲۰ میلیون تومان را داشت.

هم‌چنین هم‌اکنون در مراکز استان‌ها و شهر‌های بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت سقف تسهیلات انفرادی ۸۰ و زوجین ۱۶۰ میلیون تومان و در سایر مناطق شهری (شهر‌های با جمعیت ۲۰۰ هزار نفر و کمتر) سقف تسهیلات انفرادی ۶۰ و زوجین ۱۲۰ میلیون تومان اعلام شده است که به این رقم ۴۰ میلیون تومان وام جعاله نیز اضافه می‌شود.

شرط سنی آپارتمان‌ها برای دریافت وام معمولی نیز که تا پیش از این ۲۰ سال بود به ۲۵ سال افزایش یافت. به خانه‌های ۲۵ تا ۳۰ سال ساخت نیز به زوجین در تهران، شهر‌های بزرگ و سایر شهر‌ها به ترتیب ۱۲۰، ۱۰۰ و ۸۰ میلیون تومان به اضافه ۴۰ میلیون تومان وام جعاله پرداخت می‌شود. تا پیش از این سقف سنی ۲۵ سال بود که به واحد‌های ۲۰ تا ۲۵ ساله در تهران ۴۵ میلیون، در شهر‌های بزرگ و مراکز استان‌ها ۴۰ میلیون و در سایر مناطق شهری ۳۵ میلیون تومان تعلق می‌گرفت.

بر این اساس با توجه به اینکه مجرد‌های ساکن تهران می‌توانند تا ۱۴۰ میلیون تومان تسهیلات دریافت کنند که شامل ۱۰۰ میلیون تومان تسهیلات خرید مسکن و ۴۰ میلیون تومان جعاله می‌شود؛ بنابراین برای ۱۰۰ میلیون تومان تسهیلات باید ۲۰۰ برگه تسهیلات مسکن خریداری کنند که هزینه این تعداد اوراق با تسه ۴۴ هزار تومانی هشت میلیون و ۸۰۰ هزار تومان می‌شود که با در نظر گرفتن ۴۰ میلیون جعاله که برای آن باید ۸۰ ورق به میزان سه میلیون و ۵۲۰ هزار تومان خریداری کنند، ۱۲ میلیون و ۳۲۰ هزار تومان می‌شود.

زوج‌های تهرانی نیز بر همین اساس می‌توانند تا سقف ۲۴۰ میلیون تومان شامل ۱۰۰ میلیون تومان تسهیلات خرید مسکن برای هر نفر و ۴۰ میلیون تومان وام جعاله دریافت کنند؛ بنابراین زوجین باید ۴۰۰ برگه تسهیلات مسکن خریداری کنند که هزینه آن، ۱۷ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان است که همراه با ۴۰ میلیون تومان وام جعاله که ۸۰ اوراق باید خریداری کنند، سه میلیون و ۵۲۰ هزار تومان پرداخت کنند که جمعا ۲۱ میلیون و ۱۲۰ هزار تومان باید دریافت کنند.

اما افزایش ۴۰۰۰ تومانی قیمت هر برگ تسه گویای آن است که تقاضا برای این نوع وام بالا رفته است. از سوی دیگر آمار نشان می‌دهد که معاملات مسکن در آذرماه ۱۳۵ درصد و در ۲۲ روز ابتدای دی‌ماه ۱۷ درصد نسبت به ماه قبل از آن افزایش داشته است. هرچند به دلیل جهش قیمت مسکن طی دو سال اخیر احتمالا عمده تقاضا‌ها از سوی سرمایه‌گذاران است و متقاضیان واقعی حضور پررنگی در بازار ندارند؛ چرا که به طور کلی اقبال برای دریافت وام خرید مسکن در حالت کلی افت محسوسی داشته و اغلب متقاضیان واقعی از جابه‌جایی منصرف شده‌اند. این موضوع را رتبه اول پرداخت تسهیلات جعاله اثبات می‌کند. بر اساس اعلام بانک مسکن از ابتدای سال جاری تا پایان آذر ماه ۱۱۵ هزار فقره تسهیلات جعاله توسط شعب بانک مسکن در شهر‌های مختلف به متقاضیان این تسهیلات پرداخت شده که به لحاظ تعداد، رتبه اول بیشترین تسهیلات پرداختی به بخش مسکن طی این مدت را به خود اختصاص داده است.

البته به دلیل رکود معاملات مسکن هم در تهران و هم در سایر شهر‌های کشور، تعداد تسهیلات پرداختی برای خرید مسکن در سال جاری نسبت به سال قبل کاهشی بوده است. طی ۹ ماهه اول سال گذشته نزدیک به ۱۶۷ هزار فقره تسهیلات خرید مسکن به متقاضیان پرداخت شد بنابراین تعداد تسهیلاتی که طی ۹ ماهه اول امسال برای خرید مسکن متناسب با میزان تقاضا ارایه شده، ۴۰ درصد کاهش نشان می‌دهد.