بازي هسته اي امارات با كارت شرقي

پارسینه - رضا پویا: نماينده هاي هسته اي دو كشور روسيه و امارات متحده عربي روز 17 دسامبر در ابوظبي قراردادي را امضا كرده اند كه بر اساس آن قرار شد روس ها فناوري و سوخت اتمي را براي رفع نيازهاي انرژي هسته اي امارات فراهم كنند. اين قرارداد 15 ساله ماهيتي فراگير دارد و بر اساس اخبار موجود قرار است از استخراج اورانيوم، توليد سوخت، تامين تجهيزات، فعاليت هاي تحقيقاتي و ايجاد راكتورهاي هسته اي تا ساخت نيروگاه هاي برق را در بر بگيرد.

امارات متحده عربي تا كنون در زمينه هسته اي توافقنامه هايي با كشورهاي مختلف غربي از جمله امريكا،‌ انگليس،‌ فرانسه،‌ كانادا،‌ استراليا و كره جنوبي داشته است. بنابراين مي توان گفت كه به لحاظ نياز هسته اي تقريبا تامين است. پس اين پرسش پيش مي آيد كه چرا مقامات اين كشور به دنبال همكاري هسته اي با روس ها بوده و خواهان كشاندن آنها به كشورشان هستند؟ آيا اين يك تقاضا و منفعت يكجانبه است يا روس ها نيز در اين زمينه منافع اي دارند؟

امارات طي چند سال اخير كه با رشد سريع و قابل توجه اقتصادي مواجه بود،‌ سعي كرده ارتباط بسيار نزديكي با غرب ايجاد كند. در اين زمينه اگر چه آمريكا با حضور خود در حوزه خليج فارس نزديكي و نفوذ قابل توجهي در امارات دارد اما انگليس به عنوان باني كشور امارات رابطه سنتي و سنگيني با اين كشور دارد كه عمدتا زيرپوستي بوده كه كمتر به چشم مي آيد. لندن براي اين كار جداي از نفوذ خود حاضر است از طريق كانادا و استراليا نيز وارد شود.

فرانسه نيز با توجه بازگشت به علايق خاورميانه اي اش علاقه اي ندارد كه از ديگران عقب بماند از اين رو روابط خود را با امارات افزايش داده است. به هر جهت كشورهاي غربي با تامين هسته اي امارات خواهان ارائه الگوي اتمي در همسايگي ايران هستند كه آن را نمونه مسالمت آميز در اين زمينه معرفي كنند.

با اين وجود اماراتي ها در زمين خود يك كارت كم دارند كه همان كارت شرقي است. اين روزها تنوع بخشي در سياست خارجي هر كشوري جز اصول بنيادي است، بخصوص كه كشوري داراي ژئوپلتيك قابل توجهي باشد. از اين رو اماراتي ها نيز خواهان كشاندن روس ها به عنوان يكي از قول هاي هسته اي جهان و نشسته در شمت شرق سياست دنيا،‌ به كشور خود هستند. در اين ميان روس ها نيز از اين تنوع استقبال مي كنند كه چند دليل عمده دارد.

ابتدا اينكه كرملين بسيار تمايل دارد خود را به عنوان دارندگان برتر دانش هسته اي به ديگر كشورهاي كوچك و بزرگ جهان معرفي كند. تركيه از ديگر كشورهايي است كه روس ها خواهان ساخت نيروگاه هسته اي در آن هستند. ايران نمونه مناسبي براي موفقيت روسيه در زمينه ساخت نيروگاه هسته اي است.

اما مسكو نمي خواهد اين نمونه در ايران بسنده شود و به دنبال جذب كشورهاي ديگر است تا يك شبكه هسته اي شرقي با مركزيت روسيه ايجاد كند. اين مسئله باعث مي شود كه كشورهايي كه به شكل هويتي، ماهيتي و جهت گيري هاي بين المللي غربگرايانه عمل مي كنند در برخي از زمينه ها به روسيه نيز نزديك شوند تا اين مسئله در رفتارهاي سياست خارجي آنها تنوع و تغييراتي ايجاد كند.

مسئله ديگر در اين زمينه اين است كه روسيه از دريچه ها و دروازه هاي مختلفي استفاده مي كند تا نزديكي خود را به حوزه خاورميانه افزايش دهد. مسكو طي سال هاي گذشته علاقه وافر خود را به بازگشت به اين منطقه حساس و رقابت آميز نشان داده است. بنابراين بعد از اين مي توان منتظر شنيدن قراردادهاي هسته اي و حتي نظامي بيشتري بود كه روس ها با كشورهاي منطقه خواهند بست.