کشف قدیمیترین ردپای اکسیژن در جهان
پارسینه: اخترشناسان موفق شدهاند باستانیترین بقایای اکسیژن جهان را در میان کهککشانی که ۵۰۰ میلیون سال پس از انفجار بزرگ ایجاد شدهبود،کشف کنند.
آنچه درباره اين كشف شگفتانگيز است، آن است كه اين اكسيژن تنها ميتوانسته در گروهي قديميتر از ستارگان به وجود آمده باشد كه پس از متلاشي شدن،اكسيژن را پراكنده ساختهاند. اين به آن معني است كه ميتوان ردپاي رويدادهايي كه تنها 250 ميليون سال پس از انفجار بزرگ رخ دادهاند را به كمك اين اكسيژن مشاهده كرد.
دانشمندان ميگويند اين كشف علم را به دوراني به نام "بامداد كيهاني" ميبرد، زماني كه جهان براي اولينبار در نور غرق شد. دانشمندان تاكنون نتوانستهاند اين دوران را به صورت مستقيم مشاهده كنند، زيرا مشاهده مستقيم آن فراتر از توان فناوريهاي موجود است. اما ميتوان از آن براي بهبود كاربري تلسكوپهاي آينده و تنظيم تجهيزات آن براي ديدن بامداد كيهاني استفاده كرد، براي مثال تلسكوپ جيمز وب كه قرار است در سال 2020 سفر خود را آغاز كند تا درخشش اولين جمعيت ستارگان جهان را رصد كند.
فاصله تا كهكشان رصد شده، كه MACS1149-JD1 نام دارد،با استفاده از تلسكوپ ALMA و VLT تاييد شدهاست. اين دو تلسكوپ دريافتند تشعشعات هيدروژني و اكسيژني در اين كهكشان تحت تاثير انبساط جهان به طولموجهاي بلندتري تغيير پيدا كردهاند. اين به آن معني است كه جهان هستي از زماني كه نور از سوي اين كهكشان به سمت زمين حركت كرده، 9 تا 10 برابر منبسط شدهاست و ديدن اين كهكشان به معني آن است كه دانشمندان 97 درصد از مسير به سمت انفجار بزرگ را ميبينند، زماني كه جهان تنها 500 ميليون سال سن داشت.
محققان همچنين دريافتهاند ستارههاي اين كهكشان زماني متولد شدهاند كه جهان تنها 250 ميليون سال عمر داشتهاست، يعني دو درصد سن كنونياش.
انفجار بزرگ جهاني خلق كرد كه مملو از هيدروژن، هليوم و مقادير بسيار كمي ليتيوم بود. تمامي عناصر سبكتر از اين سه طي فرايندي به نام گداخت هستهاي درون ستارگان ايجاد شدند. كلسيم درون استخوانهاي انسان، فسفر درون دياناي و آهن درون خون همگي بازمانده نسلهاي متوالي ستارگاني هستند كه محيط كيهاني را با تبديل شدن به ابرنواختر و در نهايت منفجر و متلاشي شدن، بارور ساختهاند.
از اين رو اكسيژني كه در اين كهكشان ديده ميشود،بايد به زماني قبلتر از زمان تولد كهكشان تعلق داشته باشد. شواهد زيادي در دست هستند كه نشان ميدهند ستارگان درخشش خود را از 200 ميليون سال پس از انفجار بزرگ آغاز كردهاند،از اين رو ميتوان اينطور تصور كرد كه بخشي از اين اكسيژن در آن دوران ايجاد شدهاست. دانشمندان هنوز پرسشهاي زيادي درباره كهكشان MACS1149-JD1 دارند، براي مثال هنوز نميدانند آيا اين كهكشان داراي سياهچالهاست يا خير.
ارسال نظر