BRT به جاده مخصوص می‎رود

سید محمدمهدی میرزایی با اشاره مطالعات انجام‌شده بر روی طرح راه‌اندازی BRT حومه‌ای در حدفاصل دو کلان‌شهر تهران و کرج گفت: همان‌طور که مردم شریف ایران مستحضر هستند BRT تا این لحظه فقط در حمل‌ونقل درون‌شهری به چشم می‌خورد که نمونه بارز آن سامانه اتوبوس تندرو کلان‌شهر تهران در قالب ۱۰ خط می‌شود.

وی افزود: با توجه به خروجی موفقیت‌آمیز سامانه اتوبوس‌های تندرو در کلان‌شهرها، این سامانه قابلیت ارائه سرویس در خارج شهرها را نیز می‌توانند داشته باشند.

مدیرکل دفتر ارزیابی اقتصادی و مدیریت بهره‌وری وزارت راه و شهرسازی با اشاره به چگونگی طرح موضوع در معاونت حمل‌و‌نقل گفت: با مشاهده عملکرد مثبت BRT حومه‌ای در شهر استانبول ترکیه به طول ۵۲ کیلومتر و شهر بوگوتا در کلمبیا به طول ۱۱۳ کیلومتر و همچنین عدم توانایی سامانه‌های حمل‌ونقلی موجود حدفاصل دو کلان‌شهر تهران و کرج برای ارائه این طرح مزید بر علت شد.

میرزایی گفت: محورهای موجود حدفاصل تهران-کرج در طول روز و ایام پیک سفر با ترافیک سنگینی مواجه است که حتی به چشم یک معضل به آن نگاه می‌شود. علی‌رغم اینکه در تهران- کرج سه مسیر آزادراهی، جاده مخصوص و بزرگراهی به‌علاوه دو مسیر ریلی مترو و قطار وجود دارد اما همچنان ترافیک محور تهران-رچ برای مسافران و کاربران آزاردهنده است.

این مقام مسئول در معاونت حمل‌ونقل وزارت راه و شهرسازی با اشاره به سهم قابل‌توجه حمل‌ونقل شخصی نسبت به حمل‌ونقل همگانی گفت: ۶۹ درصد تردد‌ها بین تهران و کرج توسط وسایل نقلیه شخصی جابجا می‌شود. لذا بر اساس مشاهدات ما ازجمله نمونه‌های خارجی، مشکلات حمل‌ونقلی موجود بین دو کلان‌شهر و نمونه موفق brt در کلان‌شهر تهران و سایر کلان‌شهر نوید انتقال موفق این سامانه در حمل‌ونقل حومه‌ای و حوزه برون‌شهری را می‌دهد.

مدیرکل دفتر ارزیابی اقتصادی و مدیریت بهره‌وری با اشاره برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده برای بررسی و اجرای پروژه گفت: مطالعات کلی در دو محور یکی انتخاب بهترین زیرساخت و مناسب‌ترین ناوگان انجام گرفت که ابتدا سه کریدور شامل آزادراه تهران-کرج، جاده مخصوص و بزرگراه همت-کرج مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین در زمینه انتخاب ناوگان نیز سه گزینه که شامل اتوبوس‌های تندرو درون‌شهری، اتوبوس‌های هدایت‌شونده (guided bus) به‌عنوان نوع پیشرفته اتوبوس‌های تندرو و اتوبوس‌هایی مابین دو نوع اول می‌شوند.

میرزایی با بیان اینکه «راه‌اندازی اتوبوس‌های هدایت‌شونده به دلیل داشتن خطوط مجزا (dedicated) و ناوگان ویژه با دشواری‌های مختلفی روبرو خواهد شد» گفت: با توجه به مسافت ۵۰ کیلومتری مسیر لذا هزینه راه‌اندازی آن بسیار بالا خواهد بود. از طرفی با توجه به حجم سفرهای کاری و تصحیلی و اهمیت زمان سفر در این مسیر مقرر شد، سامانه BRTدر مسیر جداگانه و توسط اتوبوس‌های خاص راه‌اندازی شود.

وی با توجه به برآورد ظرفیت جابجایی اتوبوس‌ها گفت: در BRT حومه‌ای برخلاف اتوبوس‌های درون‌شهری که دارای دو ظرفیت نشسته و ایستاده در اتوبوس‌های درون‌شهری هستند امکان ایجاد ظرفیت ایستاده بنا بر مسائل ایمنی امکان‌پذیر نیست. ازاین‌رو چینش‌ صندلی در اتوبوس‌های BRT حومه‌ای باید به‌گونه‌ای باشد که حداکثر ظرفیت نشسته در آن تعریف شود.

این مقام مسئول در معاونت حمل‌ونقل وزارت راه و شهرسازی با اشاره به نحوه انتخاب کریدورهای عبوری خطوط BRT حومه‌ای تهران-کرج نیز بیان داشت: این انتخاب بر اساس نتیجه انجام یک نظرسنجی در قالب ارزیابی ۱۳ شاخص از فعالان و نخبگان حمل‌ونقل صورت گرفت و سرانجام جاده مخصوص تهران-کرج به‌عنوان گزینه برتر انتخاب شد و آزادراه تهران-کرج و سپس بزرگراه همت-کرج در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند.

به گفته وی، یکی از علل انتخاب جاده مخصوص کرج تقاضای سفر به شمار می‌رود. به‌طوری‌که آزادراه تهران- کرج فقط قابلیت جابجایی مسافر از نقطه مبدأ به نقطه مقصد است اما در مقابل جاذبه‌های سفر همچون کارخانه‌ها، شهرک‌های صنعتی و مسکونی در جاده مخصوص به‌مراتب بیشتر است.

وی افزود: بر اساس برآورد اولیه روزانه ۲۷۰ هزار نفر مسافر در زمان ۱۰۰ دقیقه به‌صورت رفت‌وبرگشت از سامانه BRT حومه‌ای تهران-کرج استفاده خواهند کرد. این در حالی است که زمان سفر با خودرو شخصی به‌طور متوسط ۱۵۰ دقیقه به طول می‌انجامد.

میرزایی گفت: باید در ادامه اقدامات، مطالعات انجام‌شده تدقیق و جزئیات آن مانند ایستگاه‌ها و حجم تقاضا از میانه مسیر، طرح‌های پیوست، قطارها‌ی حومه‌ای تهران-هشتگرد و تهران-کرج و سایر موارد مشخص شود. با اجرای این طرح حجم قابل‌توجهی از کاربران خودروهای شخصی به استفاده از BRT حومه‌ای روی خواهند آورد.

مدیرکل دفتر ارزیابی اقتصادی و مدیریت بهره‌وری با اشاره به فرایند اجرای طرح گفت: از سال گذشته جلسات متعددی با حضور مسئولان مختلف از معاونت حمل‌و‌نقل، سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای، ادارات کل راه و شهرسازی تهران و البرز، ادارات کل محیط‌زیست و معاونت‌های عمرانی دو استان همچنین معاونت حمل‌ونقل ترافیک شهرداری‌های تهران و کرج برگزار شد و طبق جمع‌بندی پایان سال ۹۵ نیاز به راه‌اندازی سامانه اتوبوس تندرو حومه‌ای بین تهران و کرج مشخص و پس ارائه طرح در شورای عالی ترابری قرار شد در جلسه شورای عالی ترابری کشور این طرح ارائه شود تا پس از تصویب سیر اجرای آن طی شود.