امروز در تاریخ چگونه گذشت؟

امروز 9 تیر 1392 خورشیدی برابر با 21 شعبان 1434 هجری و 30 ژوئن 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:

آغاز عملیات بزرگ کربلای 1(1365 ش)

رژیم عراق پس از ناکامی در باز پس‌گیری فاو و برای جلوگیری از حملات گسترده ایران، طی یک استراتژی جدید، اقدام به انجام چند حمله کرد که در این میان، شهر مهران را به تصرف درآوَرَد و با هیاهو، آن را به رخ جهانیان کشید. رزمندگان اسلام، در برابر ادعاهای بیهوده رژیم بغداد، خود را آماده کردند تا جواب محکم و قاطعی به عراق بدهند. شش هفته پس از اشغال مهران توسط دشمن، زمینه مساعد می‌شود تا این شهر، باز پس گرفته شده و استراتژی جدید بعثیان دفع گردد.

سرانجام عملیات بزرگ کربلای یک در ساعات اولیه نهم تیر 1365 با رمز یا اباالفضل العباس ادرکنی در منطقه جبهه میانی در مهران و با هدف آزاد سازی این شهر و ارتفاعات مهم منطقه در مساحتی به وسعت 320 کیلومتر مربع آغاز و تا 19 تیر ماه ادامه یافت. عملیات موفق کربلای یک، پایانی بود بر استراتژی دفاع متحرک عراق و نیز نقطه شروع امیدوار کننده‌ای برای نیروهای خودی جهت انجام عملیات‌های محدود ایذایی. سرعت عمل، اعتقاد یگان‌ها، حفاظت عملیات، فریب دشمن، تناسب سازمان رزم با طرح مانور و انجام کارهای مهندسی لازم، از جمله عوامل بارز و مؤثر در این عملیات بود.

قیام مردم عراق به رهبری «آیت‌اللَّه شیرازی» علیه استعمار انگلیس (1299 ش)
با شروع جنگ جهانی اول، انگلیس به بهانه جلوگیری از نفوذ آلمان، با نیروی نظامی خود از دهانه شطالعرب به عراق که جزو قلمرو عثمانی بود، حمله کرد. مردم مسلمان عراق که در این اشغال تحت سلطه اجانب قرار گرفته بودند، با رهبری علمای دین دست به جهاد علیه اشغال‌گران انگلیس زدند. در این حرکت علمای عراق نه تنها حکم جهاد صادر کردند، بلکه خود در جبهه‌های مختلف شرکت کرده، به مقابله با نیروهای بیگانه پرداختند. از جمله این رهبران دینی میرزا محمدتقی شیرازی است که حکم جهادی وی نیروی مقاومت را در برابر مهاجمان تزریق کرد و همگان را وارد عرصه جهاد نمود.
وی روح مبارزه با انگلستان را در کالبد مسلمانان دمید و خود شجاعانه برای به دست آوردن حقوق پایمال شده عراقیان قیام کرد. ایشان، فتوای تاریخی و حماسی خویش را که غیرت وطنی و دینی مردم عراق را به جوش آورد، در نهم تیرماه 1299 صادر کرد و مردم عراق را برای جهاد مقدس در مقابل بریتانیای تجاوزگر مهیا ساخت. در پی صدور این فتوا، انقلابی ملی و اسلامی معروف به انقلاب 1920 عراق تبلور یافت که سرانجام به رهایی عراق از تسلط انگلستان منجر شد.

درگذشت «سیداحمد پیشاوری» ادیب و شاعر (1309 ش)
سید احمد ادیب پیشاوری در سال 1223 ش در پیشاور پاکستان چشم به جهان گشود. او از سلسله سادات معروف به اجاق بود که نَسَب آنان در سیر و سلوک به سهروردیه می‌رسید. ادیب در سبزوار به مدت دو سال از محضر فیلسوف کبیر حاج ملاهادی سبزواری و نیز آخوند ملامحمد، فرزند وی و آخوند ملا اسماعیل استفاده کرد و سپس در مشهد ساکن شده، به ادیب پیشاوری یا ادیب هندی مشهور گشت. او در سخن، روش استادان قدیم را با موفقیت تمام دنبال می‌کرد و کثرت اطلاع او از فرهنگ اسلامی و علوم مختلف قدیم و تبحرش در لغت پارسی و تازی، باعث شد که شعرش بیش از حد معمول با اطلاعات وسیعش آمیخته شود و به همان نسبت از الطاف و حال و اشتغال بر عواطف رقیق شاعرانه دور افتد.
ادیب پیشاوری، تمامی عمر خود را وقف تحصیل فضایل و تزکیه نفس کرد و از زخارف دنیوی و علایق مادی آزاد بود و از مال دنیا، جز چند جلد کتاب نداشت. سید احمد پیشاوری در طول سالیان متمادی تدریس، شاگردان متعددی را پرورش داد که بعدها هر کدام به مدارج علمی و ادبی دست یافتند. از ادیب آثاری به جای مانده که دیوان اشعار، تصحیح دیوان ناصرخسرو و تعلیقات بر تاریخ بیهقی از آن جمله‌اند. ادیب پیشاوری سرانجام در نهم تیرماه 1309 ش برابر با سوم صفر 1349 ق در 86 سالگی در تهران درگذشت و در امامزاده عبداللَّه تهران مدفون شد.

ولادت تاج‌الاسلام، محدث و مورخ معروف سده ششم هجری (506 ق)
ابوسعید عبدالکریم بن محمد سمعانی ملقب به تاج‌الاسلام محدث و مورخ معروف سده ششم هجری در چنین روزی از سال ۵۰۶ هجری قمری در مرو چشم به جهان گشود. سمعانی برای کسب علم بیش‌تر ایام خود را در سفر گذراند و به ایران، عراق، شام، حجاز و ماوراءالنهر مسافرت کرد و از عالمان هر شهر و دیار بهره علمی برد. «تاریخ مرو» از جمله سمعانی است که از منابع مهم تحقیق درباره منطقه مرو به‌شمار می‌رود اما معروف‌ترین اثر سمعانی کتاب «الانساب» است که به انساب سمعانی نیز شهرت دارد. وی در این کتاب، مسائلی اعم از تفاسیر و علوم قرآنی، ادبی، عرفانی، تاریخی، سفرنامه‌ها و دواوین را جمع‌آوری کرده است. وی هم‌چنین در این کتاب ۳۳ تفسیر قرآن تا قرن ششم هجری قمری معرفی و بررسی شده است.

کشف عناصر رادیواکتیو اورانیوم توسط «هانْری بکْرِلْ» فرانسوی (1896 م)
هانری بِکْرِل فیزیک‌دان برجسته فرانسوی در نیمه دسامبر 1852 م متولد گردید. پدر و برادرش از فیزیک‌دانان معروف بودند؛ بنابراین وی نیز به این رشته علاقه‌مند گردید. پس از کشف اشعه ایکس توسط رونتْگِن دانشمند آلمانی، بکرل درصدد کشف اجسامی برآمد که از خود، اشعه ایکس را ساطع می‌کنند. وی تحقیقات خود بر روی خاصیت تشعشع رادیواکتیو متمرکز و آن را در 2 مارس 1896 م کشف نمود و چند ماه بعد در 30 ژوئن همان سال عناصر رادیواکتیو اورانیوم را کشف نمود.

کارها و تحقیقات بکرل باعث شد تا به همراه دو نفر از شاگردانش به نام‌های مادام و پیِر کوری زوج دانشمند فرانسوی، در سال 1903 م برنده جایزه نوبل در فیزیک شود. نتیجه تلاش‌های بِکرِل به آغاز عصر تازه‌ای به نام «عصر اتم» انجامید و به همین سبب او را «پدر علم فیزیک جدید» می‌دانند. هانری بکرل سرانجام پس از 56 سال تلاش و تحقیق، در 25 اوت 1908 م درگذشت.

درگذشت ابن بصیص زبیدی، نحودان و لغت‌شناس مشهور یمنی سده هشتم هجری (768 ق)
ابن بصیص زبیدی نحودان و لغت‌شناس مشهور یمنی سده هشتم هجری در چنین روزی از سال ۷۶۸ هجری قمری دار فانی را وداع گفت. ابن بصیص زبیدی مکنی به «ابوالعباس» و ملقب به «شهاب‌الدین» بود. این عالم مسلمان علاوه بر نحو و لغت، در عروض نیز استادی توانا محسوب می‌شد به‌طوری‌که از سراسر عربستان و عراق برای دانش‌اندوزی در علم نحو به محضر او می‌شتافتند. از جمله آثار ابن بصیص زبیدی، «عروض و قوافی» را می‌توان نام برد. ابن بصیص زبیدی ملقب به شهاب‌الدین سرانجام در بیست و یکمین روز از شعبان‌المعظم سال ۷۶۸ هجری قمری چشم از جهان فروبست.

درگذشت شمس العلماء، عالم، ادیب و شاعر (1345 ق)
شمس‌العلماء عالم، ادیب و شاعر گران‌مایه دوران معاصر در چنین روزی از سال ۱۳۴۵ هجری قمری چشم از جهان فروبست. حاج میرزاحسین قریب ملقب به شمس‌العلماء و متخلص به ربانی از علما و شعرای گران‌قدر دوره معاصر به‌شمار می‌رفت. حاج میرزاحسین قریب پس از تحصیل علوم عالی مذهبی و ادبی، مدت ۱۰ سال در هندوستان به تعلیم و تعلّم روزگار گذارند و سال‌ها مدرس دارالفنون تهران و دانشکده حقوق دانشگاه تهران بود. «اشعار حکیمانه»، «رساله منظوم درباره اصول»، «نورالحدیقه»، «تاریخ خطاطان» و «تاریخ نقاشان معروف ایران» از جمله تألیفات شمس‌العلماء ربانی به‌حساب می‌آیند. حاج میرزاحسین قریب ملقب به شمس‌العلماء و متخلص به ربانی سرانجام در تاریخ بیست و یکم شعبان‌المعظم سال ۱۳۴۵ هجری قمری دار فانی را وداع گفت و به دیدار معبود شتافت.

کودتای نظامی در سودان و سرنگونی دولت «صادق المهدی» (1989 م
از بهار 1986 م که صادق المهدی سیاست مدار معروف سودان، دولت غیرنظامی این کشور را در پی سقوط جعفر نُمیری حاکم دیکتاتور سودان تشکیل داد. تا سال 1989 که دولت وی سقوط کرد، هیچ‌گاه کابینه یک دست و هم‌فکری نداشته و هیچ‌گاه خود را از خطر یک جنگ قدرت داخلی در امان نمی‌دیده است. رقابت احزاب در کشور برای کسب قدرت، مسأله شورشیان جنوب سودان، نیاز شدید به کمک‌های خارجی، نارضایتی در ارتش سودان و بالاخره فقر فزاینده و اقتصاد نابسامان، از بزرگ‌ترین مشکلاتی بود که دولت صادق المهدی با آن دست به گریبان بود. این مشکلات که حداقل 2 بار کابینه او را به سقوط کشاند سرانجام در روز 30 ژوئن 1989 به صورت کودتای نظامیِ ارتش، به عمر دولت وی خاتمه داد. در این کودتا که توسط ژنرال عمر حسن احمد البشیر هدایت شد، صادق المهدی بازداشت گردید و تحت‌نظر قرار گرفت. عمر البشیر پس از کودتا با صدور فرمانی، تمام احزاب سیاسی، سازمان‌های غیرمذهبی و اتحادیه‌های کارگری را منحل کرد و با ممنوع اعلام کردن انتشار روزنامه‌ها، قانون اساسی سودان را به حال تعلیق درآورد. هم‌چنین ژنرال عمر البشیر پس از کودتا در رأس قدرت قرار گرفت و سیاستی مستقل از امریکا در پیش گرفت.

پایان رسمی نظام غیرانسانی تبعیض نژادی در کشور افریقای جنوبی (1991 م)
رژیم تبعیض نژادی (آپارتاید) از سال 1948 م توسط اقلیت سفیدپوست کشور افریقای جنوبی بر اکثریت سیاهان تحمیل شد و بر اساس آن، اقلیت 20 درصدی سفید پوست‌های این کشور به عنوان نژاد برتر، بر سرنوشت افریقای جنوبی حاکم شدند. ازدواج سیاه پوستان با سفیدپوستان ممنوع شد و سیاه پوستان به کارهای پست گمارده و از فعالیت‌های سیاسی منع شدند. اِعمالِ سیاست غیرانسانی تبعیض نژادی در افریقای جنوبی، خشم جهانیان را برانگیخت. هرچند امریکا، انگلیس و برخی کشورهای دیگر با رژیم آپارتاید ارتباط نزدیک داشتند، اما بسیاری از کشورها با رژیم تبعیض نژادی افریقای جنوبی قطع رابطه کردند. سرانجام این مخالفت‌ها و فشار افکار عمومی و نیز مبارزات پی‌گیر سیاهان به رهبری نلسون ماندلا، باعث لغو این سیاست ضد انسانی در 30 ژوئن 1991 م شد. در دسامبر 1993، قانون اساسی جدید بر اساس تساوی حقوق سیاه پوستان و سفیدپوستان به تصویب پارلمان افریقای جنوبی رسید و در اولین انتخابات ریاست جمهوری با شرکت سیاه‌پوستان در آوریل 1994، نلسون ماندلا رهبر سیاه‌پوستان که 27 سال را در زندان گذرانده بود، به پیروزی رسید.

انحلال سازمان پیمان آسیای جنوب شرقی موسوم به سیتو (1977 م)
بعد از جنگ جهانی دوم و شکل‌گیری دوران جنگ سرد به سردمداری امریکا و شوروی، این بار سراسر جهان عرصه رقابت‌های آشکار و پنهان این دو کشور بود که یکی تحت لوای آزادی و دموکراسی و دیگری با شعار حمایت از خلق‌های ستم‌دیده، به دست‌اندازی و چپاول ملت‌ها مشغول شدند و برای تأمین اهداف خود، سازمان‌های نظامی و اقتصادی متعددی به صورت پیمان‌های چند جانبه به وجود آوردند. سازمان‌هایی چون ناتو، ورشو، سِنتو و سیتو و... از آن جمله می‌باشد. یکی از این سازمان‌ها، سازمان پیمان آسیای جنوب شرقی است که به طور اختصار «سیتو» نامیده می‌شد و در همین راستا و در تاریخ 8 سپتامبر 1954 م شکل گرفت. این سازمان که به موجب پیمان دفاع جمعی آسیای جنوب شرقی به وجود آمد در مانیل پایتخت فیلیپین به امضای کشورهای امریکا، انگلستان، فرانسه، استرالیا، فیلیپین، تایلند، پاکستان و زلاندنو رسید.

هدف این پیمان، در ظاهر، تضمین صلح در منطقه جنوب شرقی آسیا و جنوب غربی اقیانوس کبیر عنوان گردید و در واقع ایجاد مانعی برای گسترش کمونیسم در جنوب شرق آسیا بود. در تکمیل پیمان فوق، منشور اقیانوس کبیر نیز صادر شد که در آن حق ملل آسیایی و مردم جزایر اقیانوس کبیر در برابری و تعیین سرنوشت خود مورد تایید قرار گرفت و بر همکاری کشورهای عضو پیمان، در تأمین اهداف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تأکید شد. مقرّ سازمان‌های نظامی و غیرنظامی این سازمان در بانکوک قرار داشت. این سازمان در پی خروج فرانسه در سال 1967 و پاکستان در سال 1972 م و نیز آغاز دوره تنش‌زدایی در عرصه روابط بین‌الملل در 30 ژوئن 1977 منحل گردید.

برخی دیگر از رخدادهای امروز
• 1894: شبه جزیره کره که قبلا تابع چین بود اعلام استقلال کرد.
• 1948: آزمایشگاه فیزیک «بل» اعلام کرد که ترانزیستور اختراع کرده که در رادیو و دستگاههای مشابه جای لامپ را می گیرد.
• 1950: هری ترومن رئیس جمهوری وقت آمریکا دستور انتقال نیرو به کره جنوبی را برای جنگ صادر کرد.
• 1962: رواندا و بروندی استقلال یافتند، ولی این دو سر زمین افریقایی همسایه کنگو هم وضعی بهتر از کنگو نداشته اند، زیرا استعمار اروپا بدون در نظر گرفتن قلمرو سنتی قبایل، آنها را میان دوکشور تقسیم کرده است.