روایت علی دایی از وصیت سیاسی پدرش

شهریار فوتبال ایران در یکی، دو سال اخیر از مربیگری فاصله گرفته و به رغم پیشنهاداتی که داشته تصمیم گرفته است این فاصله را حفظ کند. همین رویکرد باعث ایجاد سوالاتی برای عموم کارشناسان و فوتبالدوستان دوستان شده است و حالا خیلی‌ها می‌خواهند بدانند او چه زمانی و با چه تیمی دوباره به فوتبال بازخواهد گشت.

اینکه در حال حاضر مشغول چه کاری است و آیا بازی‌های لیگ برتر را تماشا می‌کند یا نه؟ پیگیر وضعیت تیم ملی ایران است یا اینکه...؟ به هرحال اگر شما هم در ذهن خودتان با چنین پرسش‌هایی کلنجار می‌روید یا می خواهید از این روزهای مشهورترین چهره بین المللی فوتبال ایران بدانید تا انتهای این مصاحبه بی‌پرده و صریح خبرورزشی را همراهی کنید. شاید با خواندن این گپ و گفت درک و شناخت بهتری از اسطوره فوتبال ایران پیدا کنیم.

با توجه به تجربه ای که دارید، شرایط تیم ملی ایران در آستانه ادامه مسابقات انتخابی جام جهانی ۲۰۲۲ قطر را چگونه ارزیابی می کنید؟

اگر بخواهم درباره تیم ملی ایران صحبت کنم باید ابتدا به نیروی انسانی تیم فعلی اشاره کنم. شما می توانید تک تک این بچه ها را از درون دروازه تا خط دفاع، هافبک و حمله مورد ارزیابی قرار دهید تا بدانید چه سرمایه عظیمی در اختیار داریم. حق این بچه ها صعود به جام جهانی است اما متأسفانه امروز صعود از گروه خودمان به دغدغه ای بزرگ تبدیل شده است.

به راستی چرا؟

این موضوع بحث مفصلی را می‌طلبد که شاید الان زمان یا شرایط مناسبی برای بازگو کردن یا موشکافی آن نباشد. اشتباهات سریالی و متعدد در همه موارد رُخ داد تا کار تیم ملی گره بخورد و به اما و اگر کشیده شود.

ما ۴ بازی برابر بحرین، عراق، هنگ کنگ و کامبوج پیش رو داریم. به نظر شما سخت ترین مسابقه تیم ملی ایران کدام بازی ما در بحرین خواهد بود؟

نظر من را بخواهید می‌گویم بحرین! این تیم میزبان مسابقات است و در دیدار قبلی موفق به شکست ایران شده است. حالا هم می‌خواهد به هر قیمت ممکن در کشور خودش برابر تیم ما موفق شود و از این گروه صعود کند. باید خیلی مراقب بحرینی‌ها باشیم.

در بازی رفت حدود یک سال و نیم پیش در منامه در حالی با نتیجه یک بر صفر به بحرین باختیم که متأسفانه زمان انجام مراسم اولیه و پخش سرود ایران، هواداران بحرین به جای آنکه سکوت کنند به تشویق تیمشان و هو کردن پرداختند.

این مسائل متأسفانه وجود داشته و دارد. زمان ما هم اتفاقات دیگری می افتاد و همان طور که گفتم بازی مقابل بحرین همیشه برای ما و خود آنها حساسیت زا بوده است. به همین خاطر هم می گویم بحرین خطرناک ترین حریف ماست. امیدوارم بچه‌های غیرتمند تیم ملی کشورمان داخل زمین با ارائه یک بازی قدرتمند جواب حریف را داده و برنده از زمین خارج شوند.

ما درحال حاضر با ۶ امتیاز (۲ برد و ۲ باخت) پس از عراق ۱۱ امتیازی و بحرین ۹ امتیازی در رده سوم جدول گروه سوم مقدماتی جام جهانی قطر در منطقه آسیا قرار داریم. بی تعارف شانس صعود ایران چند درصد است؟

همین قدر بگویم که ما باید هر ۴ بازی خود برابر عراق، بحرین، کامبوج و هنگ کنگ را ببریم تا دل به قضا و قدر یا به قول شما شانس نبندیم. از این ۴ بازی فقط برد می خواهیم. هرچند کارآسانی در پیش نخواهیم داشت.

بحرین را خطرناک‌ترین حریف ایران خواندید درحالی که اشاره‌ای به عراق نکردید. این به خاطر شیخ سلمان رئیس بحرینی کنفدراسیون فوتبال آسیا یا نگرانی فوتبالدوستان ایرانی و شما بابت اعمال نفوذ AFC است؟

نه! من گفتم که باید هر ۴ بازی خودمان را ببریم. اگر همه حریفان را در بحرین ببریم و با قدرت ظاهر شویم دیگر نگران چیزی نخواهیم بود. در ضمن نباید تمرکز خودمان را روی شیخ سلمان یا به قول شما اعمال نفوذ احتمالی AFC بگذاریم.

صحبت از تیم ملی عراق شد. یکی از رقیبان قدیمی فوتبال ایران که بارها باعث اذیت تیم ملی ما شده است. می دانیم علی دایی بهترین گلزن تاریخ فوتبال ایران در تقابل با عراق بوده و گل‌های خاطره انگیزی هم به این تیم زده اید. بازی با تیم ملی عراق برای شما چه فرقی با سایر مسابقات داشت که با آن همه انگیزه جلوی آنها ظاهر می‌شدید؟

(با طمأنینه) برای من بازی‌های ملی همیشه ویژه و خاص بود. سعی می کردم در تمام مسابقات ملی با انگیزه، روحیه و انرژی مضاعف بازی کنم و عراق و بقیه فرقی نمی‌کرد. عراق هم فوتبال ریشه داری در قاره آسیا دارد و از استعدادهای زیادی بهره مند است. با این وجود من بچه‌های کنونی تیم ملی کشورمان را یک سروگردن بالاتر از آنها می‌دانم.

به تازگی کریم باقری همبازی قدیمی شما به عنوان دستیار موقت به کادرفنی دراگان اسکوچیچ اضافه شده است. در این زمان کوتاه باقی مانده تا شروع مجدد مسابقات گروه ایران، او می تواند کمک خاصی به تیم ملی کند؟

انشالله آقا کریم بتواند به تیم ملی کمک کند و بچه ها هم از تجارب فراوان او استفاده کنند. به هر حال او تجربه زیادی دارد که به کار تیم ملی می آید. همه باید دست به دست هم بدهند تا به امید خدا و تلاش همه بچه ها تیم ملی کشورمان، از گروه خود بالا رفته و در نهایت به جام جهانی صعود کند.

واقعا خیلی سخت است کار تیم ملی ایران به جایی بکشد که همه دست به دعا شویم یا اینکه...؟

کار را خیلی سخت کردیم. گرهی که به راحتی با دست باز می شد را حالا باید با دندان باز کرد. من ابتدای صحبت خودم از سرمایه انسانی فوتبال ایران گفتم. اغراق نیست اما همین حالا ما می توانیم به جای یک تیم ملی ۳ تیم ملی داشته باشیم.

با شما موافقیم، در یک سال اخیر هم لژیونرهای خوب و موفقی داشتیم و هم در رده باشگاهی با پرسپولیس به فینال لیگ قهرمانان آسیا رسیدیم.

دقیقا همین طور است. فقط تیم ملی ما در مقدماتی جام جهانی ضعیف ظاهر شد و حالا باید دنبال جبران مافات باشیم.

اگر می خواهیم به جام جهانی صعود کنیم باید بتوانیم گل بزنیم و دروازه حریفان را باز کنیم. در تاریخ فوتبال ایران زوج‌های گلزن زیادی در خط حمله ایران داشتیم که شاید گل سرسبد و خاطره انگیزترین آن شما و خداداد عزیزی بوده باشید. زوجی که نه تنها ما را به جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه رساند بلکه گل‌های نوستالوژیک زیادی هم به ثمر رساند. در حال حاضر به نظر می‌رسد سردار آزمون و مهدی طارمی زوج اصلی خط حمله ما را تشکیل دهند. چه شباهتی میان این زوج با ترکیب شما و خداداد عزیزی در تیم ملی وجود دارد؟

راستش را بخواهید فرق می کند. سبک بازی خداداد عزیزی با مهدی طارمی و سردارآزمون فرق می کرد و شاید این دو بیشتر شبیه به من باشند. به نظر من این دو مهره‌های بی‌نظیر و تعیین کننده‌ای هستند اما خداداد عزیزی یک فوتبالیست با توانایی‌های منحصر به فرد و خاص بود.

خداداد عزیزی مهاجم فداکاری هم بود. کسی که شاید موقعیت های ۶۰ به ۴۰ را به دیگران از جمله خود شما پاس می‌داد و...

زمانی که من در تیم ملی بازی می کردم همه همبازیانم فداکار بودند. کسی در مسابقات کم نمی گذاشت و همیشه سعی می کردیم بهترین کیفیت خود را در بازی های ملی ارائه بدهیم. اغلب هنوز با هم در ارتباط هستیم و رابطه خوبی داریم از جمله خود من و خداداد عزیزی.

شما اولین بازیکن ایرانی بودید که با پیراهن هرتابرلین در فصل ۲۰۰۰-۱۹۹۹ توانستید دروازه تیم سرشناس چلسی را باز کنید. وقتی مهدی طارمی در مرحله یک چهارم نهایی لیگ قهرمانان اروپا با یک ضربه قیچی برگردان دروازه چلسی را به زیبایی باز کرد چه حسی داشتید؟

به عنوان یک ایرانی به گل مهدی (طارمی) افتخار کردم. همان طور که همه مردم از دیدن این گل زیبا خوشحال شدند و لذت بردند من هم مسرور شدم.

اما شما یک فرقی با سایر مردم فوتبالدوست ایرانی در لحظه دیدن این گل داشتید. علی دایی به نوعی کاشف مهدی طارمی بود و خود شما او را برای اولین بار به پرسپولیس آوردید و بازی دادید. می‌خواستیم از حس استاد و شاگردی بگویید؟

به طور قطع و یقین خیلی خوشحال شدم که یکی از شاگردانم در قلب اروپا و مهمترین مسابقات این قاره چنین گل زیبا و مهمی زده است. این بزرگترین خوشحالی ممکن بود که بازیکنی دروازه چلسی را باز کرده است که به خاطرش کلی فحش خوردم! (می خندد)

منظور شما انتقاد برخی پیشکسوتان پرسپولیس و منتقدان پس از خرید مهدی طارمی و حتی احمد نورالهی در سال ۹۳ است؟

خدا را شکر می کنم که مهدی طارمی توانست آقای گل ایران شود و سپس به تیم بزرگ پورتو برود و بدرخشد. احمد نورالهی را هم در پرسپولیس و تیم ملی می‌بینید. زمان خیلی چیزها نشان می‌دهد که داد.

صحبت‌هایی هم شنیده می شود که مهدی طارمی با پیشنهادات بهتری از تیم‌های بزرگتر اروپایی مواجه شده و ممکن است از پورتو به تیم مشهورتری برود؟

از ته دل آرزو می کنم مهدی طارمی یا سردار آزمون و بقیه بچه های لژیونر ایرانی خیلی بهتر از این شده و آنها را در بهترین و بزرگ ترین تیم های اروپایی ببینیم. این بازیکنان مطرح و با استعداد می توانند با فوتبال خودشان معرف خوبی برای کشورمان ایران باشند.

به نوعی شاید یکی از معدود دلخوشی‌های مردم ایران در این شرایط کُرونایی و اقتصادی همین فوتبالی باشد که این بچه‌ها در اروپا یا تیم ملی و باشگاهی بازی می‌کنند؟

مطمئنا همین طور است. این هم یک ودیعه خداوندی است که استعدادی دارید و می‌توانید مردم را شاد کنید. این بچه‌ها جزو دلخوشی‌های مردم هستند و...

زمانی شما، کریم باقری، خداداد عزیزی و مهدی مهدوی کیا در آلمان خوش درخشیدید و زمینه را برای حضور وحید هاشمیان و حتی رسول خطیبی در بوندس لیگا فراهم کردید. در حال حاضر شرایط خیلی سخت‌تر شده است. در لیگ برتر انگلیس ما علیرضا جهانبخش را داریم که اغلب نیمکت نشین است یا سردار آزمون که همیشه صحبت از علاقه تیم‌های بزرگ اروپایی به او می شود اما هنوز در روسیه مانده است. شما فکر می‌کنید روزی برسد که ما در اسپانیا یا تیم‌های معتبر آلمانی و ایتالیایی بازیکن داشته باشیم؟

گفتم که فوتبال ایران سرشار از استعداد است. جای جای ایران شما می توانید این استعدادها را ببینید. متأسفانه یکی از مشکلات بزرگ فوتبال ایران عدم توجه به موضوع استعدادیابی است.

به نکته خوبی اشاره کردید. خود شما در ۲۳ یا ۲۴ سالگی تازه مطرح شدید. مهدی طارمی هم همین طور! چه بسا اگر شما به عنوان سرمربی پرسپولیس مهدی طارمی را رد می کردید یا این بازیکن را از بوشهر به تهران نمی آوردید یک استعداد بزرگ، ناب و بی نظیر به راحتی از فوتبال ایران حذف یا حداقل به این جایگاه فعلی نمی‌رسید؟

مهدی طارمی هم استعداد داشت و هم خودش خیلی زحمت کشید. من فقط یک وسیله بودم و او هم زحمات و سختی‌های زیادی کشید تا به این نقطه برسد. باید و حتما هم می‌دانم قدر جایگاه فعلی را می‌داند.

نمی شود با علی دایی گفت و گو کرد و حرفی از پرسپولیس نزد. هنوز هم بازی‌های پرسپولیس را دنبال می‌کنید؟

مگر می شود بازی‌های پرسپولیس یا سایر مسابقات حساس فوتبال را دنبال نکرد؟ مطمئنا تمام بازی‌های پرسپولیس را تماشا می کنم.

دربی اخیر را کجا تماشا کردید؟

در رستوران خودم تماشا کردم. بازی سنگین و دشواری بود که در نهایت با پیروزی پرسپولیس همراه شد.

چقدر از بُرد پرسپولیس برابر استقلال خوشحال شدید؟

کلی خوشحال شدم. به هرحال پرسپولیس تیم ماست و همان طور که استقلالی‌ها از پیروزی تیم خودشان خوشحال می‌شوند ما هم از بردهای تیم محبوب خود شاد می‌شویم. یک نکته را اما حتما باید بگویم که همیشه دعا می کنم پرسپولیس و استقلال در بهترین شرایط باشند. شما ببینید ۹۰ درصد مردم ایران طرفدار یکی از این دو تیم هستند و فرقی هم نمی‌کند آذری زبان باشید یا اصفهانی، مشهدی، شیرازی، تهرانی و... و بالاخره یکی از این دو تیم را دوست داریم.

شاید کلیشه ای باشد اما بزرگان فوتبال ما همیشه گفته و می‌گویند اگر استقلال و پرسپولیس در اوج باشند فوتبال ملی ایران هم در میادین بین المللی سود برده و موفق می شود.

شک نکنید! در تمام دنیا همین طور است. اگر اسپانیا قهرمان جام جهانی می‌شود به خاطر موفق بودن رئال مادرید و بارسلونا بوده است یا در آلمان از رقابت بایرن مونیخ و بوروسیا دورتموند ستاره هایی متولد می‌شوند که تیم ملی این کشور را موفق می کنند. در ایران هم از قدیم این رقابت آبی و قرمز وجود داشته و در اوج بودن استقلال و پرسپولیس موفقیت تیم ملی کشورمان را به دنبال داشته است.

بی تعارف شما امسال شانس اول قهرمانی را پرسپولیس می‌دانید یا اینکه سپاهان اصفهان می‌تواند به این عنوان برسد؟

با توجه به شرایط جدول و تعداد بازی‌های باقی مانده می توان گفت این دو تیم رقابت خواهند داشت. سپاهان اصفهان هم تیم خوبی است که رقیب سرسختی است اما من فکر می‌کنم امسال باز هم پرسپولیس به عنوان قهرمانی لیگ برتر خواهد رسید.

چرا؟

راستش را بخواهید پرسپولیس جزو معدود تیم های ایرانی است که هم خیلی خوب فوتبال بازی می کند و هم زیبا و تماشاگرپسند. خیلی هم خوب نتیجه می گیرد. این موضوع را نمی توان کتمان کرد یا نادیده گرفت.

عملکرد دوست و همبازی قدیمی خودتان یحیی گل محمدی در پرسپولیس هم انصافا خوب بوده است. یک مربی ایرانی که توانسته است در لیگ قهرمانان آسیا هم فوتبال چشم نوازی توأم با نتیجه ارائه دهد و شاید اگر بدشانس نبود یا برخی بازیکنانش کمی با تجربه تر بودند می توانست اولسان را شکست داده و با جام به ایران بازگردد. قبول ندارید؟

کاملا به شما موافقم. یحیی گل محمدی در پرسپولیس عملکرد خوبی داشته و از همکاران خوبی در کادرفنی برخوردار است. نتایج خوبی در ایران و آسیا گرفته اند و حالا با اضافه شدن چند بازیکن جدید کیفیت پرسپولیس بالاتر هم رفته است.

دربخشی از صحبت های خود به استقلال اشاره کردید. می خواستیم سئوالی درخصوص یک ستاره بوشهری دیگر بپرسیم. در بازی استقلال و الدحیل، مهدی قایدی در یک صحنه پس از یک استپ زیبا، توپ را از میان پاهای بازیکن تیم قطری عبور داد و در ادامه نیز برای بار دوم به اسماعیل محمد لایی زد و این بازیکن که سراسیمه به دنبال متوقف کردن قایدی بود روی زمین افتاد و از تعقیب مهاجم استقلال دست کشید. این دریبل خیلی معروف و به قول معروف جهانی شد. شما این صحنه را دیدید؟

بله، شکی وجود ندارد مهدی قایدی یکی از بهترین‌های فوتبال ماست. انشالله همین راهی که در پیش گرفته و نام خودش را بر سرزبان‌ها انداخته ادامه دهد و بهتر و بیشتر هم دیده شود. او جزو کسانی است که تیم ملی کشورمان خیلی بیشتر می‌تواند از توانایی‌ها و تکنیک بالایش استفاده کند.

خداداد عزیزی در مسابقات مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه حماسه آفرید و با گل خاطره انگیزی که به استرالیا در ملبورن زد پس از سال‌ها و برای اولین بار بعد از پیروزی انقلاب تیم ایران را به جام جهانی رساند. به نظر شما مهدی قایدی با این توانایی، تکنیک و قدرت دریبلینگ بالا می‌تواند در این دوره از رقابت های انتخابی جام جهانی ۲۰۲۲ قطر همان نقش خداداد عزیزی را بازی کند؟

مهدی قایدی بازیکن مستعدی است. از توانایی‌های بالایی هم برخوردار است که در بازی‌های استقلال دیدیم اما هنوز خیلی جا دارد که بخواهد به خداداد عزیزی برسد. «خداداد» شدن در این فوتبال به این آسانی‌ها نیست. امیدوارم او با تلاش زیاد و گوش دادن به نصایح بزرگترها و مربیان به جایگاه بهتری برسد و در فوتبال ملی ایران هم یک ستاره شود.

علی کریمی در مصاحبه‌ای اعلام کرد که اگر علی دایی برای شرکت در انتخابات ریاست فدراسیون فوتبال نامزد می‌شد از او حمایت می‌کردم. صحبتی در این رابطه ندارید؟

من قبلا گفتم و باز هم می گویم در انتخابات فدراسیون فوتبال شرکت نکرده و نخواهم کرد. من البته علاقه ای هم ندارم ولی آنچه می دانم مربوط به شکل و نحوه انتخابات ریاست فدراسیون فوتبال است. باید منطقی باشیم و بپذیریم کسانی برنده می شوند که لابی بهتری داشته باشند. به شخصه به دلایلی هرگز از هیچ کاندیدایی در انتخابات ریاست فدراسیون فوتبال حمایت نکرده یا دخالتی نمی کنم. به شخصه علاقه‌ای هم به شرکت در انتخابات فدراسیونی که اموالش به حراج گذاشته شده است، نداشته و ندارم و ... صحبت زیاد است ولی فرصت کم!

علی آقا آخرین پرسش ما درباره انتخابات ریاست جمهوری است. بارها گفته اید علاقه‌ای به مسائل سیاسی ندارید یا از کاندیدای خاصی حمایت نمی‌کنید. هنوز هم سر حرف خودتان هستید؟

بله، مرحوم پدرم وصیت کرد به مسائل سیاسی فکر هم نکنم و قاطی سیاست نشوم. الان هم می گویم در انتخابات ریاست جمهوری ایران از هیچ کاندیدایی حمایت نکرده و نخواهم کرد.

راستی علی آقا دل شما برای فوتبال تنگ نشده است؟

داریم زندگی می کنیم. به کارهای شخصی رسیدگی می کنم و کنار خانواده هستم. این از هرچیز دیگری ولو فوتبال برای من مهم تر است.

اما دل فوتبال و فوتبالی‌ها برای شما تنگ شده و می‌شود؟

شما لطف دارید. من از فوتبال بدی ندیدیم و شاید خیلی چیزها که دارم از فوتبال بوده باشد اما فعلا به مسائل دیگری فکر می‌کنم.

بسیارخوب، ممنون از اینکه وقت خودتان را در اختیار خبرورزشی گذاشتید و رک و بی پرده به پرسش‌های ما جواب دادید؟

خواهش می‌کنم.