واکنش نوبخت به خبر قطع یارانه نیازمندان

محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت و رئیس سازمان برنامه و بودجه در برنامه گفتگوی ویژه خبری دیشب به بیان خصوصیات بودجه سال آینده به خصوص بحث اشتغال زایی و اختصاص یارانه های نقدی پرداخت که مشروح آن را در ادامه می خوانید:

میزان افزایش حقوق کارمندان و بازنشستگان در سال آینده چقدر است؟
در بودجه سال آینده افزایش ۱۰ درصدی برای کارمندان و همچنین بازنشستگان لشکری و کشوری در نظر گرفته شده است.

برای سال ۹۵ برای بازنشستگان به خصوص فرهنگیان خبری دارید؟
ما پاداش بازنشستگی فرهنگیان در سال ۹۳ را پارسال پرداخت کردیم. بخشی از آن هم اول امسال انجام شد. سال ۹۴ و ۹۵ باقی می ماند که حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان است. ما ۱۴ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان بابت خرید تضمینی گندم باید به کشاورزان پول می دادیم. من از فرهنگیان عذرخواهی کردم و گفتم اجازه بدهید اول این بدهی را پرداخت کنیم.

قیمت خرید تضمینی سال آینده گندم چقدر شد؟
این هم توسط هیات دولت تصویب شد و به نرخ هر کیلو ۱۳۰۰ تومان گندم خریداری شد. این نرخ در اصل حدود ۱۲۷۰ تومان بود. ولی چون فرهنگیان را سئوال کردید اجازه بدهید اول در آن مورد توضیح بدهم. یک بار گفتم اگر گندمکاری بود که پولش را دریافت نکرده بود، پیگیری کنید. این بار هم با قاطعیت می گویم در ماهی که هستیم (آذر) تا به پایان نرسیده هیچ فرهنگی محترمی را نخواهیم داشت که پاداش بازنشستگی او را پرداخت نکرده باشیم. تمام راهها را رفته ایم و تامین مالی شده است. بخشی از سازمان برنامه و بودجه فقط روی این موضوع متمرکز شده تا مشکل بازنشستگان فرهنگی حل شود.

معافیت از مالیات در سال ۹۶ چقدر خواهد بود؟
ما این مبلغ را هم افزایش داده ایم و در کل حدود ۱۵ میلیون تومان درآمد در سال از پرداخت مالیات معاف است.

برای عدالت حقوقی در سال آینده برنامه ای دارید؟
ما باید جلوی این بی عدالتی را بگیریم. دستگاه های نظارتی و دیوان محاسبات موظف به بررسی شد. حقوق ۹۳ هزار و ۴۰۰ نفر از مدیران بررسی شد. تعداد همه کسانی که بیش از ۶۰ میلیون تومان دریافت کرده بودند، فقط ۱۱ نفر بودند. تعداد افرادی که بالاتر از ۲۰ میلیون تومان گرفته بودند، چه کسانی که قانونی و چه اشخاصی که غیرقانونی حقوق گرفته بودند، حمعا فقط ۲۳ میلیارد تومان دریافت کرده بودند. نفس تبعیض برای ما غیرقابل قبول است. وقتی همکاران ما با حقوقهای پایین زندگی می کنند نباید یک فرد ۲۰ میلیون تومان دریافت کند. قرار شده همه تا سقف ۱۰ میلیون تومان دریافت کنند. سامانه ای را طراحی کرده ایم که هر کسی از هر مسیری پولی بگیرد، قابل کنترل و ردیابی باشد. این باعث می شود نه تنها افراد کنترل شود، بلکه تمام دستگاه ها حق ندارند یک ریال از دریافتی ها و مخارج خود را خارج از خزانه انجام دهند. دستگاه های نظارتی بر دستگاه های اجرایی نظارت می کنند تا پول همه دستگاه ها در خزانه، نگهداری شود. هیچ دستگاهی نمی تواند برای خود افزایش حقوق تصویب کند. شورای حقوق و دستمزد سقف را بسته. هیچ دستگاهی نمی تواند خارج از این ضوابط فعالیت کند. تمام استثناها را هم قطع کرده ایم. هر چه فکر کردیم که می تواند راه سواستفاده را ببندد، انجام دادیم. کل نظام متضرر شد. از کل ۹۳ هزار و ۴۰۰ نفر فقط ۳۹۲ نفر بالاتر از ۲۰ میلیون تومان و تا سقف ۶۰ میلیون تومان دریافت کرده بودند. این تنها ۴دهم درصد از تعداد مدیران بودند که چنین حقوقی را می گرفتند که البته حتی اگر یک نفر هم بودند، باز هم قابل تحمل نیست.

این مصوبه شامل شرکت های دولتی هم می شود؟
هر چیزی مربوط به دولت شود، تحت شمول این قانون است. اگر کار با شفافیت انجام شود، هیچ کس نمی تواند تخلف کند. هر جا در سایه افراد و دستگاه ها حرکت کنند بیم تخلف می رود.

پرداختهای نقدی در قالب هدفمندی برای مردم مهم است. آیا سال آینده یارانه به همین صورت افزایش خواهد یافت؟
از مجلس درخواست کرده ایم تا سقف ۴۸ هزار میلیارد تومان از محل افزایش قیمتها و بودجه عمومی افزایش داشته باشیم تا هم برای افزایش پرداختها و پرداخت به اقشار کم درآمد و به ویژه برای تولید و اشتغال هزینه کند. همکارانم در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مدلهایی را طراحی کرده اند تا اطمینان داشته باشیم یارانه هیچ فردی که نیازمند است قطع نشود. برخی افراد در مجامع به ما مراجعه می کنند که یارانه ما قطع شد. برای ما دشوار است ببینیم در تعداد افرادی که یارانه قطع شد، این اشخاص نیازمند هم وجود داشتند. ما هم اکنون به ۷۵ میلیون نفر یارانه می دهیم. آقای رئیس جمهور به سازمان برنامه و بودجه تاکید دارند که مبادا کسی نیازمند باشد و شما هم بی توجهی کنید و یارانه را قطع کنید. با مدلی که طراحی شد، امیدواریم همه کسانی که نیازمندند یارانه شان قطع نشود. این را با اطمینان می گویم که مصممیم یارانه هیچ نیازمندی قطع نشود. برای تولید و اشتغال هم به همین ترتیب که عرض کردم یارانه تعلق می گیرد.

برای افرادی که نیازمند نیستند هم به همین روال انجام می شود؟
اگر احراز شود افرادی نیازمند نیستند، قانون ما را موظف به قطع کرده. احتیاط اقتضا می کند در صورتی که شک داشته باشیم یک فرد نیازمند است یا نیست، به سمت قطع یارانه نمی رویم. اگر کسی واقعا معترض باشد بلافاصله یارانه او را وصل می کنیم. ما همچنین اجازه داریم از یک ردیف گلوبال به مقدار مورد نیاز برای پرداخت یارانه ها استفاده کنیم.

پیش بینی شما از منابع و مصارف یارانه ها در سال آینده چیست؟ چند نفر حذف شدند؟
در وزارت تعاون، کار و رفاه اعلام شد ۳ تا ۴ میلیون نفر حذف شدند. بعد برخی از یارانه ها وصل شد. چون اشخاصی اعتراض کردند و ما به کرامت اشخاص نیازمند اعتماد داریم. تا بحث قطع یارانه می شود اول کسانی دلشان می لرزد که نیازمندند. اطمینان می دهم با تاکید آقای رئیس جمهور به وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمانهای برنامه و بودجه و هدفمندی یارانه ها، ما اجازه به قطع یارانه نیازمندان نداریم. حتی به صورت کمک غیرنقدی به نیازمندان به صورت فصلی یک بار اقدام می شود.

نرخ افزایش حاملهای انرژی، بنزین، برق، آب، گاز و گازوئیل را بفرمایید؟
در بودجه سال آینده یک ریال محلی برای افزایش ها ندیدیم. امسال یک ریال افزایش نداشتیم. برای سال آینده هم یک ریال افزایش در نظر نگرفته ایم. جایی شنیدم دولت می خواهد قیمت بنزین را ۵ درصد افزایش دهد. این حرف درستی نیست و من تایید نمی کنم.

پس در بودجه افزایش قیمت حاملهای انرژی پیش بینی شده ولی شما هیچ رقمی را تایید نمی کنید؟
عدد ۴۸ هزار میلیارد تومان سقفی برای منابع ما گذاشته شد. این سقف هر سال تکرار می شود. هیچ برنامه ای برای افزایش قیمت حاملهای انرژی نداریم. در همین بودجه ۵ درصد برای اقدام خاصی استفاده می شود نه این که بخواهیم ۵ درصد به نرخ حاملهای انرژی اضافه کنیم.

طرح ملی تحول سلامت چه می شود؟
منابع این طرح، خود را تحت پوشش قرار می دهد. دولت سال گذشته ۴۸۰۰ میلیارد تومان پرداخت. امسال هم دست کم ۴ هزار میلیارد تومان پرداخت خواهد کرد و برای سال آینده هم پرداخت مناسبی در نظر گرفته شده. این طرح یک سیاست اساسی در دولت تدبیر و امید است که تحت هیچ شرایطی این طرح را هم قطع نمی کنیم.

ولی بدهکاری بیمه ها به خدمات دهندگان سلامت بسیار بالاست و ممکن است طرح به بن بست برسد؟
به همین جهت سازمان برنامه و بودجه موظف شد با توافق دو وزارت بهداشت و کار، مدلی را طراحی کند تا بیمه پایه برای همه مردم انجام شود. حالا کسانی می خواهند خدمات گرانقیمت تری بگیرند. آنها می توانند بیمه تکمیلی بگیرند. اما ما تحت هیچ شرایطی هزینه از جیب بیمار را افزایش نمی دهیم ولی حوزه کار را با برنامه ریزی مناسب سازی می کنیم. بدهی های طرح تحول سلامت از بیمه سلامت است. این بیمه در وزارت بهداشت نیست، به سازمان بیمه ایرانیان در وزارت تعاون مربوط است. این سازمان چون تعداد افراد بیمه شونده را از ۵ میلیون به ۱۱ میلیون افزایش داد، فشاری به سیستم وارد کرد. ما جدود ۴ هزار میلیارد تومان در روزهای قبل، طراحی کردیم تا بدهی های بیمه سلامت به داروخانه ها و بیمارستانها پرداخت شود. ۴ هزار میلیارد تومان تدبیر لازم شده و برای سال آینده هم بودجه مورد نیاز دیده شده. این جزء سیاست غیرقابل تغییر است که هزینه درمان از جیب مردم کاسته شود.

در بحث اشتغال جنس بیکاران به سمت فارغ التحصیلان می رود. همه نگاه ها به دولت است تا ایجاد اشتغال کند. برنامه دولت در سال ۹۶ چیست؟
امروز گزارشی از مجلس منتشر شد که دولت پیشنهاد استفاده از ۱.۵ میلیارد دلار برای اشتغال روستاییان، عشایر و فارغ التحصیلان دانشگاه ها داشت. اشتغال مولد و مستمر از طریق افزایش سرمایه گذاری به دست می آید. سال آینده پیش بینی می کنیم ۱۲.۴ درصد افزایش سرمایه گذاری داشته باشیم. نرخ مشارکت ورود به بازار کار بالا رفته. در ۳ ماه گذشته حدود ۱ میلیون و ۲۵۰ هزار نفر وارد بازار کار شده اند که ما برای ۷۵۰ هزار نفر ایجاد اشتغال کردیم. باز برای ۵۰۰ هزار نفر نشد کاری ایجاد کرد. رفته رفته ایجاد فرصت شغلی برای دولت بزرگ می شود ولی ورود به بازار کار هم بیشتر می شود. به همین جهت در بودجه سال ۹۶، ۱۰۰۰ میلیارد تومان برای پرداخت تسهیلات یارانه ارزان قیمت برای کسانی که در روستاها، عشایر، شرکتهای دانش بنیان و جوانان تحصیل کرده، بودجه در نظر گرفته ایم. امروز فوریت ۱.۵ میلیارد دلار در مجلس تصویب شد که صمیمانه از آنها قدردانی می کنم. این عدد به اضافه بودجه سال آینده باعث افزایش چشمگیر فرصتهای شغلی برای جوانان می شود. ما باید هر سال ۹۰۰ تا ۹۳۰ هزار فرصت شغلی ایجاد کنیم تا بتوانیم روند کاهنده نرخ بیکاری به سمت یک رقمی شدن را داشته باشیم. الان می توانیم سالانه ۷۵۰ هزار شغل ایجاد کنیم. امیدواریم این عدد به ۹۰۰ تا ۹۵۰ هزار نفر برسد. امیدوارم به یاری پروردگار با فعال کردن ۱۷ هزار واحد صنعتی و تولیدی این مهم حاصل شود. ما قول داده بودیم سیاست دولت رونق تولید باشد. امسال ۱۱ هزار میلیارد تومان تسهیلات در اختیار واحدهای صنعتی و تولیدی قرار گرفت. استانداریها گزارش بدهند و رسانه ها بروند دانه دانه این واحدها را ببینند و گزارش بدهند.


خودم رفتم و گزارش گرفتم. شما با قاطعیت این اعداد را می گویید ولی واقعا اینطور نیست. واحدهای کوچک مشکلاتی داشتند که مثلا بنگاه شان را بانکها به عنوان وثیقه قبول نمی کنند؟
این اعدادی که می گوییم به تفکیک هر استان مشخص است. هر استانی چقدر پول گرفته و چقدر تسهیلات داده. ممکن است یک شرکتی بنا به هر جهتی پول را دریافت نکرده. قطعا تعداد واحدهای متقاضی تسهیلات از ۱۷ هزار واحد بیشتر بوده.

البته با بخش کاری شما مشکلی نبود. بلکه با قسمت بانکها مشکل داشتیم.
اصلا تعداد واحدهای متقاضی وام که نتوانسته اند تسهیلات بگیرند مشخص هستند. ولی تعداد واحدهایی که وام گرفته اند مشخص هستند.

رقم خوبی برای بودجه عمرانی در بودجه سال آینده پیش بینی کرده اید. رشد آن نسبت به امسال چقدر است؟
ما ۶۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان برای این منظور پیش بینی کردیم. حدود بیش از ۱۰ درصد رشد ایجاد شده. از بودجه امسال که اتفاقا عنوان شد یک ریال پول برای طرحهای عمرانی پرداخت نشده، من بلافاصله مستند این که ۲۰ هزار میلیارد تومان تا اول آبان برای طرحهای عمرانی پول پرداخت شده را تهیه کردم. ما ۲۷ هزار میلیارد تومان از منابع اسناد و اوراق مالی است. طرحهای عمرانی از این مسیر است. ممکن است کسی بگوید این که اوراق است. اوراق، کاغذ که نیست، اوراق بهادار است. ما در فرابورس سود آن را می دهیم. اعتبارات استانی ۷ هزار میلیارد تومان بوده که تاکنون ۳۵۰۰ میلیارد تومان پرداخت شده. امسال تاکنون ۲۰ هزار میلیارد تومان برای این پرداخت شده و تا پایان سال بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان به طرحهای عمرانی پرداخت خواهیم کرد. سال گذشته چیزی حدود ۲۷ هزار میلیارد تومان پرداختی داشتیم.

در سال ۹۶ قرار است تامین مالی اقتصاد از چه طریقی باشد؟ سبد تامین مالی اقتصاد ۹۶ چگونه است؟
سال آینده از سوی دولت ۱۰۸۵ میلیارد تومان هزینه خواهد شد. همه این هزینه ها سرمایه گذاری نیست. از عدد ۳۱۹ هزار میلیارد تومانی که برای بودجه سال آینده اعلام شده ۶۲ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان برای طرحهای عمرانی و سرمایه گذاری است. سال آینده نوآوری برای طرحهای نیمه تمام داریم. این پول را در بانک می گذاریم. بخش خصوصی را دعوت می کنیم برای مشارکت در ساخت طرحها. هم بانک و هم صندوق توسعه ملی هم معادل این تسهیلات را می گذارند. یعنی به ازای هر ریال پولی که دولت می دهند، ۳ ریال تسهیلات در نظر گرفته می شود. با هر ریالی که سرمایه بانکها را افزایش می دهیم ۸ برابر قدرت وامدهی او را زیاد می کنیم. با این ۶۲ هزار میلیارد تومان خلق سرمایه می کنیم. ما همین الان می گوییم هر شرکتی، هر شخص خصوصی که می تواند وارد طرحهای عمرانی شود. شما می گویید از کجا می شود پول به دست آورد؟ ۷۵۷ هزار میلیارد تومان شرکت دولتی می دهد. دولت ۵۱ هزار میلیارد تومان از طرحهای اختصاصی می گیرد. ۳۱۹ میلیارد تومان از نفت، مالیات و اوراق که حدود ۴۴ هزار میلیارد تومان است دریافت می کند. ۲۲ هزار میلیارد تومان هم از این پول را گذاشته ایم تا اوراقی که سال گذشته فروخته ایم را بخرید. این تملک دارایی هایی است که واگذار شده. اینها جمع می شود و آثاری دارد. پیش بینی ما این است که ۷.۷ درصد رشد اقتصادی در کشور ایجاد شود. سرمایه گذاری هم ۱۲.۴ درصد رشد می یابد . تورم هم حدود ۷ تا ۸ درصد خواهد بود.

برخی محاسبه کرده اند قیمت دلار در لایحه بودجه ۳۳۰۰ تومان و هر بشکه نفت ۵۰ دلار است. آیا این محاسبات درست است؟
ما از محل فروش نفت ۱۱۰ هزار میلیاردمنابع به دست می آوریم. خوشبختانه اتفاقات خوبی افتاده. مقدار تولید ما که ۱ تا ۱.۳ میلیون بوده به ۲.۵ میلیون بشکه رسیده. این تقریبا دو برابر رقم پارسال است. بعد از برجام و رفع تحریمها، اختیار داریم هر مقدار که می توانیم بفروشیم. محدودیت ما اوپک بودیم. با دیپلماسی قوی که جای تشکر از آقای رئیس جمهور دارد که با تک تک روسای جمهور موثر در این موضوع صحبت کردند وهمچنین از وزیر نفت هم تشکر کنم که از نظر مقدار و قیمت توانستیم نفت را بهتر بفروشیم. سال گذشته زیر ۳۰ دلار در هر بشکه نفت فروختیم. سال آینده پیش بینی می کنیم بالای ۵۰ دلار نفت بفروشیم. بحث دلار هم مطرح است. امسال نرخ تغییر دلار به ریال، ۳۲۰۰ تومان است. سال آینده این نرخ حداکثر ۳۳۰۰ تومان خواهد بود. یعنی ۱۰۰ تومان بیشتر از امسال خواهد بود. به همه اعلام می کنیم سیاست دولت این نیست نرخ دلار بالا برود. ما در سخت ترین شرایط حاضر شدیم از بازار پول و سرمایه تامین سرمایه کنیم و سود ۲۲ درصدی بدهیم ولی حاضر نیستیم دلار را بالا بفروشیم.

ولی می دانید الان دلار در بازار بالای ۳۹۰۰ تومان است؟
این برای ما به هیچ وجه قابل قبول نیست. این اعداد در بازار از نظر ما کاذب است. استدلالی را کارشناسان بانک مرکزی دارند. سال گذشته در همین ماهها نرخ دلار به بالای ۳۷۰۰ تومان رسید. این نرخ حتما پایین خواهد آمد. پارسال هم پایین آمد. این اعداد برای دولت معقول نیست. بانک مرکزی باید پوشش بیشتری برای ارزهای مبادله ای بدهد. الان دسترسی ما به منابع ارزی بیشتر شده و این قیمت، باثبات نیست و این قیمت در بازار عرضه و تقاضا پایین خواهد آمد.

ارتباط لایحه بودجه سال ۹۶ با سیاست اقتصاد مقاومتی چه ارتباطی دارد؟
ما ۱۲ موضوع از سیاستهای ابلاغی اقتصاد مقاومتی استخراج کردیم. برای آنها پروژه تعریف کرده ایم و نمایندگان دقیقا می دانند ما روی کدام طرحها کار می کنیم. مثلا کدام ریل در کدام استان در دستور کار است. همراه این برنامه یک پیوست اقتصاد مقاومتی هم به مجلس محترم تقدیم می شود.