عوامل اجتماعی موثر بر رضایت از زندگی

لیلا شقاقی، روانشناس بالینی، درباره احساس رضایت و خوشبختی در زندگی اظهار کرد: یکی از نیازهای اساسی زندگی حس خوشبختی و رضایت است که نمی توان اصلا آن را انکار کرد. ممکن است برخی افراد راه خشنودی و رضایت را کلا بلد نباشند همین امر موجب می شود که مسیر را به اشتباه رفته و کل زندگی خود را بیهوده طی کنند.

او در ادامه افزود: کیفیت زندگی، احساس رضایتمندی و خشنودی از آن است که به سلامت ذهنی و کیفیت آگاهی یعنی میزان مثبت بودن تجربه درونی انسان‌ها اشاره دارد. عواطف و هیجانات مثبت شامل احساس امنیت، آرامش، امید، خوش بینی، احساس غرور و افتخار نسبت به دستاوردها، عشق و دلبستگی، رهایی (از یک تهدید یا آسیب) است. پژوهشگران شادی مستمر و رضایتمندی از زندگی را نشانه عملکرد خوب در تحقق بخشیدن به جنبه‌های ارزشمند زندگی می‌دانند که به فواید بیشماری منجر می‌شود.

چگونگی ایجاد رضایت و خشنودی از زندگی

شقاقی بیان کرد: شادمانی و رضایت در زندگی به افزایش موفقیت، سلامتی و روابط ارزشمند منجر می‌شود. اما باید مسیر درست رسیدن به آن را یاد گرفت. بسیاری از افراد رسیدن به اهدافی چون ازدواج پایدار، پردرآمدبالا، سلامت جسمی و روانی، عملکرد شغلی خوب را دلیل رضایتمندی از زندگی می‌دانند. برآورده شدن نیاز‌های پنج گانه اساسی نیاز به بقا، نیاز به احساس ارزشمندی و احترام، نیاز به عشق، آزادی، تفریح در هر فرد منجر به احساس رضایتمندی در او می‌شود. برای همه انسان‌ها برآورده شدن این پنج نیاز اساسی ضروری است؛ اما شدت و میزان هر یک از این نیاز‌ها در افراد متفاوت است.

او افزود: داشتن آگاهی و مهارت، لازمه ایجاد تغییر و مواجهه با مسائلی است که با آن‌ها روبرو هستیم. تجربه راه‌های مختلف و امتحان کردن، امروزه جز از دست دادن وقت و انرژی و تبعات منفی دستاوردی به همراه نخواهد داشت. زیرا دنیای مدرن امروز فرصتی برای تجربه باقی نمی‌گذارد و ما فرصت کافی برای تجربه نداریم؛ بنابراین ضروری است مهارت خود را افزایش داده و بازخورد‌های مثبت ایجاد کنیم تا سطح رضایتمندی خود را افزایش دهیم.

شقاقی بیان کرد: درصد کمی از افراد وقت و هزینه خود را صرف کسب مهارت‌ می‌کنند زیرا این افراد اهمیت و ضرورت آن را دریافت کرده اند . بسیاری از افراد نیز منتظر معجزه هستند و با داشتن امید واهی، منتظر یک قهرمان و منجی بوده تا زندگی شان را تغییر دهند و تلاشی برای بهبودی زندگی خود نمی‌کنند. برخی افراد با داشتن تفکرات و تحریفات فکری، هیجانات منفی از احساس رضایتمندی کمی بهره‌مند هستند.

او گفت: پژوهشگران ارزش بیشتری برای کیفیت زندگی نسبت به کمیت آن قائل هستند.کیفیت زندگی برای انسان ها مانند یک بازی خاص بوده که طول مدت آن مهم نیست اما نتیجه بیشتر مورد نیاز است. چه بسا بسیاری از افرادی که سطح کیفیت زندگی خود را پایین ارزیابی می‌کنند از رفاه نسبی برخوردار بوده اما عمدتا سطح بهداشت روانی پایینی دارند؛ بنابراین می‌توان گفت کیفیت زندگی که میزان رضایتمندی افراد از زندگی است به نوع برداشت افراد از رویداد‌ها بوده که منجر به رضایتمندی آنها خواهد شد. در هر شرایطی اگر مهارت و آگاهی وجود داشته باشد می‌توان با حل مسئله و مدیریت آن رضایتمندی را ایجاد کرد.

روانشناس بالینی بیان کرد: ولی فاکتور‌های مختلفی مانند ایجاد شادمانی در برآورده شدن نیاز‌ها، امکانات، شرایط حاکم بر زندگی، شغل و روابط نباید نادیده گرفته شود. تامین سطح نسبی از آن‌ها می‌تواند در افزایش کیفیت زندگی فرد نقش بسزایی داشته باشند. دستیابی به زندگی باکیفیت، قدمت طولانی دارد و انسان برای معنایابی در زندگی همیشه در چالش بوده است.

بررسی کیفیت زندگی و ابعاد مختلف آن

او با بیان اینکه در گذشته کیفیت زندگی مربوط به بعد سلامت زیستی و مراقبت‌های بهداشتی می‌شد،گفت: امروزه کیفیت زندگی چند بعدی شده و مجموعه پیچیده‌ای از ابعاد ذهنی، عینی، جسمی را دربرمی گیرد.

شقاقی تصریح کرد: برخورداری از اهداف و ارزش‌های مشخص و احساس هدفمندی هم برا‌ی شادکامی و هم به معنای رضایتمندی و خرسندی روزانه ضروری است. هر فردی می‌تواند خود یا با مشورت یک راهنما برای اهدافی کاربردی و قابل اجرا (نه دور از ذهن) اقدام کرده و در جهت رسیدن به آن اهداف برنامه ریزی کنند.

او گفت: پذیرش خود و دوست داشتن خویشتن پایه و اساس شادکامی است.دوست نداشتن یا ارزیابی منفی از خود تجارت منفی عاطفی ایجاد می‌کند و منجر به تنفر و سرزنش، در نهایت یک خلق و خوی بیمار گونه می‌شود. یک انسان می‌تواند در پرتو نقاط قوت و ضعف خویش موفقیت یا شکست را تجربه کند. فرد می تواند توانایی‌های خود را افزایش داده و احساس ارزشمندی را ایجاد کند. حتما با کمی تمرین حاصل این اعمال را خواهد دید.

شقاقی تصریح کرد: سازمان جهانی بهداشت سلامت را وضعیت کامل، تندرستی و بهداشت جسمانی، روانی و اجتماعی تعریف می‌کند. این تعریف منجر به رضایتمندی از زندگی و کثرت فراوانی تجارب عاطفی مثبت می‌شود داشتن آگاهی و مهارت‌های زندگی لازمه کسب سلامت در این ابعاد است.

او گفت: روابط میان افراد شفا بخش بوده و به همان میزان آسیب رسان هم خواهد بود. مهارت برقراری ارتباط موثر یک فاکتور مهم در افزایش کیفیت زندگی است که بهای کمی به آن داده می‌شود و زیر بنا زندگی شغلی، زناشویی، فرزندپروری ، میان فردی است. ضروری است برای افزایش کیفیت زندگی مهارت‌های به ظاهر ساده و در واقع پیچیده انسانی آموخته شوند.

روانشناس بالینی تصریح کرد: تفریح یکی از نیاز‌های اساسی بشر مانند نیاز به غذا یا هوا برای تنفس است. انسان برای احیا و حفظ خویشتن به تفریح احتیاج دارد و نباید مورد غفلت قرار بگیرد. بی وقفه کار کردن سطح انرژی را کاهش می‌دهد و انسان برای ایجاد تعادل نیاز به تفریح دارد. تنها مورد مهم نوع و میزان تفریح است که در افراد مختلف متفاوت است.

این روانشناس بالینی بیان کرد:کمک و یاری رساندن منجر به بهبود بخشیدن به محیط اجتماعی فردی که در آن زندگی می‌کند، می‌شود. اگر محیط اجتماعی مکانی بهتر برای زندگی شود؛ میزان رضایتمندی افزایش می‌یابد.

شقاقی با اشاره به اینکه لازمه کسب مهارت یادگیری است، ادامه داد: مهارت یکی از بنیادی‌ترین نیاز‌های انسان امروز برای دستیابی به رفع اکثر نیاز‌ها است.

او افزود: انسان امروز در مواجهه با دنیای مدرن نیاز به روش‌های نوین و هوشمندانه برای حل مسائل مختلف و روزمره زندگی دارد. امروزه علاوه بر مهارت حل مسئله و راه‌های نوین برای مواجهه با مشکلات برای زندگی در ابعاد مختلف نیز ضرورت مهارت خلاقیت خود را نشان می‌دهد. امنیت حاصل از محیط و جامعه تاثیر عمیقی بر سلامت ذهنی و نشاط دارد، افرادی که دچار انزوای اجتماعی می‌شوند مشکلات عمیقی پیدا می‌کنند که منجر به کاهش کیفیت زندگی در آن‌ها می‌شود. پژوهش‌ها نشان می‌دهد انسان در شرایط اجتماعی شکوفا می‌شود و در سایه اعتماد، فعالیت‌های اجتماعی می‌تواند بهترین کیفیت زندگی و شادترین ، رضایتمندترین افراد را پرورش دهد.