عملیات آزاد سازی فلوجه ،آغاز باز آرایی موازنه قوا در منطقه

پارسینه/آرش رازانی: این عملیات ،اولین حرکت برای پاکسازی مناطق مهم در عراق و سوریه شامل رقه ،موصل و فلوجه از دست داعش است. نحوه ی آغاز این عملیات و ترکیب نیروهای مشارکت کننده در آن حاوی نکات مهمی است.

اول اینکه ،این عملیات به فاصله ی کوتاهی ازآن آغاز شده است که خبر عملیات قریب الوقوع در رقه و موصل با هدایت نیروهای ائتلاف تحت هدایت آمریکا منتشر شده بود.

اخبار منتشر شده حکایت از آن دارد که هواپیماهای ائتلاف با پخش اعلامیه هایی بر فراز این دو شهر خواستار خروج مردم غیر نظامی رای در امان ماندن از عوارض تهاجم برای باز پس گیری این دو شهر شده اند.

واقعیت آن است که هیمنه ی داعش پس از حضور پر رنگ نیروهای بین المللی بر علیه آن و قطع راه های در آمدزایی و تامین نیروی نظامی شکسته شده است و از آن نیروی وحشت آفرین همیشه پیروز خبری نیست. روسیه ،به عنوان محرک پنهان این گروه با حضور چند ماهه و هزینه ی چند صد میلیون دلاری ،هم وجهه ی جهانی خود را بازسازی نمود و هم با نمایش موفقیت آمیز آخرین تسلیحات خود در این جنگ موفق به عقد قراردادهای چندین میلیارد دلاری با کشور های منطقه گردید و در وضعیت پیروز ،حضور نظامی خود را کاهش داد .

به این ترتیب ،داعش از کمک های پنهان فنی و فکری روسیه محروم شده و همچون عضوی که خون رسانی به آن قطع شده باشد آماده ی سیاه شدن و انقطاع است. در این وضعیت ،هر کدام از بلوک های قدرت نزدیک به ایران ،ترکیه یا کشورهای عربی که موفق به باز پس گیری مناطق کلیدی تحت سلطه ی این گروه گردد ،در موازنه ی جدید قوا در منطقه دست بالا را خواهد داشت .در این چارچوب می توان آغاز عملیات آزاد سازی فلوجه با وجود همه ی مشکلات سیاسی عراق را از نگاهی متفاوت و مهم بررسی نمود.

دوم اینکه ، دقت به ترکیب نیروهای عمل کننده در عملیات آزاد سازی فلوجه نکات ظریفی را پیش چشمان ناظرین قرار می دهد. نکته ی اول ،حضور نیروهای عشایر اهل سنت در ترکیب نیروهاست. پیش از این از سوی آمریکا و بلوک کشورهای عربی تلاش بسیاری می شد تا با پر رنگ کردن وجه غالب نزدیکی به ایران در دولت عراق و شیعی بودن نیروهای حشد الشعبی، با استفاده از ابزار طائفی بر طبل تفرقه بین نیروهای عراقی کوبیده و اهل سنت منطقه را از این اتحاد دور نگه دارند. مشارکت نیروهای عشایر اهل سنت در این عملیات از این لحاظ موفقیت بزرگی برای دولت حیدر العبادی محسوب می گردد.

از طرفی ،شیخ اکرم الکعبی دبیرکل مقاومت اسلامی نُجَباء گروه‌های مقاومت شرکت کننده در عملیات فلوجه را 13 تشکل اعلام کرد و گفت: علاوه بر رزمندگان ما، «سرایا عاشوراء»، «شاخه نظامی سازمان بدر»، «کتائب حزب الله»، «سرایا الخرسانی»، «عصائب أهل الحق»، «سرایا العقیده»، «تیپ رزمی العباس(ع)»، «تیپ علی اکبر(ع)»، «کتائب سید الشهداء(ع)»، «تیپ رزمی امام علی(ع)»، «تیپ أنصار المرجعیه» و «سرایا الجهاد» پشت دروازه ورودی فلوجه حضور دارند.

به این ترتیب خبری از "سرایا السلام "نزدیک به مقتدا صدر در این عملیات نیست .بنا بر این ،تحرکات سیاسی اخیر مقتدا صدر و هواداران وی در عراق را می توان نوعی سهم خواهی نا فرجام در این عملیات و سعی در تضعیف فرایندی دانست که از مشارکت وی و هوادارانش در آن به دلیل ایجاد اخلال احتمالی جلوگیری شده است.

عملیات آزاد سازی فلوجه و رقه ،به نوعی نقطه ی آغاز باز آرایی موازنه ی قوا در منطقه است. حرکتی که پایان آن، تعیین تکلیف موصل در عراق و حلب در سوریه خواهد بود. به نظر می رسد کشورها و قدرت های ذی مدخل در این منازعه ی خونبار تصمیم خود را برای داشتن دست بالا در پایان ماجرا گرفته اند و از این پس هر حرکت سیاسی در این منطقه را می بایست از این لحاظ نیز ارزیابی و تحلیل نمود.

اوج قدرت نمای داعش در سوریه از رقه و در عراق از موصل بود. باید دید که پایان هیمنه ی داعش در این شهر ها،مترادف با آغاز هژمونی کدام بلوک قدرت در منطقه خواهد بود.