چند روش برای مقابله با بی‌حالی مزمن

در مطلب قبل به بیان دلایل موثر بر ایجاد بی‌حالی و خستگی مزمن پرداختیم. در این مطلب 12 روش برخورد با بی‌حالی مزمن را معرفی خواهیم کرد که می‌توان با استفاده از آن‌ها احساس سرحالی بیشتری را تجربه کرد.

1- حقیقت مسئله را بیابیم
شاید برخی افراد بتوانند خستگی و بی‌حالی تمام مدت را نادیده بگیرند که باید بگوییم این مسئله در درازمدت هیچ کمکی به بهبود اوضاع نخواهد کرد.

بهترین گزینه برای نابودی این بی‌حالی، باید شناسایی دلایل و حقایق پشت ماجراست. به بیان بهتر باید دلایلی که باعث افت انرژی و خستگی ما شده را بیابیم. بنابراین زمانی که به‌طور صادقانه فعالیت‌های خود را که باعث کاهش انرژی می‌شوند و مرتبا ایجاد خستگی و بی‌حالی می‌کنند را شناسایی کردیم و پذیرفتیم، می‌توانیم برای خود برنامه و تعهداتی برای توقف این کارها ایجاد کنیم.

درواقع چیزی که برای شکست خستگی و بی‌حالی مزمن نیاز داریم موجود است اما این اتفاق تا زمانی که حقیقت را نیافته و یا نپذیرفته‎‌ایم رخ نخواهد داد. به‌بیان‌دیگر اولین چیزی که باید برای خلاص شدن از خستگی و بی‌حالی دائمی نیاز داریم، تغییر خودمان است.

اولین قدم برای این امر شناختن علائم و نشانه‌ها است. زمانی که احساس می‌کنید دچار استرس شده‌اید، بیش‌ازحد خسته شده‌اید و یا آن کارایی معمولی همیشگی را ندارید و سطح انرژی‌تان آن حالت طبیعی را ندارد باید موارد زیر را بررسی کنید و به آن‌ها پاسخ دهید:

-- چه احساسی داریم و حالات ما چگونه است؟
-- این اتفاق چه زمانی از روز رخ می‌‎دهد؟
-- چه اتفاق یا اتفاق‌هایی می‌توانند در احساس خستگی و بی‌حالی ما موثر بوده باشند؟
-- عکس‌العمل و واکنش بدن و ذهن ما چگونه است و چه تغییری کرده است؟

پاسخ به این سوالات می‌تواند به شناسایی، تحلیل و بررسی، فهم و سپس از بین بردن عوامل این خستگی کمک بسیار موثری داشته باشد.

2- تعهدات خود را کاهش دهیم
هنگامی‌که یک فرد وظایف و تعهدات شخصی و حرفه‌ای بسیار زیادی را بر دوش بکشد و بخواهد به همه‌ی آن‌ها به‌تنهایی رسیدگی کند، اصطلاحا به "کشیدگی بیش‌ازحد" دچار می‌شود که این کشیدگی بیش‌ازحد درنهایت به خستگی و بی‌حالی مزمن ختم خواهد شد. منظور از کشیدگی بیش‌ازحد این است که به‌طور مثال فردی فعالیت‌های بسیار متعددی را در طول یک روز انجام می‌دهد که باعث می‌شود حضور ذهنی و فیزیکی این فرد در جاهای مختلفی وجود داشته باشد و اصطلاحا به این‌سو و آن‌سو کشیده شود.

آیا می‌دانستید چرت زدن می‌تواند قدرت یادگیری و حافظه را بهبود بخشد و سطح انرژی را افزایش دهد؟

اگر به انجام چیزهایی که انجام آن‌ها را دوست نداریم، تعهد داشته باشیم، این اتفاق باعث تحریک‌پذیری و کاهش تعامل عاطفی می‌شود. گفتنی است انباشته شدن این فعالیت‌ها در طول روز و هفته به افزایش استرس منجر می‌شود.

وقتی این تعهدات deadline (مهلت انجام) داشته باشند، ممکن است فرد تلاش بسیار زیاد و بیش‌ازحدی را در یک زمان کوتاه بخواهد انجام دهد. این اتفاق منجر به افزایش استرس می‌شود و می‌تواند بر توانایی تصمیم‌گیری فرد تاثیر بگذارد. زمان آن رسیده که در مورد توانایی انجام کار خود به واقع‌بینی برسیم. بنابراین می‌توان تعهدات خود را کاهش داد یا برای انجام آن‌ها، زمان بیشتری برای خود در نظر گرفت.

3- اولویت‌های خود را مشخص کنیم
اگر کار کردن روی "لیست کارهایی که باید انجام دهید" و یا اهداف روزانه خود خیلی سنگین به نظر می‌آید، باید به اولویت‌دار کردن مهم‌ترین کارهایی که باید انجام دهیم، بپردازیم و آن‌ها را در حد توان خود کاهش دهیم.

سعی کنید هر روز 3 کار را در اولویت کاری خود قرار دهید. زمانی که این 3 کار را به اتمام رساندید، با افزایش انرژی، رضایت و اعتمادبه‌نفس مواجه خواهید شد. اگر در تلاش برای پیگیری کارهای زیادی هستید و می‌خواهید یک فرد Multi-Tasking (چند وظیفه‌ای) باشید، باید بدانید که انرژی شما رو به تحلیل خواهد رفت و دیگر آن تمرکز و کارایی لازم را نخواهید داشت.

گفتنی است کارها و وظایف ناتمام می‌تواند باعث بروز خود-بحرانی و احساس گناه شود که در نهایت علاوه بر فقدان کارایی منجر به تقلیل انرژی نیز می‌شود. بنابراین سعی کنید یک لیست 3تایی از مهم‌ترین کارهایی که فردا باید انجام دهید را قبل از رفتن به خواب آماده کنید. این کار باعث رهایی از تعهدات اضافی فرد می‌شود و همچنین انگیزه و هیجان فرد برای اتفاقات و نتایج فردا را افزایش خواهد داد.

4- ابراز قدردانی بیشتر
قدرشناسی و اعتمادبه‌نفس به شدت به هم مرتبط هستند. درواقع متشکر بودن برای چیزهایی که داریم و چیزهایی که به دست می‌آوریم، اعتمادبه‌نفس را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود فردی خوش‌بین‌تر باشیم.

این کار می‌تواند حس "خوب بودن" را در ما افزایش و بهبود بخشد که حس لذت و اشتیاق را در پی دارد. بنابراین سعی کنید از روش‌های "افزایش قدردانی از خود" استفاده کنید و یا اینکه هر روز 3 چیزی که باعث قدردانی از خودتان می‌شود را برای خود بنویسید و یادآوری کنید.

5- روی خودمان تمرکز کنیم
خستگی بیش‌ازحد و بی‌حالی می‌تواند ناشی از "تمرکز کردن بر روی نیازهای سایرین به جای تمرکز بر نیازها و خواسته‌های خود در تمام مدت" باشد. همه ما می‌دانیم که در زندگی ما تعهدات کاری، تعهدات خانوادگی، تعهدات اجتماعی و بسیاری از تعهدات و وظایف دیگری وجود دارند. افرادی که بیش‌ازحد خود را وقف دیگران می‌کنند درواقع نیت و هدف بسیار خوبی دارند.
ارائه بهترین عملکرد در کار یا بهترین والدین دنیا بودن و به بیان کلی کمک کردن به دیگران بسیار خوب و پسندیده است؛ اما گاهی اوقات ما خودمان را تحت‌فشار قرار داده و برای کمک به دیگران پا را فراتر از محدودیت‌های فیزیکی و ذهنی خود می‌گذاریم. دوام این رفتار دقیقا همان چیزی است که می‌تواند باعث تقلیل شدید انرژی شود که منجر به بی‌حالی مزمن و دائمی خواهد شد. همه ما دوست داریم که خوب باشیم و بهترین خدمات را به دیگران ارائه کنیم، که البته در این بین به یک تعادل نیازمندیم. بنابراین نیاز به زمانی برای بازسازی و بازیابی انرژی خود داریم.

6- زمانی برای استراحت و بازیابی
استراحتی کوتاه، استراحتی چند ساعته، استراحتی یک روزه و شاید هم رفتن به یک تعطیلات. بالاخره یک استراحت برای بازیابی انرژی و توان تمرکز برای ما ضروری است. استراحت کردن و بازیابی به ما جهت دفع خستگی‌های ذهنی کمک می‌کند و شرایط آرامش را فراهم می‌آورد. توجه داشته باشید که هدف از این کار رها شدن از چالش‌های روزانه‌ای است که به خستگی و بی‌حالی بیشتر منجر می‌شوند و به هیچ وجه نباید تنبلی و فرار از کار را با این موضوع یکسان دانست.

7- گاهی چُرت بزنیم
اگر خیلی خسته و بی‌حال هستید و برای 20 دقیقه چرت زدن هم زمان دارید، قطعا از این فرصت استفاده کنید چراکه این کار می‌تواند تاثیر بسزایی در کارایی افراد در روز داشته باشد. جالب است بدانید که چرت زدن می‌تواند قدرت یادگیری و حافظه را بهبود بخشد و سطح انرژی را افزایش دهد.

8- بیشتر تمرینات ورزشی و فعالیت بدنی داشته باشیم
به‌سادگی می‌توان با اضافه کردن چند فعالیت فیزیکی به روز خود، تغییرات بزرگی در زندگی ایجاد کرد. این کار باعث افزایش میزان انرژی، احساس بهتر نسبت به خود و دوری از بی‌حالی و خستگی دائمی می‌شود.

پیاده‌روی، دویدن، شنا کردن، به باشگاه ورزشی رفتن یا هر نوع فعالیت فیزیکی این‌چنینی که بتوان در زندگی روزانه گنجانید موثر خواهد بود.

9- کیفیت خواب خود را افزایش دهیم
برای دوری از بی‌حالی و خستگی مزمن، داشتن خواب باکیفیت کافی بسیار مهم است. بدن ما به خواب برای بازیابی انرژی نیاز دارد. بنابراین داشتن مقدار کافی خواب در شبانه‌روز می‌تواند سلامتی را بهبود بخشد، استرس را کاهش دهد و همچنین حافظه و توانایی‌های یادگیری را افزایش دهد.

در مطالب "6 درمان طبیعی بی‌خوابی"، "5 مرحله خواب را بشناسید تا بهتر بخوابید" و "چرا در نیمه‌های شب از خواب می‌پریم؟"می‌توانید مطالب مفیدی در این رابطه بیاموزید.

10- رژیم غذایی خود را بهبود بخشیم
وعده‌های غذایی سنگین و یا چرب می‌توانند باعث تنبلی و خستگی شوند. البته برخی رژیم‌های غذایی و استراتژی‌ها نیز آثار متفاوتی در بدن را ایجاد می‌کنند. شاید برخی در زندگی خود به دنبال مصرف خوراکی‌های شیرین و با قند زیاد باشند که از این طریق انرژی زیادی دریافت کنند. متاسفانه باید بگوییم این افراد در اشتباه هستند چراکه افزایش سریع سطح انرژی در بدن، محو شدن سریع انرژی را نیز به‌دنبال خواهد داشت.

از سویی دیگر، دانه‌های کامل و چربی‌های سالم غیراشباع می‌توانند ذخایر انرژی را برای استفاده در تمام طول روز پشتیبانی کنند. بنابراین برای بالا نگه داشتن سطح انرژی، خوب است که مصرف شکر تصفیه‌شده و نشاسته را محدود کنیم.

خوردن وعده‌های غذایی کوچک و سالم هر چند ساعت یکبار در طول روز یک ذخیره ثابت از مواد مغذی موردنیاز بدن و مغز را فراهم می‌کند. نکته مهم دیگر این است که هرگز از خوردن صبحانه غافل نشوید. داشتن یک رژیم غذایی متعادل به حفظ قند خون در حدود طبیعی کمک می‌کند و از احساس خستگی و تنبلی در حین کاهش قند خون جلوگیری می‌کند.

11- مدیریت استرس
استرس یکی از مواردی است که منجر به خستگی و بی‌حالی مزمن می‌شود و همچنین می‌تواند آثار جدی بر سلامت انسان داشته باشد. بنابراین زمانی که فردی دچار استرس در محل کار، محل زندگی و یا هر جای دیگر می‌شود، احساس خستگی و بی‌حالی در وی بسیار طبیعی و محتمل است.

شناخت عوامل استرس‌زا و سپس مقابله با آن عوامل باید در اولویت ما باشد. اینجا می‌توانید "3 کار برای کاهش استرس" روزانه را ببینید.

12- هیدراته باشیم
شاید برخی از روزها به قدری مشغله داشته باشیم که فراموش کنیم به بدن خود به میزان کافی آب‌رسانی کنیم. گفتنی است حدودا 60 درصد از وزن بدن ما از آب تشکیل‌شده است که برای حفظ عملکرد صحیح بدن بسیار ضروری است.

بنابراین اگر به بدن آب‌رسانی کافی صورت نگیرد، آثار ناخوشایندی بر عملکرد ذهنی و فیزیکی خواهد داشت که می‌تواند منجر به بی‌حالی و خستگی دائمی شود. میزان توصیه‌شده روزانه چیزی در حدود 2 لیتر آب در روز است. خوب است همیشه یک بطری آب همراه خود داشته باشید و بدن را در حالت هیدراته نگه دارید.

در پایان
این 12 راهکار می‌توانند باعث کاهش احساس خستگی و بی‌حالی مزمن شوند. اثرگذاری این روش‌ها در افراد مختلف ممکن است متفاوت باشد چراکه انسان‌ها و شرایط زندگی آن‌ها باهم متفاوت است. بنابراین ممکن است یکی از این روش‌ها در یک فرد موثرتر باشد و در فردی دیگر، روشی دیگر، اثر بهتری داشته باشد.