راه و بیراهه در ترویج حجاب

ناهماهنگی میان دستگاه‌های متولی، آنها را به جزایری جدا از هم با مواضعی متناقض تبدیل کرده است.همه از حجاب حرف می‌زنند، همه از عفاف دم می‌زنند، همه گزارش عملکردهای قطور می‌نویسند و همه راضی‌اند از آنچه کرده‌اند، اما واقعیت چیزی نیست جز این‌که همه از وضع بدحجابی در جامعه نگرانند.

آنهایی که از حجاب و عفاف حرف می‌زنند و موظفند هرکدام به سهم خود، جامعه‌ای عفیف و مشتاق حجاب بسازند، همان نهادها و دستگاه‌های دولتی‌اند که وظایفشان در پانصد و شصت و ششمین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی در قالب یک مصوبه گنجانده شد تا از آن به بعد همه بدانند که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی، شورای فرهنگ عمومی، وزارت ورزش و جوانان، وزارت اطلاعات، نیروی انتظامی، وزارت کشور، کمیسیون فرهنگی مجلس، وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم، وزارت بهداشت، سازمان صدا و سیما، وزارت صنعت، معدن و تجارت، ستاد امر به معروف و نهی از منکر، شورای فرهنگی اجتماعی زنان، سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، وزارت راه و شهرسازی، وزارت امور اقتصادی و دارایی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، گمرک و معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در حوزه عفاف و حجاب نقش دارند و اگر کارها خوب پیش نرود انگشت‌ها به سمت آنها می‌چرخد و پرسش‌ها از آنها پرسیده می‌شود.

اما این تکه‌های پازل که هرکدام در کنار یکدیگر معنا می‌گیرند و هر یک کامل‌کننده دیگری هستند، در این سال‌ها که عفاف و حجاب، دغدغه شده است، گاه آن‌قدر دور از هم حرکت می‌کنند که انگار نه انگار عضوی از یک مجموعه‌اند.

یکی کاملا بی‌اعتنا از کنار موضوع می‌گذرد، یکی راه‌های دم‌دستی را امتحان می‌کند، یکی شعار می‌دهد و تئوری پخش می‌کند، یکی نیز کارایی را در برگزاری همایش و چاپ پوستر و پخش کردن تراکت می‌داند و همین می‌شود که در حوزه عفاف و حجاب به جای پیشرفت، پسرفت اتفاق افتاده است.

گفته‌های حجت الاسلام امین کشوری، از بازرسانی که از جانب وزارت کشور مسئول بررسی عملکرد دستگاه‌های مسئول در حوزه عفاف و حجاب بوده است، نشان می‌دهد بسیاری از نهادهای دولتی نمره مردودی گرفته‌اند و آنها که قبول شده‌اند نمره‌شان با مطلوب فاصله داشته است.

صدا و سیما موفق

او عملکرد سازمان صدا وسیما را موفق و وزارتخانه‌ای غیرتخصصی و غیرفرهنگی همچون وزارت دفاع یا سازمانی چون اوقاف را که نامش در مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان نشده، در شرایط قابل قبول می‌داند و اینها در حالی است که به گفته او سه وزارتخانه ارشاد، میراث فرهنگی و وزارت ورزش و جوانان ضعیف‌ترین عملکرد را از خود نشان داده‌اند.

گفته‌های این کارشناس حوزه عفاف و حجاب گویای این حقیقت است که نهادهای مسئول در این حوزه نه‌فقط بار مسئولیت را نصفه نیمه بر دوش گرفته‌اند که برخی نیز بار را کاملا بر زمین گذاشته‌اند و خلاف جهت سیاست‌های حاکم حرکت کرده‌اند.

امین کشوری، وزارت ارشاد را مثال می‌زند که برگزارکننده مراسم و جشنواره‌هایی است که با فضای ایرانی ـ اسلامی همخوانی ندارد، بازیگرانی را به صحنه می‌آورد که با استانداردهای حجاب فاصله دارند و به فیلم‌هایی مجوز می‌دهد که مستقیم و غیرمستقیم ناهنجاری‌ها را ترویج می‌کند.

او عملکرد سازمان میراث فرهنگی را نیز ضعیف می‌داند، چون طبق تحلیل او این سازمان با این که فرهنگی دیرینه را در اختیار دارد که در آن ایرانی‌ها سمبل پوشیدگی و عفاف بوده‌اند، نتوانسته این فرهنگ را لااقل میان گردشگران جا بیندازد.

پس طبیعی است در زنجیره‌ای که هر یک از حلقه‌ها، خود به تنهایی مشکل دارند و از پس اداره امور حوزه استحفاظی خویش برنمی‌آیند، در کار جمعی نیز ناموفق باشند و راهی بروند مطابق سلیقه خویش و کاری بکنند ناسازگار با موجی که در حرکت است.

آنچه را می‌بینیم باور می‌کنیم

اگر کسی مدام قسم بخورد که خوب کار می‌کند و پرتلاش است، اما کارنامه‌اش این را نشان ندهد بر سر دوراهی می‌مانیم که آن قسم را باور کنیم یا آنچه را که می‌بینیم. در حوزه عفاف و حجاب هم همین‌طور است چون از یک‌سو دستگاه‌های متولی مدام جلسه دارند و گزارش عملکرد ارائه می‌دهند، اما خروجی کار ربطی به آن همه جلسه و آن همه تلاش ادعایی ندارد.

جمشید جعفرپور از اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس نیز ترجیح می‌دهد دیده‌ها را باور کند تا شنیده‌ها را.

او به جام‌جم می‌گوید مبنا و شاخصش برای قضاوت آن چیزی است که در جامعه می‌بیند که نشانگر نوعی ناهماهنگی و فقدان تعصب و حمیت در اجراست.

امین کشوری، کارشناس حوزه عفاف و حجاب نیز اعتقادی مشابه دارد که آن را در قالب یک جمله خلاصه می‌کند: اگر همه چیز خوب پیش می‌رفت و همه دستگاه‌ها همسو با هم عمل می‌کردند، ظهور و بروز حجاب آن نبود که دیده می‌شود.

حجاب اسلامی در دسترس است؟

بدحجابی یک معلول است، حاصل چند علت، از خانواده گرفته تا فرهنگ عمومی که حجاب را ارزش نمی‌داند. زیبا ارائه نشدن حجاب نیز یک علت است، علتی مهم که در سال‌هایی که بر ما گذشته عده‌ای را روی‌گردان کرده است.

اما نبود لباس مناسب و ارزان که تامین‌کننده حجابی زیبا باشد را می‌توان یکی از علل اصلی شرایط موجود دانست که حتی محجبه‌ها را به دردسر انداخته و بهانه‌ای شده برای بدحجابان.

نیاز به تحقیق و تفحص ندارد وقتی قرار است از در دسترس نبودن لباس‌های مناسب حرف بزنیم. به اولین مغازه که برویم مانتوهای جلف و تنگ و کوتاه که ماکتی از مانتوست نه مانتو، توی چشم می‌زند. البته بعد از مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی برای ترویج عفاف و حجاب انتظار نمی‌رفت که این وضع ادامه‌دار شود چون حداقل نیاز برای رعایت حجاب، در دسترس بودن لباس مناسب است که این نیز اتفاق نیفتاده است.

هدفگذاری صحیح رسانه ملی

خوشبختانه صدا وسیما با شناخت عوامل موثر در نابسامانی وضع پوشش جامعه موضوع تولید پوشاک مناسب، ارزان و با کیفیت را در نشان‌گاه خود قرار داده و با تهیه‌ گزارش‌ها و دعوت از رسانه‌ها و دست‌اندرکاران از آنان خواست تا برای ایجاد نهضتی به منظور تولید لباس مناسب دست به دست هم دهند و چه بسا برای دولت یازدهم و تامین دغدغه‌های آقای روحانی فقط یک اقدام آن هم فراهم کردن زمینه و حمایت از تولید و عرضه لباس مناسب و ارزان کافی باشد.

هر چند برای رفع این نقص، کارگروه مد و لباس راه‌اندازی شده که تاکنون بیشتر برای اقشار خاص لباس تولید کرده و اکنون خبر می‌رسد که برنامه‌هایی نیز برای توزیع لباس‌های ایرانی اسلامی در سطح وسیع دارد.

حمید قبادی، دبیر کارگروه ساماندهی مد و لباس این خبر را به جام‌جم می‌دهد، خبری که مربوط به افتتاح یک فروشگاه بزرگ عرضه‌کننده لباس‌های ایرانی اسلامی در خیابان ولی‌عصر تهران (تقاطع طالقانی) است و به گفته او برای همه سلیقه‌ها، همه اقشار (لباس اجتماعی و مجلسی زنانه، کودک و نوجوان، لباس عروس اسلامی، لباس مردانه و چادر) و برای همه افراد با هر توان مالی، لباس ارائه می‌دهد.

راه‌اندازی این فروشگاه البته بیشتر برای مردم تهران خوب است چون برای شهرستانی‌ها نمی‌صرفد که مسافت‌های طولانی را طی کنند و خود را به خیابان ولی‌عصر پایتخت برسانند، که البته با این حال اگر قیمت‌ها مناسب باشد شاید عده‌ای پیه سختی راه را به تن بمالند.

لباس‌هایی که تاکنون از مجرای کارگروه مد و لباس وارد بازار شده یک ایراد مشترک داشته و آن تاکید افراطی طراحان بر مرغوبیت جنس و استفاده از دوخت‌های سنتی و کارهای دست بوده که قیمت‌های لباس را تا آنجا بالا کشیده که دست بسیاری از مردم عادی از خرید آنها کوتاه مانده.

یادمان نمی‌رود لباسی را که یکی از این طراحان به کاترین اشتون هدیه داد و بعد دبیر این کارگروه با خرسندی از قیمت دو میلیون تومانی آن حرف زد.

نه این که ما لباسی مشابه این زن سیاستمدار را دوست نداشته باشیم بلکه این توان ماست که محدود است و از ما فقط تماشاچی لباس ایرانی اسلامی می‌سازد نه مصرف‌کننده آن و این دقیقا همان چیزی است که باید در دستور کار متولیان باشد؛ لباس زیبا، به روز، راحت و ارزان و جز با همت، حمایت و اقدامی مجاهدانه در سطوح مختلف دستگاه‌های اجرایی بویژه دولت و سایر نهادها امکان‌پذیر نیست.

با این حال جمشید جعفرپور از اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس معتقد است ایرادهای این حوزه را نباید فقط به گردن کارگروه ساماندهی مد و لباس انداخت، چون این کارگروه در میانه راه است و گروهی قبل و بعد از آن هستند که باید کارشان را درست انجام دهند و فضا را برای ایفای نقش درست کارگروه مهیا کنند، مثل وزارت صنایع که باید پارچه‌های مرغوب و ارزان در اختیار طراحان قرار دهد و مثل اصناف که باید سیستم توزیع لباس‌های ایرانی اسلامی را تقویت کنند.