گوناگون

پاسخ یک حقوقدان به دکتر فریدون عباسی؛

پارسینه: دکتر فریدون عباسی - ریاست محترم سابق سازمان انرژی اتمی - مصاحبه‌ای با خبرگزاری بسیج انجام داده‌اند که در آن - یا با تایید فرمایشات مجری یا به صورت مستقیم - اظهاراتی در مورد توافق هسته‌ای بیان داشته‌اند که دست‌کم سه نکتهٔ آن (از باب نمونه) نیازمند شفاف‌سازی است:

۱) اول اینکه ایشان تاکید داشتند که پیش از برجام، پرونده هسته‌ای ایران «به طور کامل» در فصل هفتم منشور قرار نداشت؛ و دولت فعلی - که مدعی است ایران را از فصل هفتم خارج کرده - «بزرگ‌نمایی» می‌کند.

طبیعتاُ، برداشت ایشان صحیح نیست. اصولاً قطعنامه‌های شورای امنیت یا «فصل هفتمی» هستند یا نیستند. اصولاً در روال سازمان ملل، چیزی به اسم قرار گرفتن« کامل» یا «ناقص» در فصل هفتم نداریم. قطعنامه‌هایی که حد فاصل سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۲ علیه ایران صادر شد، همگی تحت فصل هفتم (یعنی با ضمانت اجرایی «تحریم» و اقدامات قهریه) به تصویب رسیده‌اند. جناب دکتر عباسی می‌توانند برای تایید این ادعا به آخرین بند‌های متون مقدمه این قطعنامه‌ها (که به بند‌های فصل هفتم، یعنی مفاد ۴۰ و ۴۱ منشور استناد دارند) ‌مراجعه کنند.

موفقیت دولت روحانی در لغو آن قطعنامه‌های خطرناک و تدوین و تصویب قطعنامه‌ای جایگزین نیز - که برای طرف مقابل (از جمله برای آمریکا) تعهدات الزم‌آور حقوقی ایجاد می‌کند - حقیقتاً یک موفقیت تاریخی است که اهل فن ارزش و «بزرگی» آن را درک می‌کنند.

۲) دوم اینکه آقای دکتر عباسی گلایه از این داشتند که ایران قطعنامهٔ ۲۲۳۱ را - برخلاف قطعنامه‌های پیشین - پذیرفته است؛ و ضمن تقبیح این کار، مدعی شده‌اند «پذیرش قطعنامه» بر بار حقوقی آن می‌افزاید.

اول اینکه قطعنامه‌های شورای امنیت همگی «الزام‌آور» هستند و ارزش حقوقی آن‌ها منوط به «پذیرش» کشورِ هدف نیست. دوم اینکه برای اولین بار در تاریخ سازمان ملل، یک کشور غیرعضو در شورای امنیت (ایران)، در تدوین و تنظیم قطعنامه‌ای که خود موضوع آن است نقش محوری ایفا کرده است!

این افتخار بزرگی برای دستگاه دیپلماسی کشور است. ضمن اینکه توجه داشته باشند که ایران قطعنامه‌‌‌ای را که خودش بند بند آن را به مذاکره نشسته «پذیرفته» است؛ و این نه کسر شأن است و نه خدشه‌ای بر عزت ملی وارد می‌کند.

در ضمن، به جناب دکتر عباسی یادآور می‌شوم که تا پیش از «برجام»، قطع‌نامه‌های شورای امنیت - مطابق ترکیبِ ماده ۲۵ و ۱۰۳ منشور سازمان ملل - بر همه توافقات بین‌المللی اولویت داشتند و در صورت تعارض میان آن‌ها، این تعهدات کشورها براساس منشور بود که می‌بایست مقدم شمرده شود. یعنی، براساس این اصل، هیچ توافق و معاهده‌ای نمی‌بایست در مغایرت با قطع‌نامه‌های شورای امنیت منعقد شود. اما با انعقاد «برجام»، برای اولین بار در تاریخ سازمان ملل، توافقی در صحنه جهانی به امضا رسید که نه‌ تنها با قطع‌نامه‌های پیشین شورای امنیت (قطعنامه‌های تحریمی) در تعارض بود، بلکه همه آن‌ها را هم لغو کرد!

اگر این دستآورد بزرگی و افتخاری برای کشور نیست، کدام دستآور را بزرگ می‌نامند؟
۳) سوم اینکه جناب دکترعباسی مدعی شده‌اند که در ضمیمه «برجام»، چند«صفحه سفید» - در چارچوب «اسناد پشتیبان» - الصاق کرده‌اند که بعدها قرار است برای ایجاد تعهدات بیشتر برای ایران، توسط طرف مقابل پُر شود!

این ادعا نیز طبیعتاً صحت ندارد و هر کارشناس مبتدی در حوزه حقوق بین‌الملل می‌داند که چنین کاری به هیچ عنوان در مذاکرات بین‌المللی متعارف یا حتی با اصول اولیه « حقوق معاهدات» سازگار نیست.

اینکه دستگاه دیپلماسی کشور را در حد امضای «چک سفید» ضعیف و ناکارآمد توصیف کنیم نیز قطعاً با منافع ملی سازگاری ندارد. کاش منتقدین دولت، اگر بر تبعات اجتماعی این‌گونه اظهارات نمی‌اندیشند،‌ دست‌کم تبعات بین‌المللی آن را در نظر بگیرند.

رضا نصری/حقوقدان بین المللی

ارسال نظر

  • نصری نیا

    باسلام خدمت استاد بین الملل عاشق برجام عرض می کنم اگر چنین لطایف و ضرایف و فوایدی این سند بین المللی دارد پس چرا گشایشی در کارها صورت نمی گیرد. درواقع کاش نقاط ضعف و دریچه هایی که طرف مقابل برای ما مشکل ایجادکرده را هم بیان می فرمودید تا بیشترباورکنیم آنچه را که فرمودید.

  • ناشناس

    از کوزه همان طراود که در اوست اقای عباسی هم ازقماش معجزههزاره سوم هستند وخداوند در وتخته دروغ گویان را خوب به هم چسبانده بود

  • ناشناس

    در عجبم از این همه تلاش برای تخریب دولت و بر هم زدن برجام و بازگرداندن تحریمها ظاهرا بعضی ها معنی شرم وخجالت را نمی دانند و امروز به جای اینکه پاسخ گوی عملکرد خود در به انزوا کشاندن کشور و نابودی اقتصاد مملکت باشند تمام تلاش خود را معطوف به بر هم زدن برجام کرده اند

  • ناشناس

    ضمن احترام به مقام علمی و زحمات دکتر عباسی که البته ما از کم و کیف آنها بی خبریم باید به ایشان گفت اظهار نظر در حوزه ای که کوچکترین تخصصی در آن ندارید(دیپلماسی و حقوق بین الملل ) باعث وهن شما و خدای ناکرده چسبیدن وصله حماقت و نادانی به شما خواهد شد .پس لطفاً فقط در حوزه تخصصی خود اظهار نظر فرمائید . با سپاس

  • سید

    مثل اینکه بعض دوستان خبر ندارند که دکتر !! عباسی قبلن در مورد مدارک علمی ماخوذه !!جه اطلاع رسانی فرمودند ؟ در عین حال به روبروی دانشگاه تهران سری بزنید . شورای امنیت ملل متحد عالیترین نهاد حقوقی سازمان است و کلیه مصوبات این نهاد در حکم آرای صادره از مراجع قضائیست که قطعی و الزام آور است و برای طرفین لازم الاجراست . و بعنوان رویه قضائی در موضوعات مشابه بمثابه قانون نوشته است . بهمین دلیل روسیه وجین نمیتوانستنند آنرا بنفع ایران جرح و تعدیل کنند . ولی عده ای بعمد انتظار بیهوده ای داشتنند .

نمای روز

داغ

صفحه خبر - وب گردی

آخرین اخبار