" خود سانسوری در صداوسیما و آسیب های آن "

شبکه ایران-احمدجان نثاری/ آیت الله هاشمی رفسنجانی رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام اخیرا در سخنان خود صدا و سیما را جعبه سانسور خواند و گفت: مردم دیگر تحت تاثیر صدا و سیما و جعبه‌ای که مطالب را با سانسور به مردم تحویل می‌دهد نیستند؛ مردم ایران امروز آگاه شده اند و عقل خود را دست جعبه ای که سانسور می‌کند نمی‌دهند.آگاهی چیزی نیست که بتوان به زور آن را پس گرفت؛ اگر آن را اسیر کنند طبیعتا بیشتر می‌شود و اگر آزاد گذاشته شود که خود به خود این آگاهی در بین مردم رواج پیدا می‌کند.
آگاه سازی و اطلاع رسانی از عمده وظایف صدا و سیما است که به نظر می رسد رسانه ملی در ایران به دلایل مختلف تا به امروز نتوانسته است به صورت صحیح این ماموریت خود را به انجام برساند و مدام در این زمینه دچار نقص بوده است. توقع اصلاح روند اطلاع رسانی و آگاه سازی در صدا و سیما پس از انقلا ب اسلامی به شدت افزایش یافت ولی متاسفانه هنوز شاهد هستیم کهرسانه ملی به دلیل بخشی نگری و یک جانبه گرایی به شدت دچار سانسور و حذف شده است، حال آنکه رسانه ملی همانطور که از نام آن پیدا است باید نیازهای همه جمعیت کشور اعم از شیعه و سنی و قومیت های متنوع و تفکرات گوناگون را پاسخ گو باشد.
نام سانسور در صدا و سیما تا به میان می آید برخی نگاه سیاسی را به این مقوله معطوف می کنند، حال آنکه بیش از اینکه ما در حوزه سیاسی از سانسور در رسانه ملی متضرر شویم در حوزه اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی دچار ضرر و زیان شده و می شویم. مقولاتی که صدا و سیما به صورت ویژه یا به آنها نمی پردازد و یا اینقدر کم پرداخته است که نتوانسته پاسخ گوی نیازهای جامعه باشد.
موضوع اعتیاد، طلاق و جدایی های عاطفی، زنان خیابانی، تکدی گری، کودک آزاری، زنان بد سرپرست، مردم آزاری، حقوق شهروندی، بالا رفتن سن ازدواج، بیکاری، کلاهبرداری و صدها موضوع دیگر را می توان نام برد که رسانه ملی نگاه مناسبی در حوزه اطلاع رسانی و آگاه سازی در آن نداشته است، یا تنگ نظرانه از کنار این موضوعات عبور کرده و یا نتوانسته با فرهنگ سازی راه حل برخورد با این موضوعات و پیشگیری از آنها را به جامعه ارایه دهد.
رشد بی رویه آمار مشکلات و معضلات فرهنگی و اجتماعی نشان می دهد رسانه ملی در انجام ماموریت خود موفق نبوده است. این در حالی است که هر روز تعداد شبکه های صدا و سیما رو به افزایش است اما با این حال شاهد کاهش آمار معضلات اجتماعی،‌فرهنگی و حتی اقتصادی نیستیم.
می توان گفت نوع عملکرد صدا و سیما و سیاست گذاری های رسانه ملی دچار اشکالاتی است که با وجود ده ها شبکه متنوع هنوز نتوانسته جامعه تحت پوشش خود را قانع کند. جالب اینکه با وجود این همه مشکلات داخلی هزینه های هنگفتی برای اثرگذاری در خارج از کشور از سوی صدا و سیما صورت می گیرد که البته لازم و ضروری است اما متاسفانه باید گفت اولویت های مهمی در داخل از سوی رسانه ملی نادیده گرفته شده و می شود.
نگاه سنتی به حوزه اطلاع رسانی و این خیال خام که می توان معضلات و مشکلات را از چشم مخاطبان مخفی کرد یکی از بزرگترین خطاهای استراتژیکی است که رسانه ملی چه در حوزه سیاسی و یا در سایر بخش ها هر روز در حال تکرار آن است.
با وجود شبکه های ماهواره ای، شبکه های اجتماعی تحت وب و تلفن های همراه، دیگر نمی توان خبری را از مخاطبان مخفی کرد و زمانی که رسانه ملی با سانسور مطلبی تلاش می کند آن را از دید مخاطبان مخفی کند با یک خطا چند آسیب جدی به بدنه اجتماعی کشور وارد می کند:
1- با سلب اعتماد مردم به صدا و سیما موجب می شود جامعه از مراجعه به رسانه ملی منصرف و به رسانه های خارج از کشور رجوع کنند. این رجوع اگر چه گاهی اخبار و تحلیل های واقعی تری به دست مخاطبان می دهد اما همزمان می تواند از یک سو فرهنگ اسلامی - ایرانی را تحت شعاع قرار دهد و حتی آسیب های جدی تری در حوزه مذاهب و وقومیت ها وارد کند.
2- سانسور هر موضوعی در رسانه ملی می تواند این تحلیل را در پی داشته باشد که با توجه به وابستگی این رسانه به حاکمیت نظام جمهوری اسلامی ایران این گونه سانسور و حذف مورد تایید مجموعه کلان نظام است و در نهایت منجر به بد بینی جامعه به کلیت نظام اسلامی می شود.
3- رویکرد سنتی صدا و سیما در نادیده گرفتن برخی واقعیت های جامعه با توجه به این که رسانه ملی تریبون نظام اسلامی به حساب می آید می تواند منجر به بد بینی به اندیشه اسلامی شود که پشتوانه جمهوری اسلامی است.
4- چند وقت یک بار برخی فعالان رسانه ملی سر از شبکه های خارج از کشور در می آورند که خود آسیب های مختلفی به جامعه وارد می کند.
در پایان می توان پیشنهاد داد که رسانه ملی یک کمیته ویژه مبارزه با خود سانسوری متشکل از فعالان رسانه ای و اساتید این حوزه در صدا و سیما تشکیل دهد تا به مقابله با خودسانسوری در رسانه ملی بپردازند