کولیک نوزادان: علایم، علل و نکات درمانی

واقعیت این است که همه نوزادان گریه می‌کنند: این بهترین و تنها راه آن‌ها برای برقراری ارتباط با محیط پیرامون و هم چنین تلاش به جهت رفع نیازهایشان است. اما در نوزادان مبتلا به کولیک، گریه به طور ناگهانی شروع می‌شود؛ بدون هیچ دلیلی و گاهی یک ریتم مشخص شبانه روزی به خود می‌گیرد به گونه‌ای کودک دل‌بندتان در ساعت مشخصی از شبانه روز شروع به گریه کردن می‌کند.
کولیک یک بیماری نیست، بلکه ترکیبی از رفتار‌های ناخوشایند است و باید اذعان کرد هیچ راه حل مشخصی برای رفع آن غیر از گذشت زمان وجود ندارد. کولیک در یک کودک از هر پنج کودک شایع است. این دوره می‌تواند برای ساعت‌ها در یک زمان، گاهی اوقات هنگام نیمه شب اتفاق افتد و معمولا منجر به آزردگی و خستگی والدین می‌شود؛ بنابراین طبیعی است که شما به عنوان پدر و مادر در تلاش یافتن راهی برای تشخیص و درمان کولیک نوزاد خود باشید.

تشخیص کولیک نوزادان

پزشکان معمولا گریه‌های کولیک را با سه قانون زیر از گریه‌های معمولی تشخیص می‌دهند:
گریه کولیک به مدت حداقل سه ساعت در یک محدوده طول می‌کشد
حداقل سه روز در هفته رخ می‌دهد
حداقل سه هفته متوالی به طول می‌انجامد
سایر علائم و نشانه‌های کولیک در نوزادان
برای اینکه مطمئن باشید که آیا گریه نوزادتان کولیکی است یا خیر علاوه بر موارد بالا می‌توانید علائم مورد اشاره در پایین را نیز مد نظر قرار دهید:
گریه هر روز در یک زمان اتفاق می‌افتد (معمولا در اواخر بعدازظهر یا اوایل شب، اما ممکن است متفاوت باشد).
به نظر می‌رسد گریه بدون هیچ دلیل خاصی اتفاق می‌افتد (نه پوشک کثیف است و نه نوزاد گرسنه یا خسته یا بیمار است).
کودک ممکن است پا‌های خود را بالا بیاورد، مشتهایش را جمع کند و به طور کلی پا و بازوهایش را حرکت دهد.
او همچنین اغلب چشم‌های خود را می‌بندد و حتی برای کوتاه مدت نفس خود را نگه می‌دارد.
غذا خوردن و خوابیدن او نامنظم می‌شود. ممکن است حین شیردهی به عمد دهان خود را از پستان جدا کند و شروع به گریه کند.

علت کولیک نوزادان چیست؟

در حالی که علت دقیق کولیک مشخص نیست، کارشناسان بر این نظر هستند که این گریه یک رفتار مادرزادی یا چیزی است که در دوران بارداری یا زایمان اتفاق می‌افتد. برخی علل احتمالی بدین ترتیب هستند:

۱. احساسات بیش از حد تحریک شده

نوزادان دارای یک مکانیزم داخلی برای آنالیز منظره‌ها و صدا‌های اطراف شان هستند. برخی نوزادان بیش از حد معمول به محرک‌های محیط اطرافشان حساس هستند. با احساسات جدیدی که در آن‌ها به وجود می‌آید، برخی از نوزادان اغلب در پایان روز خسته می‌شوند و در نتیجه به علت خستگی بیش از حد گریه می‌کنند. این امر به مرور زمان و با خوگیری به محیط اطراف و فیلتر کردن و حذف محرک‌های اضافی کاهش یافته و حذف می‌گردد.

۲. سیستم گوارشی نابالغ

هضم یک وظیفه سخت برای یک سیستم گوارشی تازه بالغ است. در نتیجه آن غذا ممکن است هنگام عبور از سیستم گوارشی به طور کامل شکسته نشود و در نتیجه تجمع گاز در روده به کودک فشار وارد کند و موجب گریه وی شود.

۳. ریفلاکس اسید معده

تحقیقات نشان می‌دهد که ریفلاکس گوارشی گاهی اوقات یک ماشه برای کولیک نوزاد است. نوزادان اغلب در نتیجه این که دارای اسفنکتر مری کمتر توسعه یافته هستند (دریچه‌ای که اسید معده را از برگشت به داخل گلو و دهان باز می‌دارد) با بازگشت اسید معده به مری و گا‌ها دهان روبرو می‌شوند که این موضوع می‌تواند موجب تحریک مری، احساس سوزش سر معده و در نتیجه آن گریه و ناآرامی نوزاد شود. خبر خوب این است که رفلاکس نوزادی تا یک سالگی به طور کامل درمان می‌شود.

۴. آلرژی یا حساسیت غذایی

برخی از کارشناسان معتقدند که کولیک در اثر آلرژی به پروتئین شیر (یا عدم تحمل لاکتوز) نیز اتفاق می‌افتد. به ندرت واکنش به غذا‌های خاص در رژیم غذایی مادر نیز می‌تواند به کولیک در نوزاد منجر شود. در هر صورت، این آلرژی‌ها یا حساسیت‌ها می‌توانند باعث ایجاد درد شکمی و نهایتا بروز رفتار‌های کولیک محور شوند.

۵. قرار گرفتن در معرض تنباکو

گرچه مشخص نیست که چگونه سیگار باعث ایجاد کولیک می‌شود، مطالعات متعدد نشان می‌دهد که مادرانی که در دوران بارداری یا بعد از بارداری سیگار می‌کشند بیشتر احتمال دارد نوزادانی با کولیک داشته باشند.


راه‌های درمان کولیک نوزادان

همان طور که پیش از این گفتیم کولیک نوعی رفتار است و درمان مشخصی برای آن وجود ندارد. با این حال با انجام برخی ترفند‌های مادرانه می‌توان از شدت آن بکاهید تا هم خود و هم نوزادتان خستگی و استرس کمتری تجربه کنید. در ادامه می‌توانید با برخی از این روش‌ها آشنا شوید.

پاسخ سریع به گریه: کودک برای رفع نیازهایش گریه می‌کند و این تنها راه جهت هوشیار کردن شما نسبت به نیاز‌های نوزاد است. مطالعات نشان می‌دهد که واکنش سریع به گریه‌های کودک باعث می‌شود گریه او در بلند مدت کاهش یابد.

کاهش هیجانات: کودک با ورود به جا‌های جدید و همچنین در برخورد با افراد تجزیه و تحلیل بیشتری انجام می‌دهد و همین امر موجب خستگی بیش از حد وی می‌شود. بازدیدکنندگان‌تان را محدود کنید و تا جایی که می‌توانید برگزاری دید و بازدید‌ها و روابط فامیلی را به روز موکول کنید. سعی کنید در اواخر روز و شب محیط آرامی برای کودک فراهم کنید.

ایجاد آرامش هنگام خواب: هنگامی که زمان خواب کودک فرا می‌رسد از سروصدا‌های موجود در منزل بکاهید، نور محیط خواب را کاهش دهید و با صدای خیلی آهسته با او صحبت کنید تا بتواند به راحتی به خواب رود.

مراقبت‌های غذایی: همان‌طور که گفته شد یکی از دلایل کولیک مسائل مربوط به دستگاه گوارش نوزاد است. سعی کنید با لمس ناحیه شکم و وارد کردن فشار‌های جزئی به وی در رفع گرفتگی و اسپاسم‌های روده‌ای کمک کنید.
تغییر رژیم غذایی مادر: در مورد رژیم غذایی خود با پزشک صحبت کنید و سعی کنید موقتا مواد غذایی حساسیت‌زا را از رژیم غذایی خود حذف کنید. برخی از این مواد غذایی شامل سبزیجاتی مثل کلم، گل کلم و بروکلی، میوه‌های اسیدی مانند مرکبات و آجیل‌هایی از قبیل: بادام زمینی است.

آیا باید به پزشک مراجعه کرد؟

در حالی که گریه‌های کولیک فقط نیاز به گذشت زمان دارند، ایده خوبی است که وضعیت را با پزشک در میان بگذارید. توصیف نوع گریه (مدت آن، شدت، الگو، هر گونه تغییر و علائم همراه آن) به پزشک کمک خواهد کرد که علت را بهتر شناسایی کند. به یاد داشته باشید، هرگز نباید هر گونه داروی گیاهی یا دیگر دارو‌ها را بدون در نظر گرفتن پزشک متخصص اطفال به کودک خود بدهید و قبل از ایجاد تغییرات عمده در رژیم غذایی خود نیز با پزشک متخصص تغذیه صحبت کنید.
خبر خوب این است که کولیک اغلب اوقات حدود ۶ هفته طول می‌کشد و سپس معمولا بعد از ۱۰ تا ۱۲ هفته کاهش می‌یابد بنابراین توصیه می‌شود صبور باشید و با به کارگیری ترفند‌های ذکر شده سعی کنید محیط را برای کودک خود آرام‌تر کنید.

منبع: مجله ستاره