سهم هر ایرانی از یارانه تاکنون چند میلیون تومان شده است؟

قانون هدفمندی یارانه ها در زمستان سال ۱۳۸۷ از سوی دولت نهم به مجلس شورای اسلامی ارائه و پس از چالش های فراوان در اواخر آذر ماه سال ۱۳۸۹ کلید خورد؛ این طرح ها یکی از ارکان طرح تحول اقتصادی بود که هدف اصلی آن تغییر راهبرد اعطای یارانه و حذف تدریجی آن ها از مواد سوختی، مواد خوراکی، آب، برق و سایر اقلام است.

فاز اول

طبق این قانون، شانزده قلم کالا و خدمات مشمول حذف یارانه و عرضه به قیمت بین‌المللی شدند و با شروع این فرآیند فرم‌های اطلاعات اقتصادی برای دریافت یارانه نقدی از سوی ۶۸ میلیون و ۴۸۲ هزار و ۷۵۸ نفر در قالب حدود ۲۰ میلیون خانوار تکمیل شد و اولین مرحله واریز یارانه نقدی به حساب خانوارها با پرداخت ۴۰ هزار و پانصد تومان به ازای هر نفر در ماه آغاز شد که برای این تعداد خانوار چیزی حدود ۴ هزار و هشتصد میلیارد تومان در مجموع هر ماه واریز می شد.

با آغاز هدفمندی یارانه ها در مدت پنج سال یارانه کالاهایی مانند بنزین، گازوئیل، گاز، نفت، برق، آب، گندم، شکر، برنج، روغن و شیر حذف و این محصولات با قیمت بازارهای منطقه خلیج فارس عرضه شد؛ البته قرار شد در سال ۹۰ از یارانه هایی که از اقلام فوق حذف شد حدود ۶۰ درصد بصورت نقدی به مردم پرداخت و سایر در آمد های آن صرف امور عمرانی و فرهنگی شود.
گفتنی است طبق آمار رسمی وزارت امور اقتصاد و دارایی فاز اول هدفمندی یارانه ها با شکست روبرو شد و موجب قرار گرفتن خانوارهای بیشتری در طبقه بندی افراد با درآمد زیر خط فقر گردید؛ علت بی اثر شدن این طرح نیز از سوی کارشناسان، اختصاص نیافتن بخش مهمی از منابع هدفمندی یارانه‌ها به بخش تولید عنوان می شود.

همچنین بررسی ها نشان می دهد کاهش مصرف انرژی پس از هدفمندی یارانه‌ها مقطعی بود و الگوی مصرف نادرست مشترکان به عادت قبل بازگشته است.

فاز دوم

مرحله دوم طرح هدفمندی یارانه‌ها از فرودین سال ۱۳۹۳ آغاز شد و طبق گفته سخنگوی دولت ۷ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از دریافت یارانه نقدی در فاز دوم انصراف دادند و حدود ۲۲ میلیون خانواده (۷۰میلیون نفر) در این مرحله یارانه دریافت کردند.

شایان ذکر است طبق گفته مقامات مسئول و کارشناسان اقتصادی ارزش یارانه پرداختی با در نظر گرفتن نرخ تورم و کاهش ارزش پول ملی، از ۴۵ هزار تومان در آذر ۱۳۸۹ به ۱۹ هزار تومان در اردیبهشت ۱۳۹۳ کاهش یافته است.

براساس این گزارش تاکنون ۷۰ مرحله یارانه طبق روال شش سال گذشته یارانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی را با ازای هر نفر به حساب سرپرستان خانوار واریز شده که ارزش آن برای هر نفر تا کنون به سه میلیون و ۱۵۰ هزار تومان رسیده است.

رقم پرداختی به هر نفر در هر ماه و یا در کل شش سال ظاهرا ناچیز بوده و در میان تورم سال های اخیر قابل توجه نیست، اما همین مبالغ اندک توانسته تاکنون حدود ۴۲ هزار میلیارد تومان برای دولت هزینه تراشی کند.

با احتساب هفتاد مرحله پرداخت یارانه به هر نفر مبلغی در حدود سه میلیون و ۱۶۰ هزار تومان اختصاص پیدا کرده که این بدان معنا است که یک خانواده چهار نفره تاکنون حدود ۱۲ میلیون تومان یارانه دریافت کرده است.

در حال حاضر نیز حدود ۷۷ میلیون نفر در هر ماه یارانه نقدی دریافت کرده و با وجود الزام قانون بودجه به حذف یارانه بگیران پردرآمد ، فقط نزدیک به سه میلیون و ۸۰۰ هزار نفر حذف شده اند.