تعصب داشتن روی افکار منفی یعنی‌ چه؟

گاهی اوقات در خیالات غرق می‌شویم و سخت مشغول انجام کاری هستیم. شاید برای شما هم پیش آمده باشد که در خیالات خود با کسی مشاجره و اشتباهات خود را توجیه می‌کنید. نقدهای منفی اغلب اثراتی به مراتب بیشتر از تعریف و تمجید دارند و خبرهای منفی بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند تا خبرهای مثبت. دلیل این موضوع این است که اتفاقات منفی اغلب اثرات بیشتری نسبت به خبرهای مثبت، بر مغز دارند.

روانشناسان این مبحث را تعصب (به معنی اصرار داشتن) روی افکار منفی می‌نامند، که اثرات قوی‌ بر رفتار، تصمیم‌ها و روابط شما دارد.

تعصب روی افکار منفی چیست؟
تعصب روی افکار منفی ما را برای مشاجرات در حالت آماده باش قرار می‌هند؛ و توازن بین مثبت‌ها و منفی‌ها را در ذهن ما بر هم می‌زنند. تعصب روی افکار منفی این گونه بیان می‌شود که زخم زبان و سرزنش کردن بیشتر از لذت یک جایزه ما را درگیر می‌کند. این پدیده روانشناسی توضیح می‌دهد که چرا با اولین تجربه‌ منفی هر اتفاقی به سختی کنار می‌آییم و آسیب‌های روانی در گذشته تا این حد بر ما اثرگذار بودند. ما به کنش‌های منفی بیشتر واکنش نشان می‌دهیم و تمایل داریم آنها را بارها در ذهن خود با تصویری واضح مجسم کنیم.

به عنوان آدمیزاد ما بیشتر…

تمایل به یادآوری آسیب و تجربه‌های منفی.
تمایل به یادآوری سرزنش‌ها داریم نسبت به تحسین‌ها.
تمایل به واکنش تند به کنش‌های منفی.
تمایل به مرور اتفاقات بد.
تمایل به برخورد با اتفاقات بد.

برای مثال ممکن است شما یک روز عالی را داشته باشید ولی همکارتان ناخواسته کاری انجام دهد که شما را ناراحت کند، همین اتفاق باعث می‌شود بعد از چندین ساعت در پشت میز کار درباره‌ حرف‌های همکارتان فکر کنید. وقتی به خانه می‌رسید و کسی از شما میپرسد: «روزتان چگونه بود؟» پاسخ می‌دهید: «افتضاح». شما تمام روز خوب‌تان را برای یک اتفاق بد، فدا کردید. این مثال به این موضوع بر می‌گردد که توجه بیشتری به اتفاقات منفی دارید و آنها را مهم‌تر از چیزی که هستند می‌بینید.

یافته‌های محققان
محققان قوانین وسیعی درباره تمایل بیشتر مردم به تمرکز روی مسائل منفی یافته‌اند. مردم اتفاقات بد برایشان مهم‌تر است و سعی می‌کنند از نتیجه اتفاقات و تجربه‌های بد خود درس بگیرند؛ حتی این موضوع نیز به میان آمد که ما اغلب تمایل به تصمیم گرفتن بر اساس اطلاعات منفی داریم نه داده‌های مثبت. در واقع هر چیز منفی باشد می‌تواند توجه ما را به خود جلب کند.

افکار منفی انگیزشی
برخی از یافته‌های روانشناسان نشان می‌دهد تعصب روی افکار منفی، باعث ایجاد انگیزه برای به اتمام رساندن یک ماموریت یا وظیفه می‌شود. به دست آوردن چیزی انگیزه‌ کمی به ما می‌دهد نسبت به از دست دادن آن. از دست دادن داشته‌هایمان انگیزه بیشتری برای ایستادگی و جنگیدن به ما می‌دهند تا به دست آوردن خواسته‌های جدید. ما برای اینکه داشته‌هایمان را حفظ کنیم به یک کار ادامه نمی‌دهیم مگر اینکه بدانیم اگر برایشان تلاش نکنیم آنها را از دست می‌دهیم. این موضوع می‌تواند نقش محرک انگیزشی را بازی کند.

خبرهای بد
مطالعات محققان نشان داده است اغلب مردم تمایل بیشتری به درست پنداشتن اخبار منفی دارند. همچنین اخبار منفی توجه‌های بیشتری را به خود جلب می‌کنند و زودتر بین مردم می‌پیچند. ممکن است ارزش بیشتری هم برای ما داشته باشند. این شاید دلیل منتخب بودن و محبوب بودن اخبار منفی باشد.

در سیاست
تفاوت در تعصب به افکار منفی، در ایدئولوژی‌های سیاسی نیز خود را دخیل کرده است. روانشناسان بر این باورند که جمهوری‌خواهان واکنش بیشتری به اطلاعات منفی نشان می‌دهند تا لیبرال‌ها. بر اساس برخی شواهد به طول مثال، افرادی که خود را طرفدار سیاست جمهوری‌خواهی می‌دانند، بیشتر مایل هستند محرک‌های مبهم را تهدید به شمار ‌آورند.

اثرات افکار منفی
محققان دریافتند که ما بسیاری از اوقات خود را به فکر کردن درباره‌ هر منفی‌ای که در زندگیمان است می‌گذرانیم و این موضوع بر نحوه فکر کردن، احساسات و عکس‌العمل‌های ما اثری قوی‌ دارد. اثرات این افکار را به وضوح می‌توانید در روابط، تصمیم گیری و نحوه درک‌تان از دیگران ببینید. حتی مرور خاطرات منفی نیز می‌تواند بر تصمیم‌های ما اثرگذار باشند.

اثرگذاری بر روابط
تعصب روی افکار منفی اثر مستقیمی بر روابط شما می‌گذارد. به این صورت که شما بدترین ها را از دیگران انتظار دارید، به خصوص این موضوع در روابط صمیمی و نزدیک بیشتر است. به طور مثال، وقتی پیش‌بینی می‌کنید که دوست شما چطوری به مسئله‌ای واکنش نشان می‌دهد و شما چگونه باید از خود دفاع کنید در وضعیت قرمز قرار دارید. مشاجرات در رابطه‌ی شما و دوست‌تان به همین علت است؛ زیرا شما تصمیم گرفته‌اید با پیش‌زمینه‌های ذهنی خود همه چیز را ارزیابی کنید. وقتی این قبیل اتفاقات در روابط انسانی می‌افتد به راحتی، فراموش نمی‌شوند.

اثرگذاری بر تصمیم‌گیری
تصمیم‌گیری در زندگی ما بسیار مهم است و تعصب روی افکار منفی بر روند تصمیم‌گیری ما اثر می‌گذارد و فاکتورهای مغزی ما را تغییر می‌دهد. بر انتخاب‌ و ریسک‌پذیری ما نیز اثر می‌گذارد. ما بیشتر به جنبه‌های منفی هر چیز نگاه می‌کنیم و جنبه‌های مثبت را از قلم می‌اندازیم. همین باعث می‌شود نتوانیم تصمیم‌های درست بگیریم.

اثرگذاری بر ادراک
بررسی محققان نشان داده است که وقتی دو موضوع پیش رو داشته باشیم، یکی درباره‌ی نقاط قوت افراد و دیگری درباره‌ی نقاط منفی، اکثر مردم نقاط منفی یکدیگر را نشانه‌گیری می‌کنند.

چگونه باید تعصب روی افکار منفی خود را از بین ببریم؟
تعصب روی افکار منفی بر روی سلامت ذهن اثر می‌گذارند. این دلیلی است که بخش تاریک ذهن بیشتر به کار گرفته می‌شود. به روابط و کسانی که دوست‌شان دارید، صدمه می‌زند. موضوع دید مثبت به زندگی را برای شما سخت می‌کند. خوشبختانه، «ایرنا زندگی» راه‌های خلاص شدن از فکر کردن به افکار منفی را برای شما گردآوری کرده است.

از منفی حرف زدن با خودتان دست بردارید. (در دعواها ذهنی، ری‌اکشن‌های منفی)
اتفاقات را با قاب مثبت ببینید و سعی کنید دیدی برابر به جنبه‌های منفی و مثبت داشته باشید.
الگوی ذهنی جدیدتری را برای خود بسازید. از افکار منفی به قدم زدن و موزیک خوب گوش دادن پناه ببرید.
لحظه‌های مثبت را ارزشمند بدانید و آنها را حفظ کنید