بیماریهایی که سلامت مردان ایرانی را تهدید می کند

دکتر عباسعلی ناصحی مدیرکل دفتر سلامت اجتماعی، اعتیاد و روان وزارت بهداشت در نشست خبری هفته ملی سلامت مردان، با بیان اینکه مراجعه زنان به مراکز درمانی اعم از دولتی و خصوصی بیشتر از مردان است، گفت: این درحالیست که مردان بیشتر از زنان در بیمارستانها و بخشهای بیمارستانی بستری می‌شوند.

مردان بیشتر از زنان دچار اختلالات روانی می شوند

وی با بیان اینکه مردان 2 تا 3 برابر بیشتر از زنان به دلیل اختلالات روانی بستری می‌شوند، ادامه داد: دلیل عمده این موضوع آن است که مردان نسبت به زنان توجه کمتری به سلامت خود و همچنین مقوله پیشگیری دارند در نتیجه مردان بیشتر از زنان به بیماریهای سخت مبتلا می‌شوند. تصور مردان آن است که آسیب ناپذیر هستند و به همین دلیل زمانی برای بیماری خود مراجعه می‌کنند که در مراحل سخت بیماری قرار دارند. این درحالیست که از نظر تحلیل روانی، مردان در ناخودآگاه خود نسبت به زنان ترس بیشتری از مرگ دارند.

ناصحی به پیمایش کشوری اختلالات روان در سال‌های 89 و 90 اشاره کرد و گفت: بر اساس این پیمایش شیوع کلی اختلالات روانپزشکی در مردان 15 تا 64 ساله کشور 20.8 درصد است، شیوع اختلالات اضطرابی 12 درصد، شیوع اختلالات خلقی 11.9 درصد و شیوع اختلال افسردگی به عنوان مهم‌ترین اختلال خلقی 10.7 درصد بوده است.

وی به پژوهش‌ انجام شده توسط پژوهشگاه و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی در زمینه شیوع سوء مصرف مواد اشاره کرد و گفت: بر اساس این پژوهش سوء مصرف مواد در جمعیت 15 تا 64 سال کشور از شیوع 2.65 درصدی برخوردار است که 91 درصد آن مربوط به مردان و تنها 9 درصد مربوط به زنان است. بر اساس پیمایش ملی سلامت روان نیز شیوع سوء مصرف مواد مردان 13 برابر زنان بوده است.

ناصحی ادامه داد: مطالعه پیمایش ملی سلامت روان کشور نشان می‌دهد که حدود یک سوم افراد مورد مطالعه در طول یک سال نیازمند مراجعه به پزشک برای مشکلات مربوط به اعصاب و روان بوده‌اند. این درحالیست که تنها 20 درصد این افراد به پزشک یا مشاور مراجعه کرده‌اند.

90 درصد مردان کمتر از میزان استاندارد میوه و سبزی می خورند

در ادامه دکتر پریسا ترابی کارشناس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت نیز درباره نقش تغذیه در سلامت مردان گفت: مطالعات نشان داده که مردان جامعه نسبت به زنان کمتر به سلامت خود توجه می‌کنند و بار مراجعات مردان به مراکز درمانی کمتر از زنان است. به همین دلیل لازم است حساس‌سازی در این زمینه صورت گیرد.

وی "آموزش" را یکی از موارد خود مراقبتی عنوان کرد و گفت: دسترسی مردان به میوه، سبزی، آب، مایعات و غذاهای سالم کمتر از زنان است. لازم است این آسیب پذیری تغذیه‌ای مردان با آموزش کاهش یابد. این موارد در دستورالعمل ارایه غذا در رستوران‌ها و محیط کار مورد توجه قرار گرفته است.

به گفته وی، مطالعات نشان داده که چاقی در مردان شهری 11 درصد و در مردان روستایی حدود 6 درصد است. اضافه وزن نیز در مردان شهری 4 درصد و روستایی 21 درصد است. همچنین حدود 16 درصد مردان به فشار خون بالا مبتلا هستند. 90 درصد مردان کمتر از میزان استاندارد میوه و سبزی مصرف می‌کنند.

ترابی مصرف نوشیدنی‌ها و از جمله نوشابه‌های مضر سلامت در مردان بیشتر از زنان است و آگاهی‌های کافی از استانداردهای تغذیه‌ای از طریق زنان می‌تواند به مردان خانواده منتقل شود.

60 تا 70 درصد سرطانها در مردان دیرهنگام شناسایی می‌شود

دکتر رشید رمضانی رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت در ادامه با ابراز نگرانی و ابراز تاسف از مراجعه دیرهنگام مردان به پزشک برای درمان بیماری‌ها، گفت: معمولا بیماری‌های مردان زمانی تشخیص داده می‌شود که به مراحل بالا و پیشرفته بیماری رسیده است. لازم است این مساله ریشه یابی شده و علت‌های آن مشخص شود.

وی با اشاره به عوامل خطر تهدید کننده سلامت مردان، ادامه داد: این مبحث در مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت نهادینه شده و اقدامات مربوطه انجام شده است. حدود 16 درصد مردان به فشار خون بالا مبتلا هستند که این بیماری تبعات خاص خود یعنی سکته‌های قلبی، مغزی و بیماری‌های کلیوی را به دنبال دارد.

رمضانی با بیان این که یک پنجم جمعیت مردان کشور سیگاری هستند به اشاعه بیماری‌های غیرواگیر اشاره کرد و گفت: سرطان‌ها پیامدی هستند که از عوامل خطر مرتبط با بیماری‌های غیرواگیر منتج می‌شوند.

وی به نهادینه شدن نظام ثبت سرطان در کشور اشاره کرد و گفت: سرطان معده در مردان کشور مانند دیگر نقاط دنیا از رتبه اول برخوردار است. پس از آن سرطان‌های پروستات، مثانه، سرطان‌های روده بزرگ و راست روده، سرطان خون، ریه، مری، لنفوم و سرطان‌های دستگاه‌های اعصاب مرکزی به ترتیب سرطان‌های شایع مردان در کشور هستند.

رمضانی افزود: گاهی راه مبارزه با سرطان ریه مبارزه با دخانیات، قلیان و سیگار است. خوشبختانه میانگین مصرف سیگار در چند سال اخیر ثابت بوده است.

وی بیشترین میزان مرگ و میر را مربوط به سرطان معده دانست.

آمادگی 700 اورولوژیست برای ویزیت مردان

همچنین دکتر محمدرضا نوروزی عضو هیئت مدیره انجمن اورولوژی ایران از آمادگی 700 اورولوژیست در سراسر کشور برای ارایه خدمات رایگان در هفته ملی سلامت مردان خبر داد و گفت: مردان ایرانی سالانه حدود 175 میلیون بار مراجعه به پزشک را تجربه می‌کنند. حال باید دید این مراجعات تا چه میزان مفید است. اغلب این مراجعات در بیماری‌های تناسلی و ادراری غیرموثر است و مردان در زمینه بیماری‌هایی مانند ادرار خونی، اختلال توانایی جنسی، اختلال باروری و ... یا اصلا مراجعه نمی‌کنند و یا خیلی دیرهنگام به پزشک مراجعه می‌کنند.

وی ناتوانی جنسی و ناباروری را یکی از پنج علت شایع طلاق در کشور خواند و گفت: این درحالیست که این مسایل با یک مشاوره و مراجعه به پزشک قابلیت پیشگیری دارد اما به دلیل بی‌توجهی، این چنین مباحثی هزینه‌های زیادی را به فرد و جامعه تحمیل می‌کند.

نوروزی با تاکید بر لزوم اطلاع رسانی درباره بیماریهای دستگاه ادراری و تناسلی در مردان بویژه سنین 12 تا 18 سال تاکید کرد و ادامه داد: در این سنین نوجوانان حاضر نیستند درباره بیماری‌های دستگاه ادراری و تناسلی با والدین خود صحبت کنند.

وی به سرطان بیضه به عنوان یکی از شایعترین سرطانهای نوجوانان 15 سال اشاره کرد و گفت: این بیماری، بیماری‌ پنهان و شایع است. در مجموع اگر رشد اندام تناسلی غیرطبیعی باشد باید به پزشک مراجعه شود.

نوروزی همچنین گفت: سالانه 15 درصد از زوج‌های جوان کشور یعنی حدود 150 هزار زوج مشکل ناباروری دارند. این درحالیست که این موارد را با یک مشاوره ساده می‌توان مشخص کرد. ما مایل نیستیم تمام افراد را غربالگری کنیم بلکه لازم است در امر سلامت مردان اطلاع رسانی کنیم.

وی ادامه داد: افرادی که پدر یا عموی آنها به سرطان پروستات مبتلا بوده‌اند، چهار برابر بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند. سیگاری‌ها نیز 2 تا 4 برابر بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به سرطان مثانه قرار دارند.

نوروزی به فعالیت حدود 1000 اورولوژیست در کشور اشاره کرد و گفت: در هفته سلامت مردان حدود 700 اورولوژیست برای ارایه خدمات رایگان مشاوره و ویزیت در سراسر کشور اعلام آمادگی کرده‌اند. این خدمات در مطب‌های شخصی، بیمارستان‌های دانشگاهی و دولتی و همچنین شعب انجمن حمایت از بیماران کلیوی ارایه می‌شود. افراد می‌توانند آدرس محل استقرار این پزشکان را با مراجعه به سایت انجمن (iua.net.org) مطلع شوند.

به گفته وی، در تهران نیز 120 اورولوژیست آماده ارایه خدمات رایگان مشاوره و ویزیت هستند.

اجرای آزمایشی خدمات جامع سلامت مردان ایرانی

در ادامه دکتر ربابه علامه رئیس سلامت میانسالان وزارت بهداشت به اجرای آزمایشی پکیج جامع خدمات سلامت مردان ایرانی (سما) در پنج دانشگاه علوم پزشکی کشور اشاره کرد و گفت: تمام ابعاد سلامت مردان شامل شیوه زندگی، سلامت باروری، اختلال عملکرد جنسی، سرطان‌های دستگاه تناسلی و ادراری، سلامت جنرال، بیماری‌های شایع مردان در میانسالی و غیره در این پکیج در نظر گرفته شده است.

وی افزود: تا پایان سال 92 نتایج اجرای آزمایشی خدمات سلامت مردانی مشخص می‌شود و امیدواریم برای سال 93 خدمات سلامت مردان شکل بهتری یابد.

علامه همچنین گفت: چالش‌های موجود در ارایه خدمات سلامت به مردان در سند جامع سلامت مردان مورد بررسی قرار گرفته است.

تدوین سند جامع سلامت مردان

دکتر محمداسماعیل مطلق مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت نیز از تدوین پیش نویس سند جامع سلامت مردان خبر داد و گفت: این سند ارتقای سلامت مردان در ابعاد جسمی، روحی، روان، اجتماعی و معنوی را به دنبال خواهد داشت.

وی با اشاره به شعار "با خود مراقبتی یک برنده باشید" برای هفته ملی سلامت مردان ایرانی در سال 91، گفت: بر اساس برنامه چشم‌انداز، ایران تا سال 1404 باید حرف نخست را از نظر سلامت در منطقه بزند.

مطلق با اشاره به اقدامات انجام شده در جهت افزایش سن امید به زندگی در کشور، گفت: اکنون سن امید به زندگی در مردان ایرانی 72 سال است که باید تا پایان قانون برنامه پنجم توسعه به 74 سال افزایش یابد. بر این اساس برای هر عاملی که باعث این ارتقای سن امید به زندگی شود، برنامه‌ریزی‌های لازم در وزارت بهداشت صورت گرفته است.

وی با بیان اینکه پیش نویس سند جامع سلامت مردان در 18 فروردین سال آینده همزمان با هفته سلامت رونمایی می‌شود، ادامه داد: سند جامع سلامت مردان مجموعه‌ای جامع، نظام‌مند و هدفمند از اهداف، راهبردها و برنامه‌های مبتنی بر ارزش‌ها و اصول اسلامی - ایرانی است که با هدف تامین و ارتقای سلامت همه جانبه مردان کشور در راستای تحقق اهداف چشم انداز سلامت ایران 1404 در حوزه وزارت بهداشت طراحی و تدوین شده است.

مطلق افزود: در واقع منظور از سلامت مردان وضعیتی است که در آن مردان از سطحی از توانمندی برخوردار شوند که بتوانند به طور فعال به فعالیت‌های فیزیکی، روانی و اجتماعی و... بپردازند و سلامت را به عنوان منبعی برای ادامه حیات در نظر داشته باشند.