لری خرم آبادی در چالش مرگ و زندگی

در ادامه مطلب آمده است : کار به جایی رسید که اینک از 70 درصد جمعیت روستایی، تنها 30 درصد آن ها در روستاها باقی مانده اند.

این در هم آمیختگی فرهنگی بی تردید در زبان مردم شهرها هم تغییراتی به وجود آورده است.

خرم آباد هم از این امر جدا نبود. تا چند دهه قبل، لهجه ی قالب در شهر خرم آباد لری خرم آبادی بود.

با توجه به وجود لهجه های فراوانی که در محدوده شهرستان خرم آباد وجود داشت و این که حالا دیگر کسانی که به این لهجه ها تکلم می کردند به زندگی شهرنشینی رو آورده بودند، با گذشت زمان می توان گفت لهجه لُری خرم آباد مهجور شده است.

نسبت جمعیتی که هم اینک لُری خرم آبادی صحبت می کنند به زبان ها و لهجه های وارد شده به این شهر نسبت پایین تری دارد. در شمال خرم آباد شهروندانی که به لَکی صحبت می کنند در رده اول جمعیت هستند و روز به روز هم تعداشان به دلیل مهاجرت از روستاها یا شهرهای اطراف به مکانی بزرگ تر مثل خرم آباد بیش تر می شود.

هم چنین لَکی در جنوب خرم آباد هم گسترش زیادی دارد. لهجه های مختلف بالاگریوه هم بعد از لَکی در رده دوم جمعیتی قرار دارند. در این میان مهاجرت شهرنشین های قدیمی خرم آباد به خارج از استان (به شهرهای بزرگ تر مثل تهران، کرج، اصفهان و ...) و حتی خارج کشور از دهه 60 تا کنون که آمار بسیار زیادی هم دارد، همچنین نا همگونی های فرهنگی که به دلیل همین ترکیب فرهنگ ها و زبان ها گریبان لهجه اصیل خرم آبادی را گرفته، یعنی مکالمه فارسی لرزبانان با کودکان شان، به این مشکل دامن زده است. مکالمه کودکان به فارسی کم کم و با گذشت نسل ها، لُری خرم آبادی را از یاد ها خواهد برد.

این مسأله باعث شده است خردسالان این دیار برای مکالمات خود از یک زبان من درآوردی و گاهی مضحک استفاده کنند. کودکانی که در میان این بازی خطرناک والدین خود، معصومانه و بدون تقصیر در حال از دست دادن ریشه های خود هستند...

بیش تر خانواده ها در کمال تاسف، لُری حرف زدن بچه های کم سن و سال خود را برنمی تابند و این موضوع دون شأن خود می دانند! این آش به اندازه ای شور شده که کودکانی را می بینیم در حالی که ظاهراً فارسی حرف می زنند ولی در واقع کلمات لُری و لکی و فارسی را با ته لهجه ای مخلوط می کنند.

وقتی با این خانواده ها در این خصوص صحبت می کنیم، بهانه فارسی حرف زدن بچه های شان در مدرسه را می آورند در صورتی که به طور طبیعی بعد از ورود به مدرسه، خود به خود کودکان فارسی را می آموزند چون کتاب ها همه فارسی نوشته شده و آموزش هم به فارسی است.

در بهترین حالت هم کودکانی که لُری حرف می زنند به جز چند فعل و حرف ربط، باقی جملات شان لُری نیست و صحبت آن ها خالی از کلمات و اصطلاحات بسیار زیبای فرهنگ لُری خرم آبادی می باشد.

لذا اگر خرم آبادی هایی که با لهجه لُری خرم آبادی مکالمه می کنند هوشیار نباشند همان طور که جمعیت غالب را از دست داده اند، زبان شیرین خود را هم از دست می دهند و دیگر مگر ذکر در کتاب ها یا فیلم ها از این لهجه به میان آید.

توضیح این نوشته قصد مقابله با هیچ زبان و لهجه ای را ندارد. لهجه های لُری و لکی هر کدام به جای خود محترم هستند و باید حفظ و تقویت شوند ولی واقعیت این است که لُری خرم آبادی در این زمانه در یک منگنه گیر افتاده است. همان طور که بیان شد در یک طرف گسترش ورود دیگر لهجه ها به مرکز اصلی لهجه لری در کشور است و یک طرف مورد بی توجهی کسانی است که خود به این لهجه صحبت می کنند.

پس هیچ نبردی بین انواع لُری (لری، لکی، بختیاری و ...) که گاهی در بعضی از سایت ها و فضای مجازی دیده می شود وجود ندارد ولی مرگ حتی یک کلمه از یک زبان ناراحت کننده است چه رسد به مرگ یک لهجه که شناسنامه این خطه است.

بهتر است اگر امروز از هر قوم و نژادی ساکن خرم آباد هستیم، هر لهجه ای که داریم و مایلیم فرزندان مان آن را بیاموزند را درون خانه با یک دیگر با زبان مادری خود (لری، لکی، بختیاری و ...) صحبت کنیم، اما در اماکن عمومی زبان رسمی شهر خرم آباد که لری خرم آبادی است را صحبت کنیم و در اماکن رسمی مثل مدارس نیز زبان فارسی را برای مکالمه برگزینیم. این معقول ترین راه برای حفظ همه ی زبان ها و لهجه های موجود ساکنان کنونی خرم آباد است.

لُری خرم آبادی را کسانی می توانند حفظ کنند که خود به این لهجه تکلم می کنند و نباید منتظر روزی باشیم که متل ها و اشصطلاحات بی نظیر این لهجه را فقط در کتاب ها بخوانیم.

منبع :سایت خبری یافته