در نبود هیات انتخاب، فیلم‌ها از ممیزی‌ها به‌دور نماندند؟/ فیلم‌هایی که اجازه اکران نگرفتند و توقیف شدند+حواشی

تحریریه پارسینه - گروه فرهنگ و هنر: چند روزی تا زمان برگزاری سی و نهمین جشنواره فیلم فجر باقی مانده؛ جشنواره‌ای که هیات انتخاب نداشت و انتظار می‌رفت فیلم‌ها با دردسر کمتری به جشنواره راه یابند، اما اعمال ممیزی برای برخی فیلم‌ها و حتی توقیف برخی از آن‌ها همچون «قاتل و وحشی» به کارگردانی حمید نعمت الله، انتقاد‌هایی را به آخرین سال دولت روحانی نیز افزایش داده است.

سی و نهمین جشنواره فیلم فجر از ۱۲ تا ۲۲ بهمن ۹۹ به دبیری سیدمحمدمهدی طباطبایی‌نژاد برگزار خواهد شد. کرونا وضعیت برگزاری این جشنواره را نیز تحت تاثیر قرار داده است و به همین دلیل مشخص نبود در وهله اول این جشنواره برپا خواهد شد و در صورت برگزاری، نحوه اجرای آن چگونه خواهد بود تااینکه سید محمدمهدی طباطبایی‌نژاد، دبیر جشنواره ۱۵ آذر در نشست خبری مجازی درباره جزییات برگزاری این رویداد عنوان کرد که دو حالت برای آن پیشبینی شده است. در مرحله اول برای رعایت سلامت افراد جامعه، جشنواره صرفا برای داوران در بخش‌های مختلف برگزار می‌شود، اما اگر در روز‌های پیش‌رو وضعیت سلامت در تهران رو به بهبودی برود اولین گزینه این است که آثار کاندیدا‌های هیات داوران برای اهالی سینما و رسانه نمایش داده می‌شود و در صورت مساعد بودن شرایط با رعایت پروتکل‌ها و محدودیت‌های ظرفیتی در سینما‌های مردمی هم به شیوه ۵۰ درصدی اکران صورت می‌گیرد.

حالا، اما با نزدیک شدن به موعد برگزاری جشنواره نه تنها مشخص شده است که جشنواره برای اهالی رسانه برگزار می‌شود بلکه سینما‌های مردمی نیز به نمایش آثار خواهند پرداخت. هرچند این موضوع انتقاد‌هایی را هم نسبت به نادیده گرفتن شیوع بیماری کرونا در صورت برگزاری جشنواره در پی داشت.

با این حال، آنچه با نزدیک شدن به زمان برپایی جشنواره بیشتر باعث خبرسازی آن شده، فیلم‌هایی مثل «قاتل و وحشی» و «چپ راست» است که اجازه اکران نگرفتند و با وجود چند روز مانده به آغاز این رویداد سینمایی، تکلیف برخی از آن‌ها تازه مشخص شده است. یکی از ویژگی‌های این دوره که تحت تاثیر بیماری کرونا صورت گرفت، حذف هیات انتخاب بود و طباطبایی‌نژاد در همان نشست خبری آذر ماه، دلیل آن را نبود جدول نمایش دانست: «از آنجا که جدول نمایش نداریم، ضرورتی نداشت هیات انتخاب داشته باشیم و همه فیلم‌ها از جمله «نگاه نو» در همه بخش‌ها داوری می‌شوند.»

به گفته او بر اساس فراخوان هیات داوران تمام آثار واجد شرایط حضور در جشنواره اعم از فیلم‌های حرفه‌ای و فیلم اول کارگردانان در همه بخش‌ها مورد داوری قرار می‌گیرد.

یکی از نکاتی که برای این دوره مطرح می‌شد، این بود که ممکن است با توجه به شرایط کرونا تعداد فیلم‌هایی که قرار است به جشنواره ارسال شوند، اندک باشند یا از کیفیت لازم برخودار نباشند. با این حال پس از آنکه دبیرخانه جشنواره اعلام کرد که ۱۱۰ اثر برای جشنواره فرستاده شده، واکنش‌هایی نیز به خصوص در شبکه‌های اجتماعی مطرح شد و برخی از ارسال این تعداد فیلم آن هم در سالی که بسیاری از ماه‌های آن به دلیل کرونا با محدودیت روبرو بوده است، تعجب کردند.

با حذف هیات انتخاب این گمانه‌زنی‌ها وجود داشت که شرایط ممیزی‌ها و حضور فیلم‌ها در جشنواره امسال آسان‌تر از دوره‌های قبل باشد و فیلمسازان راه هموارتری را برای نمایش آثارشان داشته باشند، اما این پیش‌بینی‌ها خیلی هم درست از آب درنیامد و چند فیلمی از جمله «قاتل و وحشی» به کارگردانی حمید نعمت الله توقیف شدند.

اصلاحیه به دیالوگ‌ها

پس از آنکه اعلام شد کار هیات داوران سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر به روز‌های پایانی خود رسیده و بیشتر فیلم‌ها با صدور پروانه نمایش دیده شده‌اند، عنوان شد که در این بین دو فیلم «قاتل و وحشی» به کارگردانی حمید نعمت‌الله و «شیشلیک» به کارگردانی محمدحسین مهدویان با اصلاحاتی روبه‌رو شده‌اند.

جمعه سوم بهمن محمدرضا فرجی، مدیرکل نظارت بر عرضه و نمایش سازمان سینمایی درباره این دو فیلم به «ایسنا» گفت: «سازندگان این دو فیلم مواردی را که برای اصلاح مدنظر شورا بود پذیرفته‌اند و فقط مشکل زمان را داشتند که قول داده‌اند تا یکی دو روز آینده فیلم را به ما برسانند.»

اگر از فیلم «روشن» که تاکنون کمتر درباره آن صحبت شده، بگذریم، یکی دیگر از فیلم‌هایی که نمایش حتمی آن در جشنواره تازه مشخص شده، «شیشلیک» به کارگردانی محمدحسین مهدویان است. او اگرچه جز کارگردان‌های جوان محسوب می‌شود، اما با آثاری همچون «درخت گردو»، «ماجرای نیمروز:ردخون»، لاتاری، «ماجرای نیمروز» و «ایستاده در غبار» توانسته است شناخته شود و مورد تحسین منتقدان قرار بگیرد همچنان که برای ساخت فیلم «ایستاده در غبار» مورد تحسین قرار گرفت و سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره فیلم فجر ۱۳۹۴ و برای فیلم «ماجرای نیمروز» برای دومین بار سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره فیلم فجر ۱۳۹۵ را دریافت کرد. مهدویان سال گذشته نیز با فیلم «درخت گردو» در جشنواره فیلم فجر حضور داشت که برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی شد.

او امسال با فیلم متفاوت‌تری در جشنواره شرکت و برخلاف فیلم‌های قبلی‌اش اقدام به ساخت یک فیلم کمدی کرده است. این فیلم براساس فیلمنامه‌ای از امیرمهدی ژوله ساخته شده و بازیگران اصلی آن رضا عطاران و پژمان جمشیدی از چهره‌های شناخته شده سینمای کمدی ایران در سال‌های اخیر هستند.

پس از آنکه اصلاحیه‌هایی برای این فیلم صادر شد، خبرگزاری «مهر» روز پنجم بهمن اظهار کرد که پس از اعمال اصلاحات اعلام‌شده از سوی شورای پروانه نمایش، «شیشلیک» برای سومین‌بار تحویل این شورا شد تا پس از اخذ پروانه نمایش، در جدول اکران داوران جشنواره سی‌ونهم فیلم فجر قرار بگیرد.

اصلاحیه‌های این فیلم بیشتر ناظر به برخی دیالوگ‌ها بوده و یکی از سکانس‌های پایانی فیلم هم با نظر شورای پروانه نمایش نیاز به اصلاح داشته است. این اصلاحیه‌ها اعمال و نسخه جدید فیلم تحویل شورای صدور پروانه نمایش داده شده است. البته خبر رسید سرانجام مجوز اکران این فیلم در جشنواره صادر شده است.

از سرتراشیده تا گوش

فیلم دیگری که این روز‌ها سروصدای زیادی به پا کرده، «قاتل و وحشی» حمید نعمت الله است که حرف و حدیث‌های زیادی درباره آن گفته می‌شود. «قاتل و وحشی» جدیدترین ساخته حمید نعمت‌الله با بازی لیلا حاتمی و امین حیایی متقاضی حضور در سی و نهمین جشنواره فیلم فجر است و تعریف و تمجید سینماگران در صفحات مجازی خودشان انتظار‌ها را برای دیدن آن در جشنواره بالا برده است.

در همین حال، خبر رسیده این فیلم مجوز اکران در جشنواره نگرفته و درواقع، توقیف شده؛ توقیفی که خبرساز شده است. «قاتل و وحشی» سال قبل نیز متقاضی شرکت در جشنواره بود که به علت مسائلی در مالکیت آن به انتخاب و داوری نرسید.

با تمام شایعات و حواشی‌ها، به هر حال باید منتظر ماند و دید سرنوشت سی و نهمین جشنواره فیلم فجر چطور رقم خواهد خورد.