اختلافات ایران با تاجیکستان بر سر چیست؟

وب سایت روزنامه پراودا در این تحلیل آورده است: مراسم تحلیف رئیس‌جمهور آقای حسن روحانی ۵ اوت در تهران برگزار شد. نمایندگان بلندمرتبه از ۹۲ کشور جهان در مراسم حضور داشتند ولی امامعلی رحمان رئیس‌جمهور تاجیکستان بین آنها نبود. این امر با سردی روابط تهران و دوشنبه از سال ۲۰۱۳ به بعد ارتباط دارد. وزیر انرژی و منابع آبی تاجیکستان که به دستور رئیس‌جمهور رحمان در مراسم شرکت می‌کرد با همکاران ایرانی در مورد خارج کردن روابط دوجانبه از بحران مذاکره کرد.

آخرین بار رؤسای جمهور دو کشور در سپتامبر ۲۰۱۴ ملاقات داشتند. ولی این دیدار با حادثه ناگوار رخ داده در دسامبر ۲۰۱۳ تیره شده بود. آن وقت بابک زنجانی تاجر ایرانی به اتهام روابط فسادی با دولت تاجیکستان در ایران بازداشت و به اعدام محکوم شد. در سال ۲۰۱۵ روابط دو کشور در نتیجه امر دیگری تیره‌تر شد: رئیس‌جمهور امامعلی رحمان فعالیت حزب رستاخیز اسلامی را ممنوع کرد.

مقامات ایرانی برای زخم زدن به دوشنبه از رهبر حزب ممنوع شده دعوت کردند در همایش "وحدت اسلامی" در ایران شرکت جوید. سپس بحران سیاسی بر امور تجاری اثر گذاشت و شرکت‌های ایرانی فعال در تاجیکستان یکی بعد از دیگری تعطیل شدند. در آوریل ۲۰۱۷ آقای محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران حین دیدار از کشورهای آسیای مرکزی بطور نمایشی از دیدار از تاجیکستان طفره رفت.

عربستان سعودی تصمیم گرفت از وخامت روابط تهران و دوشنبه بهره جوید. ریاض سعی دارد به هر قیمت نفوذ ایران بر آسیای مرکزی را کاهش دهد. برغم این، کارشناسان معتقدند وخامت کنونی روابط ایران و تاجیکستان ماهیت موقت دارد. در تهران باور بر این است که موافقت دوشنبه با عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای می‌تواند نشانه نیکی باشد که به معنی عادی شدن روابط دوجانبه ارزیابی خواهد شد.