یارانه خرداد ماه چند هزار میلیاردیست؟

از آذر ماه سال ۸۹ که اجرای فاز اول هدفمندی یارانه‌ها کلید خورد تا پایان سال ۹۲ در حالی حدود ۱۳۴ هزار میلیارد تومان در قالب یارانه نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی به هر نفر پرداخت شد که مجموع درآمد ناشی از افزایش قیمت حامل‌های انرژی در این مدت ۹۵ هزار میلیارد تومان بوده و طبق قانون می باید ۴۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بین خانوارها توزیع می شد.

با این وجود نه تنها قانون به درستی اجرا نشده و سهمی به تولید و دولت نرسید بلکه دولت برای تامین کسری حدود ۳۵ هزار میلیارد تومانی دست به منابع خزانه برد و ۵۷۰۰ میلیارد تومان نیز از بانک مرکزی استقراض کرد چرا که باید در هر ماه منابع برای تامین حدود ۳۵۰۰ میلیارد تومان پیش بینی و واریز می شد.

اما با تاکید دولت جدید مبنی بر کسری هزینه هایی که در پرداخت یارانه به بیش از۷۶ میلیون ایرانی وجود داشت در مراحل و برنامه های مختلفی مباحثی در قالب شناسایی دهک های پردرآمد و یا اختصاص یارانه نقدی به اقشار کم درآمد مطرح شد که در ادامه با دعوت به انصراف از کسانی که نیاز چندانی برای دریافت یارانه احساس نمی‌کردند ثبت نام مجدد در ۲۰ فروردین ماه آغازشد.

برخلاف پیش بینی دولت تعداد قابل توجهی منصرف نشده و تنها حدود دو میلیون و ۴۰۰ هزار نفر برای دریافت یارانه نقدی در فاز دوم هدفمندی ثبت نام نکردند که در این حالت طبق آنچه که نوبخت- معاون برنامه ریزی و نطارت راهبردی رییس جمهور- اعلام کرد از منابع ایجاد شده از محل انصرافی ها نزدیک به ۱۲۰۰ میلیارد تومان طی یک سال صرفه جویی خواهد شد و دولت نیز بنا را به صرف آن در بهداشت و درمان مردم قرار داد.

بر این اساس تا زمانی که ۲.۴ میلیون نفر انصرافی اعلام شد به طور متوسط در هر ماه ۱۰۰ میلیارد تومان از مبلغ قبلی کم شده و به عبارتی دیگر دولت رقمی حدود ۳۴۰۰ میلیارد تومان را می باید می پرداخت.

اما یارانه خرداد ماه به عنوان دومین یارانه نقدی مرحله دوم هدفمندی در حالی تا چند روز دیگر پرداخت می‌شود که ممکن است با تغییرات ایجاد شده در این فاصله مجموع مبلغ پرداختی نیز دچار تغییر مجدد شده باشد.

ثبت تغییرات به تعداد و هزینه ها اضافه نکرد

از ۳۱ اردیبهشت ماه که فرصت ثبت تغییر اطلاعات برای خانوارها فراهم شد ثبت نام جدیدی انجام نشده و به تعداد متقاضیان قبلی اضافه نشد چرا که بنابر اعلام سازمان هدفمندی یارانه ها کلیه هموطنانی که در مرحله دوم اجرای قانون هدفمندی‌ یارانه‌ها ثبت نام کرده و به دلیل یکی از وقایع چهارگانه تولد، فوت، ازدواج و طلاق متقاضی دریافت این تغییرات در سامانه رفاهی بودند می توانستند با ارائه مدارک به دفاتر پلیس +۱۰ نسبت به ثبت تغییرات اقدام کنند.

همچنین آن دسته از افرادی که به دلایل مختلف از جمله محجوریت، فقدان سرپرست، عدم صلاحیت سرپرست خانوار متقاضی تغییر سرپرست خانوار خود بودند مشمول این اطلاعیه می شدند.

بر این اساس کسانی که از ثبت نام به هر دلیلی جامانده و یا اینکه برای جداکردن یارانه خود از خانواده اقدام به ثبت نام در زیرمجموعه خانوارهای خود نکرده بودند تا در زمان تعیین شده تغییرات را انجام دهند از دریافت یارانه جامانده و انصرافی تلقی می شوند بنابراین ثبت تغییرات که همچنان نیز ادامه دارد هزینه ای به هزینه های قبلی اضافه نکرد.

یارانه نظامی ها هم اضافه می شود

در عین حال در ثبت نام نیروهای نظامی که از سوی سازمانهای مربوطه انجام می شود در فاصله زمانی تعیین شده از ۲۰ فروردین مشکلی ایجاد شده بود که پرداخت یارانه اردیبهشت ماه آنان را با مسایلی روبه رو کرد براین اساس با توجه به رفع مشکل قبلی، ثبت نام این گروه نیز انجام شده و تعداد آنها نیز به جمعیت ۷۳ میلیونی متقاضی دریافت یارانه در خرداد ماه اضافه خواهند شد که به تبع آن هزینه های پرداخت یارانه را نیز افزایش می دهد.

کسر هزینه انصرافی‌ها در یارانه خرداد ماه

اما مساله دیگری که می تواند در مجموع رقم پرداختی برای یارانه نقدی در هر ماه به طور هر چند اندک تغییر ایجاد کند مربوط به تعداد انصراف دهندگان از دریافت یارانه است.

بنابر اعلام اخیر نوبخت مبنی بر انصراف نزدیک به ۲۳ هزار نفر از دریافت یارانه در هفته های بعد از ثبت نام، بی تردید سایت رفاهی هر روزه مراجعه کنندگانی برای ثبت عدم دریافت یارانه خواهد داشت. بنابراین با توجه به رقم اعلامی انصراف دهندگان و ادامه این روند، اندکی شاید در حدود یک میلیارد تومان دیگر را از هزینه پرداخت یارانه این ماه و ماه های بعدی بکاهد.

این در حالی است که برای اعلام انصراف از دریافت یارانه نقدی سایت رفاهی همچنان باز خواهد بود.

کسری ۱۰۰۰ میلیاردی دور اول با ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیارد تامین نمی شود

بنابراین گزارش هر اندازه نیز انصرافی وجود داشته باشد باز هم حداقل در هر ماه باید به بیش از ۷۳ میلیون نفر یارانه پرداخت شود که ممکن است در خرداد اندکی بیشتر یا کمتر از اردیبهشت و یا در ماه‌های بعد نیر اندکی کمتر از حال باشد اما در نهایت این انصراف‌ها رقمی بیش از ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیارد تومان را در هر ماه از هزینه ۳۵۰۰ میلیارد تومانی که پیش از ۱۰۰۰ میلیارد تومان آن کسری عنوان می شد را پوشش نمی دهد.

در عین حال از اظهارات اخیر نوبخت این گونه به نظر می رسد که پرداخت یارانه به تمامی متقاضیان ثبت نام کننده فعلا ادامه داشته و دهک های پایینی از طریق بسته‌های غذایی حمایت خواهند شد به طوری که وی در مورد نظر دولت برای عمل به بند"و" تبصره ۲۱ قانون بودجه ۹۳ مبنی بر پرداخت یارانه به متقاضیان نیازمند معتقد است که دولت بنا را بر اعتماد به افکار عمومی و مردم در اعلام نیاز از طریق ثبت نام گذاشته است.

وی همچنین با بیان اینکه عده‌ای در ثبت‌نام دریافت یارانه نقدی نیاز خود را اعلام کردند که برای توجه به این موضوع نیز قانون تکالیفی را برعهده قوه مجریه گذاشته که متناسب با الزامات قانونی در دولت نیز پیگیری خواهد شد عنوان می کند که باید این موضوع به دولت واسپاری شده و به آن اعتماد کرد.