آلودگی خاک؛ خطری جدی برای سلامت
پارسینه: خاک یک منبع محدود و متناهی است، به این معنی که از بین رفتن و تخریب آن طی طول عمر یک انسان قابل بازیابی نیست.
خاک در هر جنبهای از زندگی شامل غذا، آب، هوا و سلامت نقش دارد. سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) تخمین میزند که تولید ۹۵ درصد غذای ما به صورت مستقیم و غیر مستقیم با خاک در ارتباط است. بر همین اساس، آلودگی خاک یک خطر سلامت واقعی و بسیار جدی است. اگرچه آلودگی خاک به سادگی آلودگی اقیانوسها با پلاستیک قابل مشاهده و درک نیست، اما اغلب آثار بلند مدت بر سلامت انسان و محیط زیست دارد.
در حقیقت، آلودگی خاک ممکن است به ششمین انقراض بزرگ که دانشمندان میتوانند در تاریخ کره زمین ثبت کنند، منجر شود. خبر بد این است که تمام موارد پیشین با اختلالات خاک سطحی در جهان همراه بودند. سازمان ملل تخمین میزند که تا ۹۰ درصد گونههای گیاهی و ۴۰ درصد از زندگی بیولوژیکی ناپدید شده اند. ما در هر ۱۰ دقیقه یک گونه را در معرض انقراض قرار میدهیم.
بحران خاک ضربه سختی به حیات در کره زمین وارد میکند. در شرایطی که یک بار مصرف غذای آلوده در صورتی که سطح آلودگی کمتر از مقادیر خطرناک باشد، ممکن است اثری به همراه نداشته باشد، اما انباشت آلودگیها در بافتهای موجودات زنده که به نام انباشت زیستی شناخته میشود میتواند رخ دهد. هرچه در زنجیره غذایی بالا برویم، سطوح آلودگی افزایش مییابد که به نام بزرگسازی زیستی شناخته میشود و حدس بزنید چه کسی در بالای زنجیره غذایی قرار دارد؟ نوع بشر.
آیا خاک منبعی تجدیدپذیر است؟
خاک یک منبع محدود و متناهی است، به این معنی که از بین رفتن و تخریب آن طی طول عمر یک انسان قابل بازیابی نیست. بنابر گزارش فائو، نرخ فعلی تخریب خاک ظرفیت نسلهای آینده برای تامین بیشتر نیازهای اولیه خود را در معرض خطر قرار داده است. ما در هر پنج ثانیه چیزی معادل ارزش یک زمین فوتبال از خاک را از دست میدهیم. اما به همان اندازه که ترسناک به نظر میرسد، کارشناسان معتقدند اگر خاک را در اولویت قرار دهیم همچنان امکان احیای آن وجود دارد.
چه چیزهای خاک را تخریب میکنند؟
سیل و بادهای قوی میتوانند موجب فرسایش خاک شوند، اما اگر قصد داریم انگشت اتهام را به سمت متهم اصلی نشانه رویم بهتر است نگاهی در آینه به خود داشته باشیم. به گفته فائو، فعالیتهای انسان دلیل اصلی آلودگی خاک است. روشهای کشاورزی وابسته به استفاده از علف کشها و آفت کشها و کشت بیش از حد میتوانند به ساختار خاک آسیب رسانده و باکتریهای مفید خاک را از بین ببرند. شهرنشینی پوشش گیاهی خاک را از بین میبرد، طی روند ساخت و ساز خاک را فشرده میکند، در زهکشی خاک تداخل ایجاد میکند و میتواند موجب شکلگیری روانابهای سطحی شود.
فاضلاب، چرای بیش از حد، و جنگلزدایی نیز تهدیدات جدی برای خاک ایجاد میکنند.
خاک چگونه آلوده میشود؟
معدنکاری میتواند به از بین رفتن پوشش سطحی و گسترش مواد شیمیایی سمی که خاک را آلوده میکنند، منجر شود. همچنین، برخی کارخانهها گازها و ضایعات سمی را روانه اتمسفر، رودخانهها و اقیانوسها میکنند. در نهایت، مواد سمی میتوانند وارد خاک شوند. سرب همچنان یکی از رایجترین آلایندههای خاک است. برخی مواد شیمیایی قوی که کشاورزان استفاده میکنند میتواند مقدار مواد ارگانیک در خاک را کاهش دهد و به تدریج حاصلخیزی آن را از بین ببرد. به لطف محصولات دارویی و مراقبت شخصی و نفوذ آنها از طریق آبهای زیرزمینی و اماکن دفن زباله به خاک به صورت پایدار، دستهای جدید از آلایندهها شکل گرفته است.
آلایندههای خاک چگونه به مردم منتقل میشوند؟
به گفته کارشناسان فائو، تماس، استنشاق، یا خوردن رایجترین روشهایی هستند که انسان آلودگی خاک را جذب میکند. شما میتوانید ذرات خاک در هوا را استنشاق کنید. یکی از موارد مشکلساز خوردن خاک آلوده است، به عنوان مثال، ممکن است ذرههای کوچک خاک را همراه با غذای خود مصرف کنید. به طور خاص، کودکان که توجه کمتری به آنچه در دهان خود قرار میدهند، دارند، در معرض خطر بیشتری برای بلع خاک آلوده قرار دارند. اما کودکان بزرگتر و بزرگسالان نیز میتوانند خاک سمی را به طور تصادفی از محصولی که به خوبی تمیز نشده است، دریافت کنند.
خاک آلوده چگونه بر سلامت انسان تاثیر میگذارد؟
خاک قرار است که نخستین خط دفاعی ما در برابر آلایندهها باشد. خاک میتواند وطیفه پالایش سموم را انجام دهد. اما زمانی که بار کاری اضافه بر خاک وارد میکنیم دیگر نباید انتظار پالایش کارآمد سموم را داشته باشیم. اگر میزان سموم بیش از ظرفیت خاک برای پالایش آنها شود، این آلایندهها به بخشهای دیگر محیط زیست، مانند زنجیره غذایی، نفوذ میکنند. در نهایت، آلودگی خاک به واسطه کاهش بازده و کیفیت محصول بر امنیت غذایی تاثیر میگذارد، به این معنی که موجودات زنده از جمله انسانها به منابع غذایی سالم و ایمن کم و کمتری دسترسی خواهند داشت.
خاک آلوده به عناصر خطرناک مانند سرب، آفت کشها یا محصولات دارویی، مانند مختل کنندههای غدد درون ریز، میتواند خطر بیماریهای مزمن از جمله مشکلات قلبی و سرطان را افزایش دهد. بنابر گزارشی که در سال ۲۰۱۲ توسط مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا منتشر شد، سرب به هر مقداری میتواند برای کودکان مضر باشد.
آنتی بیوتیکها نیز میتوانند در خاک نفوذ کرده و به شکلگیری باکتریهای مقاوم در برابر دارو کمک کنند. بنابر گزارشی که توسط مجمع جهانی اقتصاد منتشر شد، هر ساله ۷۰۰ هزار مرگ با باکتریهای مقاوم در برابر آنتی بیوتیکها پیوند خورده اند و کارشناسان انتظار دارند این آمار افزایش یابد.
بهترین روش برای محدود کردن مواجهه با خاک سمی چیست؟
اقدامات احتیاطی مانند پاک نگه داشتن خانه از گرد و خاک و شستشوی دستها پس از کار در باغ یا حیاط را فراموش نکنید. محصولات غذایی خود را پیش از آماده کردن غذا به خوبی بشویید. مراقب کودکان باشید، زیرا آنها دوست دارند انگشتهای کثیف یا خاکی خود را در دهان بگذارند.
اگر نگران وجود سرب در خاک اطراف خانه خود هستید، میتوانید آزمایشهایی را برای بررسی آن انجام دهید. برای مدیریت آلودگی و فرسایش خاک میتوانید کمپوست را به خاک حیاط خود اضافه کنید. همچنین، شما میتوانید با کاشت گیاهان بومی فرسایش خاک را کاهش دهید.
چگونه میتوانیم آسیب را معکوس کنیم؟
انتخابهای روزانه ما اثر بزرگی بر آلودگی خاک دارند. اگر ما بازیافت، کاهش مصرف و استفاده مجدد از آیتمها را به جای خرید محصولات جدید مد نظر قرار دهیم، مقدار ضایعاتی که میتوانند به اماکن دفن زباله، یکی از منابع اصلی آلودگی خاک، وارد شوند را کاهش میدهیم. همچنین، به عنوان یک جامعه میتوانیم برای اعمال کنترل دقیقتر بر فعالیتهای صنعتی و میزان انتشار گازها و ضایعات مضر فشار بیشتری بر دولتهای محلی و منطقهای وارد کنیم.
شما همچنین میتوانید از سازمانها و صنایعی که از روشهای کشت و تولید پایدار و غیر سمی استفاده میکنند، پشتیبانی کنید.
ما برای کاهش فروپاشی سلامت انسان و همچنین محافظت از محیط زیست نیازمند مراقبت از خاک خود هستیم.
در حقیقت، آلودگی خاک ممکن است به ششمین انقراض بزرگ که دانشمندان میتوانند در تاریخ کره زمین ثبت کنند، منجر شود. خبر بد این است که تمام موارد پیشین با اختلالات خاک سطحی در جهان همراه بودند. سازمان ملل تخمین میزند که تا ۹۰ درصد گونههای گیاهی و ۴۰ درصد از زندگی بیولوژیکی ناپدید شده اند. ما در هر ۱۰ دقیقه یک گونه را در معرض انقراض قرار میدهیم.
بحران خاک ضربه سختی به حیات در کره زمین وارد میکند. در شرایطی که یک بار مصرف غذای آلوده در صورتی که سطح آلودگی کمتر از مقادیر خطرناک باشد، ممکن است اثری به همراه نداشته باشد، اما انباشت آلودگیها در بافتهای موجودات زنده که به نام انباشت زیستی شناخته میشود میتواند رخ دهد. هرچه در زنجیره غذایی بالا برویم، سطوح آلودگی افزایش مییابد که به نام بزرگسازی زیستی شناخته میشود و حدس بزنید چه کسی در بالای زنجیره غذایی قرار دارد؟ نوع بشر.
آیا خاک منبعی تجدیدپذیر است؟
خاک یک منبع محدود و متناهی است، به این معنی که از بین رفتن و تخریب آن طی طول عمر یک انسان قابل بازیابی نیست. بنابر گزارش فائو، نرخ فعلی تخریب خاک ظرفیت نسلهای آینده برای تامین بیشتر نیازهای اولیه خود را در معرض خطر قرار داده است. ما در هر پنج ثانیه چیزی معادل ارزش یک زمین فوتبال از خاک را از دست میدهیم. اما به همان اندازه که ترسناک به نظر میرسد، کارشناسان معتقدند اگر خاک را در اولویت قرار دهیم همچنان امکان احیای آن وجود دارد.
چه چیزهای خاک را تخریب میکنند؟
سیل و بادهای قوی میتوانند موجب فرسایش خاک شوند، اما اگر قصد داریم انگشت اتهام را به سمت متهم اصلی نشانه رویم بهتر است نگاهی در آینه به خود داشته باشیم. به گفته فائو، فعالیتهای انسان دلیل اصلی آلودگی خاک است. روشهای کشاورزی وابسته به استفاده از علف کشها و آفت کشها و کشت بیش از حد میتوانند به ساختار خاک آسیب رسانده و باکتریهای مفید خاک را از بین ببرند. شهرنشینی پوشش گیاهی خاک را از بین میبرد، طی روند ساخت و ساز خاک را فشرده میکند، در زهکشی خاک تداخل ایجاد میکند و میتواند موجب شکلگیری روانابهای سطحی شود.
فاضلاب، چرای بیش از حد، و جنگلزدایی نیز تهدیدات جدی برای خاک ایجاد میکنند.
خاک چگونه آلوده میشود؟
معدنکاری میتواند به از بین رفتن پوشش سطحی و گسترش مواد شیمیایی سمی که خاک را آلوده میکنند، منجر شود. همچنین، برخی کارخانهها گازها و ضایعات سمی را روانه اتمسفر، رودخانهها و اقیانوسها میکنند. در نهایت، مواد سمی میتوانند وارد خاک شوند. سرب همچنان یکی از رایجترین آلایندههای خاک است. برخی مواد شیمیایی قوی که کشاورزان استفاده میکنند میتواند مقدار مواد ارگانیک در خاک را کاهش دهد و به تدریج حاصلخیزی آن را از بین ببرد. به لطف محصولات دارویی و مراقبت شخصی و نفوذ آنها از طریق آبهای زیرزمینی و اماکن دفن زباله به خاک به صورت پایدار، دستهای جدید از آلایندهها شکل گرفته است.
آلایندههای خاک چگونه به مردم منتقل میشوند؟
به گفته کارشناسان فائو، تماس، استنشاق، یا خوردن رایجترین روشهایی هستند که انسان آلودگی خاک را جذب میکند. شما میتوانید ذرات خاک در هوا را استنشاق کنید. یکی از موارد مشکلساز خوردن خاک آلوده است، به عنوان مثال، ممکن است ذرههای کوچک خاک را همراه با غذای خود مصرف کنید. به طور خاص، کودکان که توجه کمتری به آنچه در دهان خود قرار میدهند، دارند، در معرض خطر بیشتری برای بلع خاک آلوده قرار دارند. اما کودکان بزرگتر و بزرگسالان نیز میتوانند خاک سمی را به طور تصادفی از محصولی که به خوبی تمیز نشده است، دریافت کنند.
خاک آلوده چگونه بر سلامت انسان تاثیر میگذارد؟
خاک قرار است که نخستین خط دفاعی ما در برابر آلایندهها باشد. خاک میتواند وطیفه پالایش سموم را انجام دهد. اما زمانی که بار کاری اضافه بر خاک وارد میکنیم دیگر نباید انتظار پالایش کارآمد سموم را داشته باشیم. اگر میزان سموم بیش از ظرفیت خاک برای پالایش آنها شود، این آلایندهها به بخشهای دیگر محیط زیست، مانند زنجیره غذایی، نفوذ میکنند. در نهایت، آلودگی خاک به واسطه کاهش بازده و کیفیت محصول بر امنیت غذایی تاثیر میگذارد، به این معنی که موجودات زنده از جمله انسانها به منابع غذایی سالم و ایمن کم و کمتری دسترسی خواهند داشت.
خاک آلوده به عناصر خطرناک مانند سرب، آفت کشها یا محصولات دارویی، مانند مختل کنندههای غدد درون ریز، میتواند خطر بیماریهای مزمن از جمله مشکلات قلبی و سرطان را افزایش دهد. بنابر گزارشی که در سال ۲۰۱۲ توسط مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا منتشر شد، سرب به هر مقداری میتواند برای کودکان مضر باشد.
آنتی بیوتیکها نیز میتوانند در خاک نفوذ کرده و به شکلگیری باکتریهای مقاوم در برابر دارو کمک کنند. بنابر گزارشی که توسط مجمع جهانی اقتصاد منتشر شد، هر ساله ۷۰۰ هزار مرگ با باکتریهای مقاوم در برابر آنتی بیوتیکها پیوند خورده اند و کارشناسان انتظار دارند این آمار افزایش یابد.
بهترین روش برای محدود کردن مواجهه با خاک سمی چیست؟
اقدامات احتیاطی مانند پاک نگه داشتن خانه از گرد و خاک و شستشوی دستها پس از کار در باغ یا حیاط را فراموش نکنید. محصولات غذایی خود را پیش از آماده کردن غذا به خوبی بشویید. مراقب کودکان باشید، زیرا آنها دوست دارند انگشتهای کثیف یا خاکی خود را در دهان بگذارند.
اگر نگران وجود سرب در خاک اطراف خانه خود هستید، میتوانید آزمایشهایی را برای بررسی آن انجام دهید. برای مدیریت آلودگی و فرسایش خاک میتوانید کمپوست را به خاک حیاط خود اضافه کنید. همچنین، شما میتوانید با کاشت گیاهان بومی فرسایش خاک را کاهش دهید.
چگونه میتوانیم آسیب را معکوس کنیم؟
انتخابهای روزانه ما اثر بزرگی بر آلودگی خاک دارند. اگر ما بازیافت، کاهش مصرف و استفاده مجدد از آیتمها را به جای خرید محصولات جدید مد نظر قرار دهیم، مقدار ضایعاتی که میتوانند به اماکن دفن زباله، یکی از منابع اصلی آلودگی خاک، وارد شوند را کاهش میدهیم. همچنین، به عنوان یک جامعه میتوانیم برای اعمال کنترل دقیقتر بر فعالیتهای صنعتی و میزان انتشار گازها و ضایعات مضر فشار بیشتری بر دولتهای محلی و منطقهای وارد کنیم.
شما همچنین میتوانید از سازمانها و صنایعی که از روشهای کشت و تولید پایدار و غیر سمی استفاده میکنند، پشتیبانی کنید.
ما برای کاهش فروپاشی سلامت انسان و همچنین محافظت از محیط زیست نیازمند مراقبت از خاک خود هستیم.
منبع:
عصر ایران
ارسال نظر