انواع ترک خوردگی دندان و راههای درمان آن

اگر فرد در هنگام جویدن غذا احساس درد کند، یا اگر به طور ناگهانی دندان‌ها به گرما و سرما حساسیت نشان دهند، ممکن است دندان وی ترک خورده و شکسته باشد. هر گونه درد ناشی از شکستگی دندان ثابت نیست و فرد گاه و بیگاه احساس درد می‌کند. پیدا کردن محل شکستگی ممکن است برای دندانپزشک دشوار باشد، بخصوص اگر آن شکستگی ترکی کوچک و ریز باشد.

هر فردی که به شکسته شدن دندانش مشکوک شود، باید در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کند. اگر دندان ترک خورده بدون درمان رها شود، ممکن است در طول زمان به درد، ناراحتی و مشکلات بیشتر منجر شود.

علایم شکستگی دندان چیست؟

یک دندان ترک برداشته، لزوما باعث بروز هرگونه نشانه نخواهد بود، اغلب افراد بدون اینکه متوجه باشند، دندانی شکسته دارند. برخی از انواع ترک‌ها و شکستگی‌های دندان ضرری ندارند و نیازمند درمان نیز نیستند.

با این حال، اگر فردی علائم زیر را مشاهده کند، ممکن است یک شکاف گسترده تری داشته باشد که نیاز به درمان دندان پزشکی دارد:

درد هنگام خوردن، به خصوص هنگام جویدن و یا گاز زدن

تورم لثه‌ها در اطراف دندان ترک خورده

دندان‌هایی که ناگهان به شیرینی حساس شده اند

دندان‌هایی که به طور ناگهانی به غذا‌های داغ یا سرد حساس شده اند

درد‌های رفت و برگشتی گه گاه

درد و ناراحتی اطراف دهان و لثه‌ها که تشخیص آن‌ها دشوار است.

چه چیزی ممکن است باعث ترک خوردن دندان‌ها شود؟

ممکن است ترک خوردن و شکستن دندان‌ها تحت تاثیر عوامل مختلفی باشد.

عوامل ترک خوردن دندان‌ها عبارتند از:

گاز گرفتن بسیار سخت یک تکه غذا

تراشیده شدن بیش از حد دندان

آسیب جسمی

ماده پر کننده بزرگ دندان که می‌تواند ساختار باقی مانده دندان را تضعیف کند.

تغییر ناگهانی دما نیز می‌تواند یک دندان را بشکند و از بین ببرد. برای مثال، این اتفاق زمانی می‌افتد که فرد چای بنوشد و دهانش بسوزد، سپس یک لیوان آب سرد را برای تسکین این سوختگی بنوشد. این تغییر ناگهانی دما در دهان به دندان‌ها آسیب جدی وارد می‌کند.

چگونه دندان‌های خرد شده تشخیص داده می‌شوند؟

دندانی که ترک خورده و یا شکسته، همیشه به سادگی قابل تشخیص نیست. اگر این شکاف قابل مشاهده نباشد، یک دندان پزشک سعی خواهد کرد با پرسیدن از فرد در مورد تاریخچه دندان پزشکی و نشانه‌هایی که دارد، این شکستگی را تشخیص بدهد. سپس دندان پزشک دندان‌های فرد را بررسی کرده و احتمالا برای شناسایی ترک‌ها از ذره بین استفاده می‌کند.

علاوه بر این، دندان پزشک ممکن است از ابزاری نوک تیز به نام اکسپلورر که در هر سطح ناهموار و ترک خورده گیر می‌کند، استفاده کند. رنگ دندانی نیز می‌تواند ترک‌های بیشتری را نمایش دهد. در طول معاینه، دندانپزشک دندان‌ها را برای علائم التهاب بررسی می‌کند، زیرا ترک دندان التهاب لثه‌ها را به دنبال دارد. همچنین ممکن است از فرد بخواهد که چیزی را گاز بگیرد و به منبع درد اشاره کند.

یک دندان پزشک ممکن است از اشعه ایکس نیز به منظور شناسایی این ترک‌ها استفاده کند. اشعه ایکس همیشه نشان نمی‌دهد که ترک‌ها در کجا شکل گرفته اند، اما می‌توانند مشکلات را در مغز دندان نشان دهند. ناسالم بودن مغز دندان می‌تواند نشانه‌ای از یک شکستگی و ترک باشد.

چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کنیم؟

اگر فردی احساس کند که دندانش شکته و یا ترک برداشته باید هرچه زودتر به دندانپزشک مراجعه کند. این کار به خصوص زمانی که این احساس با درد و ناراحتی همراه است بسیار مهم است.

با این حال، درمان‌های خانگی زیر می‌توانند علائم ناراحتی و درد را کاهش دهند:

برای تمیز نگه داشتن آن، دهان را با آب گرم بشویید.

دارو‌های مسکن مانند ایبوپروفن مصرف کنید.

به منظور کاهش تورم بر روی گونه کمپرس سرد بگذارید.

هر چه روند درمان یک دندان شکسته طولانی‌تر شود، نجات این دندان توسط دندانپزشک دشوارتر خواهد بود. علاوه بر این ممکن است عوارضی مانند عفونت نیز رخ دهد.

انواع دندان شکسته

شکاف‌های دندان در افراد بالای ۴۰ سال شایع‌تر بوده و زنان بیشتر از مردان در معرض آن قرار دارند. این ترک‌ها می‌توانند با طول، عمق و مکانشان روی دندان متفاوت باشند.

کوچک‌ترین ترک‌ها به عنوان ترک‌های مویی یا کریز لاین (Craze lines) شناخته می‌شوند و در مینای دندان ایجاد می‌شوند. بعید به نظر می‌رسد که فرد به ترک‌های مویی توجه کند. برای این نوع ترک دندانی هیچ درمانی ضروری نیست مگر این که باعث ایجاد علائم بیماری در فرد شود.

در قسمت زیر انواع دیگر ترک‌های دندان را بررسی می‌کنیم:

ترک‌های بالالثه‌ای اریب (Oblique supragingival cracks): این ترک‌ها فقط قسمت تاج دندان را تحت تاثیر قرار می‌دهند و به زیر خط لثه کاری ندارند، در نتیجه، آن‌ها معمولا بسیار دردناک نیستند.

ترک‌های زیر لثه‌ای اریب (Oblique subgingival cracks): این ترک‌ها معمولا در قسمت زیر خط لثه گسترده می‌شوند و می‌توانند دردآور باشند. درمان این ترک‌ها به منظور ترمیم دندان‌ها الزامی است.

ترک (Split tooth): این ترک دندان را به دو قسمت تقسیم می‌کند. یک دندان پزشک می‌تواند تنها یک بخش که معمولا با یک تاج بازسازی می‌شود، را نجات دهد.

ترک‌های اریب در ریشه دندان: این شکاف‌ها معمولا بر روی سطح دندان ظاهر نمی‌شوند. آسیب در زیر خط لثه که معمولا زیر استخوان فک قرار دارد رخ می‌دهد. کشیدن دندان اغلب تنها درمان برای این نوع ترک است.

شکستگی کاسپ یا لبه دندان (Fractured cusp): این اتفاق زمانی می‌افتد که قطعه‌ای از سطح جویدن دندان شکسته می‌شود. این شکستگی رایج‌ترین دلیل پر کردن دندان هاست.

ترک‌های ریشه‌ای آپیکال دندان (Vertical apical root cracks): این نوع ترک از ریشه دندان شروع می‌شود و به سمت تاج گسترش می‌یابد. این ترک معمولا در طول دندان اتفاق می‌افتد، اما به علت درد مجبور به برداشتن دندان خواهیم بود.

گزینه‌های درمان:

بهترین درمان به محل ترک و میزان آسیب بستگی دارد. اگر ترک کوچک باشد و باعث ایجاد ناراحتی نشود، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشد.

درمان برای دندان‌های ترک خورده عبارتند از:

چسباندن قسمت ترک خورده یا شکسته دندان

تعمیر شکاف با رزین پلاستیکی، در فرآیندی به نام باندینگ

پر کردن دندان‌ها

با استفاده از یک تاج (کلاهی است که به طور کامل دندان ترک خورده را پوشش می‌دهد)

در موارد شدیدتر، زمانی که یک ترک به مغز دندان نفوذ کند، ممکن است عملیات عصب کشی ضروری باشد. اگر یک دندان به شدت ترک خورده باشد، دندانپزشک ممکن است آن را کاملا بردارد.

اگر دندانی پر شده ترک خورده باشد، ممکن است لازم باشد که دندان‌پزشک نیاز به حذف ماده پر کننده دندان داشته باشد تا بتواند آسیب را به طور کامل بررسی کند.

دندان‌های شکسته می‌توانند موجب بروز مشکلاتی شوند، به ویژه اگر درمان نشوند. برای مثال، ممکن است شاهد بروز عفونت در دندان باشیم. علائم عفونت عبارتند از:

افزایش درد

تورم لثه‌ها

افزایش حساسیت به گرما و سرما

بوی بد دهان

غدد دردناک سطح گردن

در صورت بروز عفونت، ممکن است فرد نیاز به تخلیه چرک و مصرف آنتی بیوتیک داشته باشد.

چگونه از شکستگی دندان جلوگیری کنیم؟

دندان‌های شکسته همیشه قابل پیش گیری نیستند، اما چند استراتژی در این زمینه می‌تواند موثر باشد. این موارد عبارتند از:

اجتناب از غذا‌هایی مانند یخ و ذرت بو داده که جویدن آن‌ها سخت است.

پایان دادن به عادت‌هایی مانند گاز زدن مداد که ممکن است به دندان آسیب بزنند.

استفاده از محافظ دندان ورزش برای محافظت از دندان‌ها در هنگام ورزش کردن

اگر فردی در هنگام خواب دندان هایش را به هم می‌ساید بهتر است با دندانپزشک مشورت کرده و از محافظ دندان استفاده کند.

منبع: مجله سلامت