هشدار جدی به سیگاری‌ها

رییس انجمن جراحان عروق ایران، ضمن اینکه چاقی را علت اصلی گرفتگی عروق و تصلب شرایین دانست، در عین حال نسبت به خطر بروز بیماری بورگر در سیگاری‌ها و همچنین خطر قطع عضو به دنبال این بیماری هشدار داد.

دکتر محمدرضا کلانتری معتمد در توضیح عوامل خطرساز بیماری‌های عروقی گفت: دیابت، چاقی و افزایش وزن و همچنین دخانیات از عوامل خطرساز این بیماری هستند. برای پیشگیری از این بیماری باید وزن و قند خون کنترل و از استعمال دخانیات پرهیز شود.

این فوق تخصص جراحی عروق با اشاره به انواع مختلف گرفتگی عروق افزود: مشکلاتی که در خون‌رسانی به وجود می‌آید در سه نوع رگ شریانی، وریدی و لنفاوی رخ می‌دهد که در هرکدام از این رگ‌ها باعث بروز گرفتگی و بیماری می‌شود.

شیوع گرفتگی عروق پا

وی در این باره ادامه داد: شرایین عمده، خونرسانی به پا را انجام می‌دهند و گرفتگی عروق پا بیماری شایعی است که با درد پاها همراه است. اگر به تدریج عروق تنگ شوند، فرد با درد هنگام راه رفتن مواجه می‌شود و هنگام درد گرفتن، از ادامه مسیر بازمی‌ماند و با این توقف و استراحت موقت مواد سمی شسته می‌شوند و دوباره جریان خونرسانی برقرار می‌شود که البته با ضعف همراه است.

معتمد بیان کرد: ممکن است خون در رگی که در حال تنگ شدن است، ناگهان لخته شود و آمبولی رخ دهد که با درد شدید همراه است و اگر فرد سریع به پزشک مراجعه نکند پا سیاه می‌شود و موجب قطع عضو می‌شود. این لختگی باید ظرف سه - چهار ساعت تخلیه شود و خونرسانی مجددا آغاز شود.

خطر قطع عضو در کمین سیگاری‌ها

معتمدی درباره نوع دیگر گرفتگی عروق که بخصوص در افراد سیگاری رخ می‌دهد، گفت: نوع دیگر گرفتگی در مویرگ‌ها اتفاق می‌افتد و افراد سیگاری بیشتر درگیر این بیماری به نام بورگر می‌شوند. در این بیماری نیز منجر به سیاه شدن دست و پای فرد می‌شود که با مراجعه سریع به پزشک و قطع سریع استعمال سیگار، می‌تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کند و دست و پای خود را حفظ کند. اما متاسفانه افراد سیگاری به دلیل علاقه شدید به سیگار حاضرند دست و پای خود را از دست بدهند.

معتمد در ادرامه صحبت‌هایش به تصلب شرایینی که عامل خون‌رسانی به مغز هستند، اشاره کرد و گفت: این نوع گرفتگی‌ها ‌باید به موقع و سریع تشخیص داده شوند تا از سکته مغزی جلوگیری شود. در افراد خوش‌شانس علائم سکته موقت مثل سرگیجه موقت و فلجی موقت اتفاق می‌افتد که در این مرحله با مراجعه سریع و تشخیص زودهنگام پزشک می‌توان با رفع تنگی شریان از سکته مغزی جلوگیری کرد. گاهی این علائم مغزی با کوری موقت نیز همراه است.

وی درباره تنگی عروق قلبی نیز گفت: این تصلب شرایین در عروق قلبی نیز رخ می‌دهد که با درد قلب همراه است و با مراجه به موقع به مراکز درمانی و تشخیص متخصصین، با جراحی یا راه‌های درمانی دیگر خون‌رسانی مجددا برقرار می‌شود.

این جراح عمومی در ادامه با اشاره به اینکه شرایین همیشه با تنگی موجب بیماری نمی‌شوند، گفت: گاهی رگ‌ها گشاد می‌شوند و این گشادی رگ‌ها باعث بیماری می‌شود. در این مورد نیز اگر تشخیص به موقع انجام نشود، آمبولی عضوهای انتهایی و پارگی رگ را به همراه داریم. این گشادی رگ‌ها در جاهای شایعی مثل شکم ( آئورت شکمی )، شرایین پشت زانو ( شرایین رکبی ) و ... رخ می‌دهد. پارگی رگ در آئورت شکمی بیشتر اتفاق می‌افتد که در 50 درصد موارد منجربه مرگ می‌شود.

معتمد درباره آمبولی خاطر نشان کرد: لختگی خون در شرایین باید توسط متخصص جراح عروق و با سرعت جراحی شود. آمبولی ممکن است در بیماران قلبی که تنگی دریچه میترال دارند نیز اتفاق افتد و اگر این لختگی به مغز برود، موجب سکته مغزی می‌شود.

وی ضمن ابراز تاسف از اینکه متخصصین عروق کمی در کشور داریم گفت: با اینکه بنده از بعد از انقلاب 25 جراح عروق تربیت کرده تا در سراسر ایران از این تخصص بهره‌مند باشیم، اما هنوز در همه استان‌ها متخصص عروق نداریم.

این استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ادامه به نارسایی و لختگی خون در وریدها اشاره کرد و افزود: این لختگی خون در وریدها بیشتر در افراد چاق یا بعد از زایمان و یا بعد از جراحی‌های بزرگ و سنگین اتفاق می‌افتد که بازهم با مراجعه سریع لخته را از عروق خارج می‌کنیم .اما در صورت دیر شدن، با داروهای ضدانعقادی به درمان می‌پردازیم که منجر به زخم پا و نارسایی‌های وریدی میشود.

جوراب‌هایی که مانع رشد تورم می‌شوند

معتمد تورم‌های لنفاوی را از دیگر علائم بیماری عروقی دانست و برای درمان این بیماری در مراحل اولیه به جورابهایی که مانع رشد تورم می‌شوند اشاره کرد و گفت: اگر برای درمان این تورم‌ها دیرهنگام اقدام شود، پا یا عضوهای دیگر به شدت بزرگ می‌شوند و کمکی زیادی از پزشک برنخواهد آمد.

درمان واریس را جدی بگیرید

معتمد در ادامه از واریس به عنوان دیگر بیماری عروقی لنفاتیک نام برد و گفت: این بیماری به صورت رگ‌های برآمده و پیچ در پیچ است که اگر به موقع درمان نشود، منجربه لخته شدن خون و زخم پا می‌شود.

وی درباره دیگر عوامل خطرساز بیماری‌های عروقی به وراثت اشاره کرد و زمینه ارثی را عاملی دانست که در هر سنی منجر به این بیماری می‌شود.

دبیر فرهنگستان عروق ایران در پایان گفت: از دیگر مشکلات عروقی، تومورهای عروقی است که نادرتر هستند.