"نه" بلند و صریح ناشران به طرح صندوق توسعه ملی

به گزارش پارسینه بیست و هفتم خرداد ماه سال گذشته سند همکاری 5 ساله‌ای میان صندوق توسعه ملی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تنظیم و امضای آن در پی دستور رئیس جمهور وقت برای ارائه تسهیلات از محل این صندوق به فعالان بخش‌های مختلف چاپ و نشر انجام شد.

در این راستا مقرر شد، وزارت ارشاد اولویت درخواست‌های حوزه صنعت چاپ و نشر و همچنین فهرست کاملی از تقاضاها، میزان تسهیلات مورد نیاز واحدهای تولیدی بر اساس وضعیت موجود صنعت چاپ و نشر و بسته‌بندی کشور و نیاز به سرمایه در گردش این حوزه را در اختیار صندوق توسعه ملی قرار دهد.

به نقل از تسنیم پس از گذشت نزدیک به 2 ماه از امضای این تفاهم‌نامه، وزارت ارشاد با اعلام خبر تسهیلات 150 میلیارد تومانی صندوق توسعه ملی برای فعالان نشر و چاپ، آغاز به ثبت نام از متقاضیان با همکاری اتحادیه‌های ناشران و چاپخانه‌داران کرد.

بنا به گفته احمد کمالی‌نژاد، ‌149 ناشر از شهرستان‌ها و 250 ناشر از استان تهران متقاضی دریافت وام بودند که به بانک عامل یعنی بانک صادرات معرفی شدند.

ثبت‌نام‌ها آغاز شد و اسامی حاصل از آن به بانک‌ها ارائه شد،‌ اما خبری از پرداخت تسهیلات صندوق توسعه ملی به ناشران و چاپخانه‌داران نشد‌، تا اینکه همایون امیرزاده مشاور علمی‌، فرهنگی و مدیریتی معاونت فرهنگی در نخستین روز از شهریور ماه جاری یعنی پس از گذشت یکسال از ثبت نام متقاضیان از آغاز پرداخت این تسهیلات خبر داد.

امیرزاده افزود:‌ خوشبختانه با تأمین اعتبار شدن، ناشران و چاپخانه‌دارانی که نسبت به دریافت این تسهیلات اقدام کرده‌اند، می‌توانند به بانک عامل مراجعه کنند. 800 چاپخانه‌دار و ناشر نسبت به دریافت این تسهیلات اقدام کرده‌اند که می‌توانند از اول شهریور ماه با مراجعه به بانک رفاه کارگران نسبت به دریافت تسهیلات در صورتیکه بانک آن‌ها را تأیید کند‌، اقدام کنند. هم‌چنین در تلاش هستیم تا بانک صادرات نیز به عنوان دیگر بانک عامل در روزهای آتی وارد شده و ناشران و چاپخانه‌داران بتوانند با مراجعه به بانک صادرات نیز تسهیلات خود را دریافت کنند.

اکنون 16 روز از آغاز زمان مشخص شده برای مراجعه ناشران و چاپخانه‌داران متقاضی تسهیلات به بانک‌ها می‌گذرد‌، اما شواهد حکایت از عدم استقبال ناشران و چاپخانه‌داران از این تسهیلات دارد،‌ آن هم در شرایطی که عمده مشکلات این حوزه را مشکلات اقتصادی به خود اختصاص داده‌اند و ناشران و چاپخانه‌داران چند سالی است که با نبود سرمایه در گردش دست و پنجه نرم می‌کنند.

کمالی نژاد:‌ حتی یک ناشر در تهران برای تشکیل پرونده به بانک‌های عامل مراجعه نکرده است

بنا به گفته احمد کمالی‌نژاد‌، فهرست مراجعات به بانک‌ها نشان می‌دهد که در طول روزهای گذشته، ناشران و چاپخانه‌داران بسیاری به بانک‌ها مراجعه کرده و شرایط را جویا شده‌اند‌، اما پس از آن برای دریافت وام هیچ اقدامی نکرده‌اند،‌ به گونه‌ای که حتی یک ناشر نیز در تهران برای دریافت این تسهیلات تشکیل پرونده نداده‌ است.

تورانیان:‌ بهره 24 درصدی و بازپرداخت یکساله در حوزه نشر معنا ندارد

علی‌اکبر تورانیان عضو هیئت مدیره انجمن ناشران دانشگاهی که چندی پیش از عدم پرداخت این تسهیلات گلایه کرده بود،‌ در زمینه استقبال ناشران می‌گوید:‌ ناشران متقاضی وام‌های با بهره پایین و مناسب بودند،‌ اما تسهیلات صندوق توسعه ملی بهره 24 درصدی دارد، هم‌چنین نحوه بازپرداخت این تسهیلات مناسب نیست.

مدیر انتشارات شهر آب می‌گوید:‌ اگر بخواهیم برای نشر کاری اساسی انجام بدهیم، اعطای وام 24 درصدی برای تولید، اصلا قابل توجیه نیست. من پیش‌تر هم به دوستان گفتم که تصور کنید یک تولید‌کننده بخواهد کارش را با وامی 24 درصدی با یک سال مهلت پرداخت، ادامه بدهد. خب طبیعی است که از همان ماه اول باید قسط بدهد. اگر هر کاری را در زمینه تولید بخواهد انجام بدهد، با سرعت مطلوب هم یک سال به طول خواهد انجامید. پس چگونه می‌تواند هزینه‌هایش را به علاوه قسط چنین وامی پرداخت کند؟

نصیرزاده:‌ وام در صنعت نشر حداقل باید خواب یکساله داشته باشد

مهدی نصیرزاده، رئیس شرکت تعاونی ناشران خراسان رضوی نیز در این زمینه می‌گوید:‌ متأسفانه تسهیلات صندوق توسعه ملی چندان مناسب فعالان صنعت نشر نیست،‌ چرا که گردش مالی صنعت نشر به گونه‌ای نیست که ناشر بتواند ظرف یکسال این تسهیلات را با سود بانکی آن بازپرداخت کند‌.

وی ادامه می‌دهد: وام‌های این‌چنینی برای سرمایه‌گذاری نشر توجیهی ندارد،‌ بلکه این وام‌ها باید حداقل یک خواب یکساله داشته باشد و پس از آن در اقساط پرداخت شود. من با سابقه بیش از دو دهه فعالیت در حوزه نشر معتقد هستم که اساس فعالیت در نشر با این وام‌ و این نوع تسهیلات ممکن نیست و به دیده تردید به عملی شدن آن نگاه می‌کنم.

عدم استقبال کامل ناشران خراسان از تسهیلات صندوق توسعه ملی

نصیرزاده تصریح می‌کند:‌ در خراسان رضوی در همان آغاز ثبت نام برای دریافت این تسهیلات، از میان ناشران 60 ناشر ثبت نام کردند‌، اما تا این لحظه که یک هفته از تاریخ آغاز مراجعه به بانک‌های عامل می‌گذرد،‌ هنوز یک نفر از میان ناشران برای دریافت تسهیلات به بانک مراجعه نکرده است،‌ این نشان می‌دهد که ناشران توانایی پرداخت با شرایط ذکر شده را ندارند.

وام‌های کارشناسی شده نسبت به واقعیت‌های بازار در اختیار هر بخش قرار گیرد

وی ادامه می‌دهد:‌ به نظر من باید وام‌های کارشناسی شده نسبت به واقعیت‌های بازار در اختیار هر بخش قرار گیرد، باید دید بر مبنای فلسفه وجودی هر صنف چه نوع اعطای تسهیلاتی می‌تواند در اختیار قرار گیرد.

غفاری رهبر: پروسه طولانی اداری چاپخانه‌داران را منصرف می‌کند

جلیل غفاری رهبر رئیس اتحادیه صحافان نیز از جمله افرادی است که تسهیلات صندوق توسعه ملی را مناسب فعالان چاپ و نشر نمی‌داند،‌ او می‌گوید:‌ زمانی که صحبت از دریافت تسهیلات صندوق توسعه ملی می‌کینم بهره 16 درصد است،‌ اما با مراجعه به بانک با تسهیلات 24 درصدی مواجه می‌شویم،‌ علاوه بر آن بروکراسی اداری پیچیده‌ای در کار است منجمله اینکه باید سند ملکی در اختیار داشته باشیم.

وی ادامه داد:‌ شرایط نامناسب بازپرداخت و پروسه اداری طولانی دریافت این وام،‌ بسیاری از ناشران و چاپخانه‌داران را از دریافت این وام منصرف کرده است.

ابوالحسنی:‌ هیچ اطلاعیه از سوی وزارت ارشاد مبنی بر پرداخت این تسهیلات از شهریور ماه به دست ما نرسیده است

در حالی که بسیاری از ناشران و چاپخانه‌داران با مراجعه به بانک‌های عامل ازر دریافت این وام انصراف داده‌اند،‌ احمد ابوالحسنی رئیس اتحادیه لیتوگرافان از پرداخت این وام اظهار بی‌اطلاعی کرده و می‌گوید:‌ از اتحادیه لیتوگرافان فهرستی تهیه شده و افراد متقاضی معرفی شدند،‌ اما تاکنون هیچ اطلاعیه یا نامه‌ای از سوی دفتر چاپ به ما ارائه نشده است تا بدانیم که از اول شهریورماه این تسهیلات در حال پرداخت است.

به نظر می‌رسد تسهیلات صندوق توسعه ملی برای ناشران و چاپخانه‌داران که قطعاً‌ با دلسوزی و پیگیری مسئولان وزارت ارشاد برای این قشر مهیا شده است‌، گرهی از کار صنعت چاپ و نشر باز نکرده و عملاً‌ دردی را دوا نمی‌کند،‌ شاید اگر اعطای این تسهیلات با توجه به وضعیت اقتصادی این صنعت و شرایط خاص آن انجام می‌شد،‌ این تسهیلات 150 میلیارد تومانی می‌توانست رونقی دوباره به صنعت چاپ و نشر کشور دهد،‌ اما در وضعیت فعلی چنین نیست.

امیرزاده: تسهیلات صندوق توسعه ملی برای نشر و چاپ نگاه حداقلی به حمایت است

همایون امیرزاده مشاور علمی‌، فرهنگی و مدیریتی معاونت فرهنگی ارشاد از جمله مسئولانی است که در این جریان با ناشران هم‌عقیده است،‌ امیرزاده می‌گوید:‌ من معتقد هستم که این نگاه حداقلی به حمایت است و به نظر می‌رسید، این تسهیلات بتواند از آن دسته از ناشران و چاپخانه‌دارانی که نیاز به سرمایه در گردش دارند، را حمایت کند‌.

اعتبارات تسهیلات صندوق توسعه ملی باید به حوزه‌های مختلف با نگرش‌های خاص خود باشد

وی ادامه می‌دهد:‌ اما ما مطلقاً‌ در این زمینه نگاه حداکثری نداریم، اعتبارات تسهیلات صندوق توسعه ملی باید به حوزه‌های مختلف با نگرش‌های خاص خود باشد، اما در وضعیت موجود اعطای این تسهیلات با توجه به شرایط، ضوابط و مقررات موجود در بانک‌‌ها همان حمایت حداقلی است. بخش عمده‌ای از ناشران با این شرایط نمی‌توانند از تسهیلات استفاده کنند،‌ اما وزارت ارشاد تلاش خود را کرده است.

در قالب مصوبات خاص برای حمایت از ناشران و فعالان فرهنگی و هنری تسهیلاتی باید مد‌نظر باشد

امیرزاده می‌افزاید:‌ برای رفع این مشکل در کلیت دولت و فراتر از وزارت ارشاد باید تصمیم‌گیری شود،‌ برای نمونه در قالب مصوبات خاص برای حمایت از ناشران و فعالان فرهنگی و هنری تسهیلاتی باید مد‌نظر باشد، با توجه به اینکه شرایط حداقلی به وجود آمد،‌ یا باید می‌رفتیم و این حداقل را به دست می‌آوردیم،‌ یا اینکه اقدامی نمی‌کردیم.

کمالی‌نژاد:‌ صندوق توسعه ملی با درخواست ارشاد برای تسهیلات مناسب‌تر برای ناشران و چاپخانه‌داران موافقت نکرد

احمد کمالی‌نژاد نیز از برگزاری جلساتی با هیئت مدیره صندوق توسعه ملی خبر داده و می‌گوید:‌ ما در جلساتی با صندوق توسعه ملی درخواست کردیم تا شرایط بازپرداخت وام را برای ناشران و چاپخانه‌داران تغییر دهند و شرایط ویژه‌‌تری را برای این قشر در نظر بگیرند،‌ اما هیئت مدیره با این درخواست موافقت نکرد و گفت،‌ شرایط قانونی صندوق توسعه ملی به ما اجازه چنین کاری را نمی‌دهد.

به نظر می‌رسد،‌ پازل رونق صنعت چاپ و نشر تنها زمانی کامل می‌شود که اولا‌ً تعریف دقیق‌، روشن و واضحی از حمایت مشخص شود،‌ ثانیا‌ً اگر قرار است حمایتی از این حوزه صورت گیرد،‌ در همه ابعاد دولت این حمایت معنا شود،‌ تنها قرار نباشد وزارت ارشاد یک تنه در این زمینه فعالیت کند و در اثر ناهمسویی سایر دستگاه‌ها و نبود یک وحدت‌رویه وضعیتی پیش آید که با وجود جذب حمایت‌های حداقلی ناشران و چاپخانه‌داران نتوانند از آن بهره‌مند شوند.