.svg)
۴ فوریه؛ زادروز کاشف "سیاره قلابی"!
پارسینه: کلاید تومباو روز چهارم فوریه ۱۹۰۶ در ایلی‌نویز آمریکا به دنیا آمد. ۱۲ ساله بود که توسط عمویش که ستاره شناسی آماتور بود با دنیای ستارگان آشنا و عاشق آن شد. بعد از تمام کردن دبیرستان، با توجه به اینکه پدرش کشاورز بود و کلاید فرزند بزرگ خانواده، نتوانست به دانشگاه برود تا در کار کشاورزی به پدر کمک کند، اما این وضعیت باعث نشد عشق به نجوم را فراموش کند و مطالعات نجومی خود را ادامه داد.
عشق او به حدی بود که فقط به دیدن اجرام آسمانی اکتفا نکرد و مشاهدات خود را یادداشت و حتی نقاشی می‌کرد. بیست و دو سال داشت که یادداشت و نقاشی‌هایش از مریخ و مشتری را برای منجمان رصدخانه لاول در فلاگ استاف آریزونا فرستاد. دکتر اسلیفر رئیس اخترشناسان رصدخانه، از دقت کار تومباو شگفت زده شد. او بعد از مشورت با همکارانش دعوتنامه‌ای به کلاید تومباو نوشت تا اگر مایل است برای کار در رصدخانه به فلاگ استاف بیاید. خانواده کلاید از این دعوت استقبال کردند و او راهی رصدخانه لاول شد.
کار تومباو در رصدخانه راحت نبود. در آن زمان رصدخانه‌ها به دلیل مشکلات فنی دستگاه‌ها و احتمال خراب شدن تلسکوپ‌ها نمی‌توانستند از دستگاه‌های حرارتی یا برودتی استفاده کنند و اخترشناسان در معرض سرمای زمستان و گرمای هوا در تابستان قرار می‌گرفتند و چه بسا بیمار می‌شدند. اما علاقه و عشق کلاید بر همه سختی‌ها فائق آمد و او با پشتکار زیاد فعالیت خود را ادامه می‌داد.
او هر شب تعداد زیادی عکس می‌گرفت و روز‌ها به همراه همکارانش به بررسی عکس‌ها می‌پرداخت و بالاخره در همین کنکاش‌ها در ژانویه ۱۹۳۰ متوجه جرمی نورانی در وراء سیاره نپتون گردید. در بررسی‌های بعدی کارشناسان رصدخانه لاول به این نتیجه رسیدند که تومباو سیاره جدیدی کشف کرده است و به آن به عنوان نهمین سیاره منظومه شمسی، پلوتو نام گذاشتند. بر اساس محاسبات اخترشناسان پلوتو ۴۱ برابر زمین تا خورشید فاصله داشت به همین دلیل نورش کم بود.
نزدیک به ۴۰ سال، دیگر هیچ خبر و اطلاعات تازه‌ای از کشف کلاید تومباو به دست نیامد. در اواسط دهه ۱۹۷۰ دوباره اطلاعاتی از پلوتو به دست آمد. در همان دوران ستاره‌شناسان دانشگاه هاوایی یخ‌های متان را در پلوتو کشف کردند. در سال ۱۹۷۸ میلادی نیز، ستاره‌شناسان، یکی از اقمار پلوتو را کشف و نامش را کارن گذاشتند.
اما یک سوال برای کارشناسان کم کم شکل گرفت: چطور ممکن است بعد سیارات غول‌پیکر گازی، یک کوتوله سنگی کوچک وجود داشته باشد؟ در اواخر قرن بیستم و با پیدا شدن چند جرم آسمانی دیگر که شباهت‌هایی با پلوتو داشتند، نظر‌ها به ماورا پلوتو جلب شد و بزودی لشکری از این اجرام شکل گرفت که تعداد آن‌ها به بیش از ۱۰۰۰ می‌رسید. با کشف‌های جدید، سرانجام در ۲۴ اوت سال ۲۰۰۶ پلوتو جایگاه خود را به عنوان "سیاره" از دست داد و آن را در رده یکی از اجرام سومین منطقه منظومه شمسی قرار دادند که کمربند کوئیپر نام گرفت.
تامبا در سال ۱۹۹۷ درگذشت. او در وصیتنامه اش خواست خاکسترش به فضا ارسال شود. خاکستر وی در محفظه مخصوصی در کاوشگر نیوهورایزنز که حدود دو دهه بعد به فضا پرتاب شد قرار دادند تا به پلوتو برسد پس از سال‌ها، ناسا تصمیم گرفت تا در مورد پلوتو اطلاعات بیشتری به دست آورد. کاوشگر نیوهاریزونز در ۱۹ فوریه سال ۲۰۰۶ میلادی به سمت کمربند کوئیپر پرتاب شد. این کاوشگر در ساعت ۱۱:۴۹:۵۷ روز ۱۴ ژوئیه سال ۲۰۱۵ از کنار پلوتو گذشت و عکس‌هایی سطح آن و اقمارش به خصوص کارن به صورت واضح گرفت.
کار تومباو در رصدخانه راحت نبود. در آن زمان رصدخانه‌ها به دلیل مشکلات فنی دستگاه‌ها و احتمال خراب شدن تلسکوپ‌ها نمی‌توانستند از دستگاه‌های حرارتی یا برودتی استفاده کنند و اخترشناسان در معرض سرمای زمستان و گرمای هوا در تابستان قرار می‌گرفتند و چه بسا بیمار می‌شدند. اما علاقه و عشق کلاید بر همه سختی‌ها فائق آمد و او با پشتکار زیاد فعالیت خود را ادامه می‌داد.
او هر شب تعداد زیادی عکس می‌گرفت و روز‌ها به همراه همکارانش به بررسی عکس‌ها می‌پرداخت و بالاخره در همین کنکاش‌ها در ژانویه ۱۹۳۰ متوجه جرمی نورانی در وراء سیاره نپتون گردید. در بررسی‌های بعدی کارشناسان رصدخانه لاول به این نتیجه رسیدند که تومباو سیاره جدیدی کشف کرده است و به آن به عنوان نهمین سیاره منظومه شمسی، پلوتو نام گذاشتند. بر اساس محاسبات اخترشناسان پلوتو ۴۱ برابر زمین تا خورشید فاصله داشت به همین دلیل نورش کم بود.
نزدیک به ۴۰ سال، دیگر هیچ خبر و اطلاعات تازه‌ای از کشف کلاید تومباو به دست نیامد. در اواسط دهه ۱۹۷۰ دوباره اطلاعاتی از پلوتو به دست آمد. در همان دوران ستاره‌شناسان دانشگاه هاوایی یخ‌های متان را در پلوتو کشف کردند. در سال ۱۹۷۸ میلادی نیز، ستاره‌شناسان، یکی از اقمار پلوتو را کشف و نامش را کارن گذاشتند.
اما یک سوال برای کارشناسان کم کم شکل گرفت: چطور ممکن است بعد سیارات غول‌پیکر گازی، یک کوتوله سنگی کوچک وجود داشته باشد؟ در اواخر قرن بیستم و با پیدا شدن چند جرم آسمانی دیگر که شباهت‌هایی با پلوتو داشتند، نظر‌ها به ماورا پلوتو جلب شد و بزودی لشکری از این اجرام شکل گرفت که تعداد آن‌ها به بیش از ۱۰۰۰ می‌رسید. با کشف‌های جدید، سرانجام در ۲۴ اوت سال ۲۰۰۶ پلوتو جایگاه خود را به عنوان "سیاره" از دست داد و آن را در رده یکی از اجرام سومین منطقه منظومه شمسی قرار دادند که کمربند کوئیپر نام گرفت.
تامبا در سال ۱۹۹۷ درگذشت. او در وصیتنامه اش خواست خاکسترش به فضا ارسال شود. خاکستر وی در محفظه مخصوصی در کاوشگر نیوهورایزنز که حدود دو دهه بعد به فضا پرتاب شد قرار دادند تا به پلوتو برسد پس از سال‌ها، ناسا تصمیم گرفت تا در مورد پلوتو اطلاعات بیشتری به دست آورد. کاوشگر نیوهاریزونز در ۱۹ فوریه سال ۲۰۰۶ میلادی به سمت کمربند کوئیپر پرتاب شد. این کاوشگر در ساعت ۱۱:۴۹:۵۷ روز ۱۴ ژوئیه سال ۲۰۱۵ از کنار پلوتو گذشت و عکس‌هایی سطح آن و اقمارش به خصوص کارن به صورت واضح گرفت.
منبع:
خبرگزاری ایسنا
ارسال نظر