آموزش تعطیل است!

تحریریه پارسینه: «با توجه به برودت هوا و استمرار سرما آیا فردا تعطیل است؟» احتمال تعطیلی در روزهای سرد به دلیل صرف جویی در مصرف‌ انرژی یا در روزهایی که آلودگی به اوج می رسد و تنفس را برای شهروندان سخت می کند بالاست. برای همین هم این سوال و انتشار خبر در رابطه با تعطیلی ها در کانال های تلگرامی و همچنین ایتا آمار بازدید بالایی دارد. درواقع ادمین این کانال ها تلاش می کنند تا اولین کسی باشند که خبر از تطعیلی دهند و با انتشار اخبار آن ممبر جدید اضافه کنند و بازدیدشان را بالا ببرند. این درحالی است که تعطیلی های مستمر و پی در پی به دلایل مختلف، باعث شده است تا دانش آموزان نسبت به درس و مدرسه بی رغبت شوند و افت تحصیلی پیدا کنند. اگر در سال های گذشته شیوع کرونا و فراگیر شدن آن باعث دورماندن دانش آموزان از مدارس شد، حالا آلودگی و همچنین سرمای هوا و کمبود انرژی باعث می شود تا دانش آموزان خانه نشین شوند و از نیمکت های درس دور بمانند.

مدارس چند روز تعطیل شدند؟

براساس داده‌های جمع‌آوری‌شده، مدارس کشور در مقاطع مختلف تحصیلی در دی‌ماه امسال ۱۲ روز، آذرماه ۹ روز و در آبان‌ماه ۳ روز تعطیل بودند. یعنی در ۳ ماه اخیر، دانش‌آموزان مقاطع مختلف کشور ۲۴ روز به مدرسه نرفتند و از طریق بستر‌های مجازی آموزش دیدند. دانش‌آموزان مقاطع مختلف تحصیلی در کشور با احتساب تعطیلی‌های رسمی (پنجشنبه و جمعه) تا ۲۶ دی‌ماه باید ۱۹ روز به مدرسه می‌رفتند. از این ۱۹ روز، ۱۲ روز آن تعطیل بودند. همچنین در آذرماه نیز ۲۰ روز باید مدرسه می‌رفتند و از این ۲۰ روز هم ۹ روز تعطیل بودند.به همه اینها باید تعطیلی هایی که در بهمن ماه نیز رخ دادند، اضافه کرد. برای مثال، هفته گذشته یکی از هفته هایی بود که اغلب روزهای آن دانش آموزان به دلیل سرمای هوا از مدرسه رفتن منع شدند و نتوانستند آموزش حضوری را دنبال کنند. تعطیلی های مدام و ناگهانی درحالی است که گزارش ها حاکی از معدل های پایین و همچنین افت تحصیلی دانش آموزان و بی میلی برخی از آنها به درس خواندن خبر می دهد. نتیجه آزمون بین المللی تیمز (TIMSS) با رتبه ۵۴ از میان ۵۸ کشور، حکایت از رتبه نگران کننده و نزولی دانش آموزان ایرانی در یادگیری علوم و ریاضی پایه چهارم و هشتم دارد. مطالعه تیمز از سال ۱۹۹۵ به طور دوره‌ای و هر چهار سال یک بار با مشارکت نزدیک به صد کشور در پایه‌های چهارم و هشتم برگزار می‌شود. در این آزمون، ۲۵ کشور منطقه نیز حضور دارند. ایران هم به منظور ارزیابی دقیق کیفیت آموزش، به ویژه در دوره ابتدایی، در این مطالعه شرکت می‌کند تا عملکرد دانش آموزان کشور را در مقایسه با سایر کشور‌های شرکت کننده، به ویژه در منطقه بررسی کند.   مهران اصغرپور، کارشناس ارشد روان شناسی بالینی و مشاور، در بخش سنجش کودکان و اختلالات یادگیری، دراین باره  به شهرآرا می‌گوید: «آموزش آنلاین آسیب‌هایی دارد. هر کودک با مجموعه‌ای از حواس آموزش می‌بیند و تنها دیدار نیست. بسیاری از ورودی‌های یادگیری در آموزش آنلاین و تصویری مسدود خواهند شد.» به عقیده او دیدن بی اثر نیست، اما خاصیت حسی، رفتاری، عاطفی و لمسی را به همراه ندارد: «من سال هاست در زمینه اختلالات یادگیری فعالیت می‌کنم و به کودکانی که دچار مشکل هستند آموزش می‌دهم، اما آن‌ها نیاز به یکپارچگی حسی دارند. وقتی دانش آموز در کلاس است، از طریق درگیرشدن حواس آموزش‌ها را فراخواهد گرفت، اما در کلاس آنلاین یک تصویر است و صدایی که درحال قطع و وصل شدن است.» این روان شناس ادامه می‌دهد: «وقتی کلاس درسی آنلاین است، نگاه کردن مداوم به صفحه گوشی باعث خستگی چشم می‌شود و کیفیت یادگیری را کاهش می‌دهد. از سوی دیگر همه عوامل بیرونی در خانه به آسانی می‌توانند باعث حواس پرتی شوند. به طور کلی هرجایی به جز فضای کلاس می‌تواند اثر منفی بر روی آموزش داشته باشد.» اصغرپور تأکید می‌کند: «هر معلم برای سال تحصیلی خودش برنامه ریزی مشخصی دارد و باید براساس آن پیش برود و هر تعطیلی می‌تواند مانع روند صحیح تدریس شود. در مجموع اگر تعداد تعطیلی‌ها در سال تحصیلی همچون زمان شیوع کرونا زیاد باشد، چاره‌ای جز آموزش آنلاین نیست و‌ نمی‌شود آموزش را معطل گذاشت، اما اگر محدود و در حد چهار یا پنج روز در سال باشد، می‌توان برای آن تصمیم گیری درستی کرد.» وی در پاسخ به اینکه می‌گویند تلفن همراه وسیله بازی و تفریح است و‌ نمی‌توان با آن آموزش داد، می‌گوید: «البته که کودک به تنهایی نمی‌تواند پای کلاس آنلاین بنشیند و حضور والد کنار او لازم است، اما اینکه نگاه کودک را به تلفن همراه تغییر بدهیم، نیاز به فرهنگ سازی دارد.  در واقع فرزند باید یاد بگیرد که یک وسیله هوشمند کارکرد‌های مختلفی دارد و تنها تفریح در میان نیست.» 

تعطیلی آموزش و دردسرهای آن!

 تعطیلی ها و نیم بند شدن آموزش فقط برای دانش آموزان مشکل ایجاد نمی کند بلکه بسیاری از خانواده ها معتقد هستند که این مساله برای آنها نیز دردسر ساز شده است؛ چرا که آنها به دلیل شاغل بودن نمی دانند باید چگونه برنامه ریزی انجام دهند. فاطمه یکی از همین افراد است. او و همسرش که کارمند هستند یک کودک 8 ساله دارند. می گوید: «ساعت نه شب اعلام می شود که مدارس تعطیل است. این موقع شب من چه کار می توانم بکنم؟ هر روز که امکان گرفتن مرخصی وجود ندارد. مجبورم در روزهای تعطیل از دوست و آشناهایم بخواهم که فرزندم را نگه دارند.» مریم هم مشکلی مشابه دارد. می گوید وقت هایی که مدارس تعطیل می شود مجبور است دو فرزندش را به خانه مادرش ببرد که حدود یک ساعت و نیم با خانه او فاصله دارد.او می گوید که تعطیلی های پشت سر هم باعث شده است تا بچه هایش تمایل کمتری برای رفتن به مدرسه داشته باشند. همین هم شده که در دروس خود ضعیف هستند. محمدرضا نیک‌نژاد، کارشناس آموزش، درباره تاثیر تعطیلی مدارس بر کیفیت تحصیلی به «فرارو» می گوید: طبیعی است که تعطیلات پی در پی به دانش آموزان از ابتدایی تا دبیرستان آسیب می‌زند، اما تاثیرات آن متفاوت است. برای برخی کوتاه مدت و برای برخی درازمدت است. دبستانی‌ها تاثیر منفی درازمدتی از این تعطیلی‌ها می‌بینند