.svg)
نقش تلویزیون برای نزدیک شدن کودک به فضای رسانه‌ای
پارسینه: نتایج یک پژوهش نشان می‌دهد با توجه به دیدگاه خانواده‌ها، بعد اقتصادی برنامه‌های کودک صداوسیما از وضعیت مطلوب فاصله دارد.
فراگیرترین رسانه، نقش پررنگی را در زندگی بشر امروزی ایفا می‌کند. بسیاری از محققان تلویزیون را وسیله‌ای مؤثر در بالا بردن توانمندی‌های بشر می‌دانند؛ به همین منظور بسیاری از شبکه‌های تلویزیونی به صورت تخصصی درآمده است.
در پژوهشی که سید حبیب‌الله میرغفوری، سید کاظم میرغفوری و مهیار کمالی سراجی انجام داده‌اند آمده است: «از میان رسانه‌ها، تلویزیون بیشتر از بقیه، زمینه را برای نزدیک شدن کودک به فضای رسانه‌ای فراهم می‌کند، بنابراین رها کردن کودکان در منظومه‌ای از مفاهیم متناقض که متأثر از جهان‌بینی‌های گوناگون است، نمی‌تواند تضمین‌کننده حیات فرهنگی یک ملت باشد و از طرفی در عصر رسانه‌ای کنونی با قدرت‌گرفتن اینترنت و رسانه‌های اجتماعی، سازمان‌های رسانه‌ای مانند صداوسیما باید عملکردی فعال و پویا داشته باشند تا بتوانند در این میدان رقابت خود را تضمین کنند.»
این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر جمع‌آوری داده‌ها توصیفی-پیمایشی و از نظر ارتباط بین متغیر‌ها از نوع همبستگی و از لحاظ زمانی مقطعی است. جامعه آماری این پژوهش والدین کودکان است. به دلیل نامحدود بودن جامعه آماری با کمک جدول مورگان، یک نمونه آماری ۳۸۸ نفری انتخاب شده است که تعداد ۳۰۱ پرسشنامه بازگشت داده شد و تعداد ۲۹۸ پرسشنامه صحیح برای تجزیه و تحلیل داده‌ها انتخاب شدند.
رویکرد استفاده شده در این پژوهش تحلیل شکاف موزون است. در این رویکرد پس از شناسایی عوامل مؤثر بر حوزه پژوهش، دو وضعیت برای هر عامل در نظر گرفته می‌شود. " عملکرد" که نشان‌دهنده وضعیت موجود عامل از نظر پاسخ‌دهندگان به پرسشنامه است و " اهمیت" که نشان‌دهنده وضعیت مطلوب از نظر پاسخ‌دهندگان به پرسشنامه است.
در این پژوهش آمده است: «بیشترین شکاف میان دو وضعیت عملکرد و اهمیت در بعد اقتصادی و پس از آن به ترتیب ابعاد فرهنگی و تربیتی، سرگرمی و تفریحی، علمی و آموزشی، بهداشت و سلامت و در نهایت دینی و مذهبی قرار دارد.»
محققان در این پژوهش می‌گویند: «با توجه به نتایج می‌توان شاخص‌های ابعاد مختلف را از نظر بیشترین و کمترین شکاف دسته بندی کرد. برای مثال در بعد اقتصادی بیشترین شکاف در شاخص " آشنا ساختن کودکان با مفاهیم خرید، پول، در برنامه‌های مناسب کودکان" و کمترین شکاف در شاخص" آموزش صرفه‌جویی در مصرف انرژی به کودکان" است.»
میرغفوری و همکارانش در این مقاله می‌گویند: «با توجه به نتایج کلی حاصل از پژوهش، پیشنهاد کاربردی پژوهش حاضر در وهله نخست شناخت کودک امروزی و نیاز‌ها و سلایق اوست، سپس با توجه به موضوع حقوق شهروندی، که یکی از موضوع‌های بسیار مهم در عصر حاضر است، پیشنهاد می‌شود که برنامه‌سازان به تولید برنامه‌هایی در قالب حفظ حقوق شهروندی و اجتماعی توجه بیشتری نشان دهند و لازم است محتوای برنامه‌ها، عاری از خشونت، نژادپرستی و ... باشد تا سلامت روحی کودکان حفظ شود.»
در بخش دیگری از این پژوهش آمده است: «برای تأثیرگذاری بیشتر برنامه‌ها و آموزش‌ها بهتر است موسیقی شاد و فانتزی متناسب با سنین کودکان ساخته و پخش شود. هم‌چنین تلویزیون باید بکوشد تا با ساخت برنامه‌های مناسب فرهنگ ایرانی اسلامی را در بین کودکان نهادینه کند؛ این امر نیازمند توجه همزمان به دو بعد دینی و فرهنگ ایرانی است.»
این پژوهش در چهارمین شماره بیست‌ونهمین دوره فصلنامه علمی - ترویجی وسایل ارتباط جمعی " رسانه" منتشر شده است.
در پژوهشی که سید حبیب‌الله میرغفوری، سید کاظم میرغفوری و مهیار کمالی سراجی انجام داده‌اند آمده است: «از میان رسانه‌ها، تلویزیون بیشتر از بقیه، زمینه را برای نزدیک شدن کودک به فضای رسانه‌ای فراهم می‌کند، بنابراین رها کردن کودکان در منظومه‌ای از مفاهیم متناقض که متأثر از جهان‌بینی‌های گوناگون است، نمی‌تواند تضمین‌کننده حیات فرهنگی یک ملت باشد و از طرفی در عصر رسانه‌ای کنونی با قدرت‌گرفتن اینترنت و رسانه‌های اجتماعی، سازمان‌های رسانه‌ای مانند صداوسیما باید عملکردی فعال و پویا داشته باشند تا بتوانند در این میدان رقابت خود را تضمین کنند.»
این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر جمع‌آوری داده‌ها توصیفی-پیمایشی و از نظر ارتباط بین متغیر‌ها از نوع همبستگی و از لحاظ زمانی مقطعی است. جامعه آماری این پژوهش والدین کودکان است. به دلیل نامحدود بودن جامعه آماری با کمک جدول مورگان، یک نمونه آماری ۳۸۸ نفری انتخاب شده است که تعداد ۳۰۱ پرسشنامه بازگشت داده شد و تعداد ۲۹۸ پرسشنامه صحیح برای تجزیه و تحلیل داده‌ها انتخاب شدند.
رویکرد استفاده شده در این پژوهش تحلیل شکاف موزون است. در این رویکرد پس از شناسایی عوامل مؤثر بر حوزه پژوهش، دو وضعیت برای هر عامل در نظر گرفته می‌شود. " عملکرد" که نشان‌دهنده وضعیت موجود عامل از نظر پاسخ‌دهندگان به پرسشنامه است و " اهمیت" که نشان‌دهنده وضعیت مطلوب از نظر پاسخ‌دهندگان به پرسشنامه است.
در این پژوهش آمده است: «بیشترین شکاف میان دو وضعیت عملکرد و اهمیت در بعد اقتصادی و پس از آن به ترتیب ابعاد فرهنگی و تربیتی، سرگرمی و تفریحی، علمی و آموزشی، بهداشت و سلامت و در نهایت دینی و مذهبی قرار دارد.»
محققان در این پژوهش می‌گویند: «با توجه به نتایج می‌توان شاخص‌های ابعاد مختلف را از نظر بیشترین و کمترین شکاف دسته بندی کرد. برای مثال در بعد اقتصادی بیشترین شکاف در شاخص " آشنا ساختن کودکان با مفاهیم خرید، پول، در برنامه‌های مناسب کودکان" و کمترین شکاف در شاخص" آموزش صرفه‌جویی در مصرف انرژی به کودکان" است.»
میرغفوری و همکارانش در این مقاله می‌گویند: «با توجه به نتایج کلی حاصل از پژوهش، پیشنهاد کاربردی پژوهش حاضر در وهله نخست شناخت کودک امروزی و نیاز‌ها و سلایق اوست، سپس با توجه به موضوع حقوق شهروندی، که یکی از موضوع‌های بسیار مهم در عصر حاضر است، پیشنهاد می‌شود که برنامه‌سازان به تولید برنامه‌هایی در قالب حفظ حقوق شهروندی و اجتماعی توجه بیشتری نشان دهند و لازم است محتوای برنامه‌ها، عاری از خشونت، نژادپرستی و ... باشد تا سلامت روحی کودکان حفظ شود.»
در بخش دیگری از این پژوهش آمده است: «برای تأثیرگذاری بیشتر برنامه‌ها و آموزش‌ها بهتر است موسیقی شاد و فانتزی متناسب با سنین کودکان ساخته و پخش شود. هم‌چنین تلویزیون باید بکوشد تا با ساخت برنامه‌های مناسب فرهنگ ایرانی اسلامی را در بین کودکان نهادینه کند؛ این امر نیازمند توجه همزمان به دو بعد دینی و فرهنگ ایرانی است.»
این پژوهش در چهارمین شماره بیست‌ونهمین دوره فصلنامه علمی - ترویجی وسایل ارتباط جمعی " رسانه" منتشر شده است.
منبع:
خبرگزاری ایسنا
ارسال نظر