حضور نظامی ترکیه در موصل،کلیدخوردن پروژه "کشور مستقل کردی"؟

پارسینه/آرش رازانی: در روز های اخیر خبری منتشر شد مبنی بر حضور نظامیان ترکیه با ادوات و تجهیزات زرهی و مکانیزه در اطراف موصل که دلیل آن آموزش نیروهای پیشمرگه اقلیم کردستان و مشارکت در آزاد سازی موصل اعلام شده است.

این حرکت مورد اعتراض دولت عراق و نیرو های حشد الشعبی به عنوان نیروی اصلی رودرروی داعش در عراق گرفته است.همچنین روشن شده است که این حضور نظامی در چارچوب برنامه های ائتلاف علیه داعش به رهبری آمریکا نبوده است.حال سوال این است که نیت واقعی ترکیه از این حرکت نظامی چیست؟

پس از ناکامی ترکیه در ایجاد رویارویی جدی بین روسیه و ناتو از طریق مورد هدف قرار دادن هواپیمای روسیه در هفته گذشته و همچنین تعریف نیروهای کرد سوریه به عنوان قسمتی از نیروهای دموکرات سوریه یا SDF که آلتر ناتیو دولت بشار اسد از سوی دولت های غربی قلمداد می گردند،ترکیه بیش از پیش خود را بازنده ی اصلی منازعه سوریه می بیند.

همچنین ،دولت های اروپایی عضو ائتلاف مانند فرانسه،بریتانیا و آلمان در برابر حضور قوی ائتلاف روسی-ایرانی نیاز به انجام واکنش مناسب و سریع در تحولات پیدا کرده اند.با توجه به موارد فوق ،به نظر می رسد طرحی با ابعاد زیر توسط این دولت ها در دست اجراست.

طبق این طرح،می بایست در مقابل عملیات وسیع ائتلاف روسی- سوری- ایرانی برای آزاد سازی حلب به مثابه کلیدی ترین شهر سوریه که در تصرف مخالفان مسلح در سوریه است و همچنین عملیات قریب الوقوع آزادسازی الرمادی در عراق توسط نیروهای ارتش عراق و حشد الشعبی،طرح نظامی مشابهی در نقاط با ارزش استراتژیک مشابه توسط دولت های غربی و ترکیه با هماهنگی تعدادی ار نیروهای محلی اجرا شود.

بدین لحاظ،در گام اول عملیات هوایی بریتانیا و فرانسه روی شهر رقه در سوریه به عنوان "سر مار" -به تعبیر دیوید کامرون- در حال انجام است و متعاقب آن آماد و پشتیبانی نیروهای معارض با محوریت گروه های کرد سوری و نیروهایی که تحت عنوان مخالفین متعادل در خاک ترکیه توسط آمریکا آموزش دهی و سازماندهی می شوند برای تصرف رقه برنامه ریزی شده است.

بدین ترتیب هم زمان با آزاد سازی حلب ،نیروهای مخالف بشار اسد نیز با تصرف رقه دارای جای پای قابل اعتنایی شده و خود را در تعیین آینده سوریه مدعی خواهند دانست.

در قسمت دوم طرح ، همزمان با آزاد سازی الزمادی توسط نیروهای عراقی که توسط ایران و احتمالا روسیه پشتیبانی می شوند،تلاش می شود که موصل با کمک نیروهای پیشمرگه تحت فرمان بارزانی و ترکیه تصرف شود.

البته اتحاد استراتژیک نمادین ترکیه با اقلیم کردستان در این موضوع به شدت محل تامل است.باتوجه به خبرهایی که از خروج نیروهای داعش از شهر موصل و استقرار در خارج شهر برای عملیات دفاعی احتمالی میرسد،این ظن تقویت شده است.

در این شرایط،عملا ترکیه نقش نیروی متجاوز در عراق را بازی کرده و عراق و ایران را به چالش می طلبد و از سویی بارزانی خود را در جایگاه مناسب تری برای تحقق رویای کشور مستقل کردی خواهد یافت . چالشی که برای هر دو کشور ایران و عراق جنبه امنیتی حاد دارد و عواقب پیش بینی نشده ای را در صورت تحقق این طرح به دنبال خواهد داشت.

اردوغان و ائتلاف غربی،مایل به احیای طرح خود برای ایجاد چند شبه کشور در خاک سوریه و عراق برای تضعیف محور ایران- عراق- سوریه هستند.

هر دو این طرح ها ،یعنی ایجاد چند شبه کشور در جغرافیای فعلی عراق و سوریه و همچنین تشکیل دولت مستقل کردی،از آرزوهای قدیمی اسرائیل برای ایجاد امنیت پایدار در مرزهای خود و ناامنی مزمن در مرزهای ایران نیز هستند.

مطامع نوعثمانی اردوغان برای تسلط بر منابع غنی مناطق شمال عراق و سوریه و دست اندازی به منابع آبی بالادست دجله و فرات تنها در صورتی قابل تحقق است که دولت های مقتدر در جغرافیا فعلی عراق و سوریه در قدرت نباشند.بدین لحاظ ،دولت ترکیه از هیچ تلاشی در این راه فروگذار نخواهد کرد.

آنچه در اربعین در عراق گذشت ،نشان داد که در صورت تحقق اراده جمعی ملت ها،تروریست ها هیچ قدرتی برای حضور دائمی در مناطق تحت تصرفشان ندارند و بی کمک خارجی به سرعت قابل محو و نابودی اند.آیا تحولات نظامی پیش رو ،تکلیف آینده منطقه را در همین زمستان رقم خواهند زد؟