کشف شیوه جدید برای قطع پاندمی کرونا

برخی از پژوهشگران به شواهدی مقدماتی اشاره می‌کنند که ترکیب کردن واکسن‌های کرونا از انواع متفاوت ممکن است باعث تقویت بیشتر ایمنی در برابر کروناویروس شود.

این روش «ترکیب و تطبیق » (mix and matching) در کشورهای گوناگون به کار رفته است، اما هنوز داده‌های کافی برای حمایت از انجام آن در دست نیست. همچنین بحث درباره تزریق دوز سوم یادآور واکسن برای جلوگیری از کاهش میزان آنتی‌بادی‌ها شش ماه پس از دریافت دوز دوم واکسن در جریان است.

اما دانشمندان از یک پدیده دیگر به نام «ایمنی دورگه» که شباهتی با این روش دارد، به یافته‌های جالبی دست یافته‌اند: دانشمندان دریافته‌اند در افرادی که قبلا دچار عفونت کووید-۱۹ شده‌اند و سپس واکسن دریافت کرده‌اند، ایمنی ایجاد شده بسیار قوی‌تر است.

پژوهشگران چنین پاسخ ایمنی قوی که در این گروه افراد دیده می‌شود، می‌تواند باعث حفاظت درازمدت از جمله در برابر سویه‌های جهش‌های یافته احتمالی ویروس در آینده شود.

یک بررسی که یافته‌های آن اخیر در ژورنال Science منتشر شده است، نشان داد در افرادی که دارای این به اصطلاح «ایمنی دورگه» میزان حفاظت در برابر ویروس به شدت بالا می‌رود: میزان پاسخ آنتی‌بادی در افرادی با سابقه عفونت کرونا که واکسن دریافت کرده بودند، تا ۱۰۰ برابر بیش از میزان آنتی‌بادی پس از عفونت قبلی‌شان بود.

همچنین این آنتی‌بادی‌های دورگه ظاهرا متنوع‌تر هستند و قادر به شناسایی گونه‌های بیشتری از ویروس حتی کروناویروس اصلی عامل سارس (نشانگان شدید حاد تنفسی) یا سارس-کوو-۱ هستند.

یک بررسی دیگر در بیماران قبلا مبتلاشده به کووید-۱۹ نیز که بعد واکسینه شده بودند، نشان داد تا دست کم شش ماه بعد از واکسیناسیون این افراد توانایی مقابله با هر دو سویه‌ی دلتا (که واگیرترین نوع کرونا است) و سویه‌ی بتا که (کشنده‌ترین نوع آن است) را دارد.

آنتی‌بادی‌های ایجاد شده در این افراد در عفونت قبلی‌شان توانایی شناسایی چند سویه‌ یا واریانت را داشتند و با زدن واکسن میزان این آنتی‌بادی‌ها بسیار افزایش یافته و حفاظت قوی‌تری ایجاد شده بود. به عبارت دیگر هم کیفیت و هم کمیت آنتی‌بادی‌ها در این افراد بیشتر بود.

دانشمندان می‌خواهند این پدیده حفاظت بسیار قوی را در افراد به وجود آورند، اما واضح است که عفونت طبیعی راه خوبی برای ایمن کردن افراد نیست.

بنابراین شاید تزریق دوز سوم یادآور یا تقویت‌کننده واکسن بتواند اثر مشابهی ایجاد کند.

اما زمان‌بندی تزریق دوزهای اضافی هر نوع واکسنی بسیار اهمیت دارد. پژوهشگران می‌گویند فاصله زمانی مناسب برای تزریق دوز یادآور دقیقا هنگامی است که پاسخ ایمنی به اصطلاح به حداکثر «بلوغ» رسیده باشد و پیش از آنکه حفاظت شروع به کاهش کند.

برای همین است که شش به ماه انتظار ماندن برای تزریق دوز یادآور پاسخ ایمنی بهتری ایجاد می‌کند. ظاهرا دستگاه ایمنی ما نیاز به مدتی برای استراحت و تولید آنتی‌بادی‌ها نیاز دارد و بعد هنگامی که با همان عامل بیماری‌زا مواجه می‌شود، پاسخی قوی‌تر ایجاد می‌کند.

کارشناسان می‌گویند دستگاه ایمنی ما طوری ساخته شده است که به طور مکرر در معرض آنتی‌ژن (بخش محرک ایمنی عامل بیگانه) قرار گیرد و این مواجهه مکرر به شدت پاسخی ایمنی را تشدید می‌کند.

هنوز درباره اینکه روش ترکیب و تطبیق یعنی فعال کردن دستگاه ایمنی با یک نوع واکسن و تقویت این پاسخ ایمنی با واکسن دیگر حفاظت بهتر یا بیشتری در برابر کروناویروس ایجاد می‌کند یا نه، داده‌های کافی وجود ندارد. اما ممکن است در آینده بررسی‌های اثربخشی بیشتر این روش را هم ثابت کند.