اقدام کم سابقه مجلس در رد کلیات بودجه ۹۷

حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی رییس جمهوری، لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ کل کشور را در موعد مقرر و در تاریخ ۱۹ آذر ماه ۹۶ به عنوان نخستین لایحه بودجه دولت دوازدهم برای بررسی و تصویب به مجلس شورای اسلامی تقدیم کرد.
ابتدا کمیسیون های تخصصی مجلس لایحه بودجه سال ۹۷ کل کشور را بررسی کردند و سپس کمیسیون تلفیق با حضور ۴۵ عضو (از هر کمیسیون ۳ نفر و از کمیسیون برنامه و بودجه ۹ نفر) برای رسیدگی به این لایحه تشکیل جلسه داد.
اعضای کمیسیون تلفیق مجلس از پنجم دی ماه بررسی این لایحه را در این کمیسیون آغاز کردند و در نهایت کلیات این لایحه در جلسه دهم دی ماه با اکثریت آرا تصویب شد، رسیدگی لایحه بودجه سال ۹۷ کل کشور در کمیسیون تلفیق، ۲۵ روز زمان برد.
بررسی کلیات بودجه سال ۹۷ کل کشور در دو نوبت صبح و عصر روز گذشته - یکشنبه - مجلس شورای اسلامی برگزار شد و حدود ۶ ساعت به طول انجامید.
۱۰ نماینده موافق و ۱۰ نماینده مخالف نظرات خود در طول جلسات نوبت صبح و عصر امروز مجلس در مورد کلیات بودجه ۹۷نظرات خود را بیان کردند.
جلال میرزایی نماینده ایلام، محمد حسین فرهنگی نماینده تبریز، بهروز بنیادی نماینده کاشمر، محمد جواد ابطحی نماینده خمینی شهر، علیرضا سلیمی نماینده محلات، زهرا سعیدی نماینده مبارکه ، حمیدرضا فولادگر نماینده اصفهان،نادر قاضی پور نماینده ارومیه، علی اکبر کریمی نماینده اراک و محمد حسین حسین زاده بحرینی نماینده مشهد مخالفانی بودند که در مورد گزارش کمیسیون لایحه بودجه ۹۷ سخن گفتند.
حشمت الله فلاحت‌پیشه نماینده اسلام آباد غرب، داوود محمدی نماینده قزوین، فاطمه ذوالقدر نماینده تهران، علی کاظمی نماینده اردل و فارسان، حسین مقصودی و رمضانعلی سبحانی‌فر نمایندگان سبزوار و جمشید جعفرپور نماینده لامرد و خنج ، محمدرضا تابش نماینده اردکان، محمد مهدی برومندی نماینده مرودشت، رضا انصاری نماینده داراب موافقانی بودند که از کلیات بودجه ۹۷ دفاع کردند.
محمد باقر نوبخت رییس سازمان برنامه و بودجه و علی اصغر یوسف نژاد سخنگوی کمیسیون تلفیق مجلس نیز در دفاع از بودجه ۹۷ سخنرانی کردند.
نوبخت در هنگام بررسی کلیات بودجه ۹۷ با تاکید بر اهمیت تصویب کلیات این لایحه و لزوم تسریع در بررسی جزییات آن گفت: رای ندادن نمایندگان به کلیات بودجه تنها باعث اتلاف ۷۲ ساعته وقت نمایندگان می شود و پیام منفی به جامعه منتقل می‌کند.
کلیات بودجه۹۷ در نهایت از مجموع ۲۱۶ نماینده حاضر در جلسه ، ۱۲۰ رای مخالف مجلسی ها را کسب کرد و تنها ۸۳ نماینده رای موافق و ۹ نماینده رای ممتنع دادند و کلیات بودجه سال آینده به تصویب مجلس نرسید.

**بررسی دوباره کلیات بودجه ۹۷، شنبه آینده درمجلس
علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی پس از تصویب نشدن کلیات بودجه ۹۷ اعلام کرد که کمیسیون تلفیق مجلس از امشب (شامگاه یکشنبه) رسیدگی دوباره بودجه سال آینده را آغاز و آن را در مدت ۷۲ ساعت آینده بررسی می کند.
وی افزود: نمایندگان ایرادات و پیشنهادات خود را به کمیسیون تلفیق ارائه کنند تا اعضای این کمیسیون در بررسی مجدد بودجه به آن توجه کنند.
لاریجانی ادامه داد: مجلس در روزهای سه شنبه و چهارشنبه این هفته جلسه علنی دارد و دستور کار عادی مجلس را بررسی می کنیم.
وی خاطرنشان کرد: به دلیل این که باید بررسی بودجه در کمیسیون تلفیق ۷۲ ساعت طول بکشد و سپس بودجه به جلسه علنی مجلس بیاید، این یعنی تا روز چهارشنبه طول می کشد، از این رو ما دوباره کلیات بودجه ۹۷ را از شنبه آینده در مجلس بررسی می کنیم.
بررسی مجدد بودجه سال آینده کل کشور در حالی دوباره هفته آینده در جلسات مجلس آغاز می شود که برخی از اعضای هیات رییسه مجلس شورای اسلامی اعلام کردند که به احتمال زیاد به دلیل آن که در آیین نامه داخلی مجلس هیچ اشاره ای به سخنرانی مجدد مخالفان و موافقان در کلیات لایحه بودجه نشده است، مخالفان و موافقان سخنرانی نمی کنند و مجلس سریع کلیات را به رای گذاشته و وارد بررسی جزییات بودجه می شود.

**برای بررسی مجدد کلیات بودجه ۹۷ به احتمال زیاد مخالفان و موافقان سخنرانی نمی کنند
اکبر رنجبرزاده عضو هیات رییسه مجلس شورای اسلامی گفت: برای بررسی مجدد بودجه سال ۹۷ کل کشور در جلسه علنی مجلس به احتمال زیاد مخالفان و موافقان سخنرانی نمی کنند و مجلس تنها کلیات را به رای می گذارد و وارد بررسی جزییات می شود.
وی افزود: این بدان دلیل است که موافقان و مخالفان امروز درباره بودجه ۹۷ صحبت کرده اند و اگر ایرادی وجود داشته باشد در هنگام بررسی جزییات آن را ارائه می کنند.
عضو هیات رییسه مجلس ادامه داد: آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی درباره اینکه دوباره ۱۰ موافق و ۱۰مخالف در جلسه مجدد بررسی کلیات بودجه سخنرانی کنند، سکوت کرده و ما ماده آیین نامه ای در این موضع نداریم از این رو به احتمال زیاد در جلسه علنی مجلس فقط کلیات بودجه ۹۷ رای گیری می شود و مجلس وارد بررسی جزئیات بودجه می شود.
نماینده مردم اسدآباد در مجلس اضافه کرد: علی لاریجانی رییس مجلس اعلام کرد که کمیسیون تلفیق طبق آیین نامه، ۷۲ ساعت مهلت دارد که دوباره بودجه ۹۷ را بررسی کند. این بدان معنا نیست که کمیسیون تلفیق نمی تواند بررسی بودجه را زودتر به اتمام برساند؛ یعنی ممکن است کمیسیون تلفیق مجلس زودتر از موعد مقرر بررسی بودجه را به اتمام برساند و آن را برای بررسی نهایی دوباره به مجلس ارائه کند.

**بررسی مجدد بودجه ۹۷ امروز در تلفیق پایان می یابد
علی اصغر یوسف نژاد سخنگوی کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی گفت: تلاش می کنیم بررسی لایحه بودجه ۱۳۹۷ کل کشور امروز - دوشنبه - در این کمیسیون به پایان برسد و گزارش آن را به هیات رییسه مجلس ارائه کنیم.
وی افزود: تمام تلاش ما این است که نظرات و دیدگاه های نمایندگانی که ایراداتی را به گزارش کمیسیون تلفیق وارد می دانستنددر نظر بگیریم و اصلاحات آن را اعمال کنیم تا نظرات نمایندگان تامین شود.
نماینده مردم ساری در مجلس همچنین گفت: این ایرادات در موضوعاتی همچون اجرای هدفمندی یارانه ها، صندوق توسعه ملی، اوراق مشارکت و قیمت حامل های انرژی بود که ما در جلسه امروز این موضوعات را بررسی می کنیم.

**عدم رای مجلس به کلیات بودجه به معنای مخالفت با کل لایحه نیست
فاطمه ذوالقدر عضو هیات رییسه کمیسیون فرهنگی مجلس درمورد رای منفی مجلسیان به کلیات بودجه سال آینده معتقد است: عدم رای مجلس به کلیات بودجه به معنای مخالفت با کل لایحه نیست یعنی نمایندگان ممکن است ایراداتی به برخی تبصره ها داشته باشند که می خواهند آن ایرادات اصلاح شود.
وی ادامه داد: برخی از نمایندگان امروز بیان می کردند که به دلیل آنکه ردیف ها و جداول امروز در اختیارشان گذاشته شده نتوانستند آن را مطالعه کنند.
ذوالقدر اضافه کرد: ما در کمیسیون تلفیق تمامی موارد را به دقت بررسی کردیم. البته در آنجا هم برخی ، ایراداتی داشتند ولی نهایتا کلیات بودجه با ۴۵ رای در تلفیق تصویب شد.
نماینده مردم تهران در مجلس به وضعیت آب و هوای روز گذشته تهران اشاره کرد و گفت: جمعی از نمایندگان مجلس به دلیل بارش برف نتوانسته بودند خود را به جلسه علنی امروز برسانند و فقط ۲۱۶ نماینده در رای گیری کلیات حضور داشتند.
عضو کمیسیون تلفیق مجلس تصریح کرد: این موضوع بی تاثیر نیست شاید اگر نمایندگان بیشتری می توانستند در مجلس حضور بیابند کلیات رای می آورد.
ذوالقدر گفت: جلسه کمیسیون تلفیق مجلس از ساعتی پیش آغاز شده است و اعضای این کمیسیون ظرف سه روز می توانند بودجه ۹۷ را دوباره بررسی کنند.
وی تاکید کرد: جلسات کمیسیون تلفیق در این سه روز، در دو نوبت صبح و عصر برگزار می شود.

** رد بودجه در مجلس اتفاقی طبیعی است
علاءالدین خادم نماینده مردم سپیدان در مجلس شورای اسلامی در مورد رد کلیات بودجه در مجلس گفت: این از اختیارات قانونی نمایندگان است که در مورد کلیات اظهار نظر کنند، برخی از نمایندگان ابهاماتی را به بودجه وارد می دانستند از این رو به کلیات آن رای ندادند.
عضو کمیسیون تلفیق مجلس ادامه داد: بودجه امسال ویژگی های خاص خود را داشت و اشکالاتی هم برآن وارد بود، هم موافقان و هم مخالفان نظرات خود را درباره کلیات بودجه مطرح کردند، منتها پاسخی که دولت در ارائه بودجه داشت قانع کننده نبود.
نماینده مردم سپیدان در مجلس یادآور شد: نظر برخی نمایندگان این بود که ممکن است اهداف بودجه با این لایحه محقق نشود از این رو خواستند که بودجه را دوباره به کمیسیون بازگردانند تا اگر اشکالاتی به آن وارد است رفع شود.
خادم ادامه داد: رد کلیات بودجه یک حادثه طبیعی است و یک فرصت سه روزه دیگر نیاز است که اصلاح شود.
وی افزود: بنده به کلیات بودجه رای موافق دادم، زیرا در کمیسیون تلفیق حضور داشتم و روی مبانی آن اقدامات لازم را انجام دادیم و می دانستیم که اگر اشکالاتی هم وارد است در جلسه علنی مجلس قابل بررسی است.
عضو کمیسیون تلفیق مجلس تاکید کرد که ارزیابی من این بود که کلیات بودجه ۹۷ رای می آورد زیرا این گونه کار جلو می افتاد ولی به هر صورت رای اکثریت مهم است.
نماینده مردم سپیدان در مجلس اظهار داشت: هم اکنون وظیفه ما این است که در تلفیق اشکالات را رفع کنیم.

**تغییرات بودجه در جلسات علنی مجلس انجام شود بهتر است
عبدالرضا مصری نماینده کرمانشاه در مجلس درباره رد کلیات بودجه در مجلس گفت: آیین نامه داخلی مجلس در این باره مسکوت نیست، اختیار داده که اگر کلیات گزارش تلفیق در جلسه علنی مجلس رای نیاورد کمیسیون تلفیق ۷۲ ساعت وقت دارد که اشکالاتی را که باعث عدم رای نمایندگان در جلسه شده را بررسی کند.
وی ادامه داد: بیشتر اشکالاتی که گرفته شده به موضوع هدفمندی یارانه ها، حامل های انرژی و تمرکز پرداخت های آموزش و پرورش و بنیاد شهید و اوراق مشارکت و بدهکار کردن کشور باز می گردد که اگر این اصلاحات در لایحه صورت بگیرد و نهایی شود می تواند به مجلس برگشته و دوباره رای گیری برای کلیات صورت بگیرد.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس ادامه داد: من معتقدم مجلس هر تغییری که بخواهد انجام دهد و این برگشتن به کمیسیون تلفیق یعنی برگشتن به همان کمیسیون تلفیق است که این گزارش را نهایی کرده است.
وی گفت: ما در مجلس کمیسیون تلفیق تجدیدنظر یا کمیسیون تلفیق بدوی نداریم زیرا گزارش به همان کمیسیون تلفیق قبلی باز می گردد که آنان هم قبلا نظرشان را مکتوب ارائه کرده اند.
نماینده مردم کرمانشاه در مجلس افزود: تلفیق گزارش خود را داده است، اگر اشکالی وجود دارد و کسی پیشنهادی دارد که به نفع کشور است این پیشنهاد را در مجلس ارائه کند.
وی ادامه داد: نمی خواهم بگویم که این برگشت به کمیسیون خوب یا بد است، اما برای اصلاح بودجه، کار سریع تر صورت می گیرد چرا که تعداد نمایندگان در کمیسیون کمتر از تعداد نمایندگان جلسات علنی مجلس هستند.

**نمایندگان می توانستند ایرادات را در جلسات علنی مجلس رفع کنند
رمضانعلی سبحانی فر نماینده مردم سبزوار در مجلس نیز گفت: درست است که بودجه ۹۷ برگشت خورده است ولی من فکر می کنم این موضوع خیلی فرق نمی کند و تغییرات اساسی در بودجه صورت نمی گیرد چرا که همان کمیسیون تلفیق است که بررسی بودجه سال آینده را انجام داده و هم اکنون هم این همان کمیسیون تلفیق است که دوباره باید بودجه را بررسی کند.
وی افزود: اگر قرار بود تغییرات اساسی انجام شود باید در همان مرحله انجام می شد.
سبحانی فر افزود: بنده معتقدم بودجه متناسب با اعتبارات، درآمدها و هزینه ها بسته شده است، اولویت بندی ها خوب بوده است، به هر حال نحوه هزینه کرد، مصارف، منابع و محل های صرفی با توجه به برنامه ریزی و اولویت بندی که شده نسبتا خوب است.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس افزود: اگرچه تغییراتی هم به نظر ما می رسد که باید انجام شود ولی این تغییرات، تغییراتی نبود که نتوان آن را در جلسات علنی مجلس انجام داد نمایندگان می توانستند تغییرات را در جلسات علنی مجلس انجام دهند.

**برخی فاکتورهای اصلی برنامه ششم توسعه در بودجه ۹۷ رعایت نشده بود
از سوی دیگر سید احسان قاضی زاده نماینده فریمان در مورد اقدام کم سابقه در مجلس معتقد است: این اتفاق نشان دهنده این است که ایراداتی جدی در لایحه بودجه سال آتی وجود دارد و شاید آن تبیین لازم را کمیسیون تلفیق برای نمایندگان در جلسات علنی مجلس انجام نداده است.
وی افزود: یک سری پارامترها در بودجه سال آینده مورد انتقاد بود از جمله افزایش حجم اوراق مشارکت در کشور، عدم رسیدگی به بودجه شرکت های دولتی که حجم عمده ای از منابع مالی را در اختیار می گیرند و همچنین افزایش بی رویه درآمدهای مالیاتی که فشار به صاحبان اصناف و بخش خصوصی می آورد.
وی ادامه داد: بالا رفتن حجم اوراق خزانه، اعتراضات گسترده ای را در بحث عمرانی به وجود آورده است.
قاضی زاده ادامه داد: بودجه فوق العاده بزرگی که توسط سازمان برنامه و بودجه تنظیم شده بود بودجه ای بود که عینا عملی نبود.
نماینده مردم فریمان در مجلس گفت: این بودجه بزرگ و سراسری باعث می شد که درآمدها وقتی کم شود اختیارات و سلیقه مدیران سازمان برنامه بر بودجه حاکم شود و به نوعی مجلس این اختیار وسیع را به مدیران سازمان برنامه و بودجه داده بود که براساس نظر و دیدگاه خود نسبت به ردیف های بودجه بتوانند تخصیص های مورد نظر خود را اعمال کنند.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس افزود: این عدم تحقق عدالت باعث شده بود که اکثر نمایندگان به بودجه یک موضع گیری داشته باشند و نکته جالب این است که بسیاری از دستگاه های دولتی و اجرایی نسبت به ردیف های خود معترض بودند.
قاضی زاده هاشمی اضافه کرد: برخی فاکتورهای اصلی برنامه ششم توسعه در این بودجه رعایت نشده بود و این بودجه متناسب با برنامه نبود که همه این ها دست به دست هم داد که فضای سنگینی در مجلس شکل بگیرد و این فضا هم تقریبا از ابتدای صبح یکشنبه کاملا مشهود بود.
وی ادامه داد: کمیسیون تلفیق بودجه باید نکاتی که در بودجه مطرح شد را جدی بگیرند و سطح مشورت پذیری بیشتری را با سایر ارکان و فراکسیون های مجلس انجام دهند و دیدگاه های متنوع را بگیرند و یک حرکت جدی تری را داشته باشند تا این بودجه واقعا عملیاتی شود.

**رفع ایراد بودجه در جلسات علنی مجلس بهتر می تواند مشکلات را حل کند
محمد مهدی برومندی نماینده مرودشت در مجلس شورای اسلامی نیز در مورد رد کلیات بودجه در مجلس گفت: در مجلس عقاید و دیدگاه های مختلفی وجود دارد و این از اصول دمکراسی است.
وی اضافه کرد: وقتی تضارب افکار وجود داشته باشد و دیدگاه های همدیگر را بررسی کنند این اتفاق خوبی است.
نماینده مرودشت در مجلس اظهار داشت: بنده از موافقان کلیات بودجه بودم اما با بضاعت و وضعیت درآمدی کشور و منابع نفتی ، مالیات و اوضاع اقتصادی مردم من موافق بودم.
برومندی افزود: طبیعی است که با یک بودجه یک ساله هم قرار نیست همه مشکلات کشور حل شود و در واقع بودجه سندی است که درآمدها و مصارف کشور را تعیین می کند.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس افزود: در لایحه دولت مسایل و مشکلات کشور دیده شده و کمیسیون تلفیق هم با یک دقت بیشتری بازهم در همفکری دولت مواردی را به این لایحه اضافه کرده است، البته با وجود این اضافه شدن ها ممکن است بازهم مسایل و مشکلاتی در بودجه وجود داشته باشد .
برومندی افزود: پیشنهاد من این بود که نمایندگات به بودجه رای دهند تا در جلسات علنی مجلس بتوانیم در قالب پیشنهادهای اصلاحی تغییرات را اعمال کنیم.

**برخی مواد بودجه نیاز به بازنگری اساسی دارد
همچنین بهروز بنیادی نماینده مردم کاشمر در مجلس با بیان این که بعضی از موارد بودجه واقعا نیاز به یک بازنگری دارد، گفت: یکی از مواردی که باید مورد بازنگری قرار گیرد موضوع هدفمندی یارانه هاست، باید مشخص شود که دقیقا چه افرادی حذف می شوند.
وی معتقد است مشکل بعدی در بودجه ۹۷ افزایش عوارض محصولات تراریخته است که حدود ۴۰ درصد است.
وی تصریح کرد: اگر این اتفاق بیفتد قیمت تمام اقلام و مواد غذایی مردم بالا می رود چرا که روی خوراک دام تاثیرمی گذارد و باعث گران شدن گوشت و مرغ می شود و در مواد غذایی اثر تورمی را ایجاد می کند که حتما باید این مساله دیده شود.
بنیادی ادامه داد: بحث دیگر در مورد خودروها است، عوارضی که برای آنها در نظر گرفته شده واقعا ناجوانمردانه است اگر قرار است رقابتی ایجاد کنیم و در صنعت پیشرفتی داشته باشیم باید اجازه دهیم و حق انتخاب را از مردم نگیریم.
وی اظهار داشت: بحث دیگر عدم افزایش تعرفه ها است در حالی که ما دستمزد ، حقوق و بیمه تامین اجتماعی را بر اساس قانون کار افزایش می دهیم ولی نمی توانیم بقیه تعرفه ها را افزایش ندهیم چرا که کسی که کارفرما است ناخودآگاه مجبور است که به زیردستان افزایش پرداختی داشته باشد.
باید منتظر بمانیم که نظر نهایی کمیسیون تلفیق مجلس در بررسی مجدد بودجه ۹۷ چه خواهد بود؟آیا کمیسیون تلفیق مجلس دهم با رفع این ایرادات نمایندگان موافقت می کند یا خیر؟