هر آنچه در مورد سندرم روده تحریک پذیر باید بدانید

پارسینه: سندرم روده تحریک پذیر یک اختلال عملکردی رایج است که بر روده بزرگ اثر می‌گذارد. اختلالات عملکردی دستگاه گوارش زمانی رخ می‌دهد که دستگاه گوارش بدون وجود آسیب رفتار غیر طبیعی بروز می‌دهد. سندرم روده تحریک پذیر معمولا باعث، گرفتگی، درد شکم، نفخ، گاز، اسهال و یبوست شده و یک بیماری مزمن است. اسپاسم عضلانی بیش از اندازه، اسهال را در پی دارد و اسپاسم و انقباض کم، باعث یبوست می‌شود.

سندرم روده تحریک پذیر دائمی نیست و کسانی که به آن مبتلا می‌شوند، یاد می‌گیرند که چطور آن را کنترل کنند و بهبود یابند. تعداد کمی از افراد مبتلا به این سندرم علائم شدید دارند و کمی کارشان سخت‌تر است. خبر خوب این که این سندرم برخلاف دیگر بیماری‌های روده بزرگ از قبیل: کولیت یا کرون زخمی، باعث ایجاد التهاب یا تغییر در بافت روده و یا سرطان روده بزرگ نمی‌شود. در بیشتر موارد با تغییر سبک زندگی می‌توان این سندرم را کنترل کرد.

چه عواملی باعث ایجاد سندرم روده تحریک پذیر می‌گردند؟
دیواره روده بزرگ پوشیده شده با عضلاتی است که با انقباض و استراحتشان به طور هماهنگ باعث حرکت غذا در روده می‌شوند. در سندرم روده تحریک پذیر یا این انقباض‌ها قویتر و طولانی‌تر از حالت معمول هستند که اسهال، نفخ وگاز را به همراه دارند و یا انقباض‌ها ضعیف‌تر از حد معمول هستند که حرکت غذا در روده کند می‌شود و باعث ایجاد یبوست در فرد می‌شود. علت دقیق به وجود آمدن این سندرم هنوز کاملا مشخص نیستند، ولی برخی از عوامل این بیماری را تشدید می‌کنند.

غذا
تاثیر غذا هنوز بر این سندرم ثابت نشده است، ولی خوردن بعضی غذا‌ها از جمله شکلات، ادویه ها، چربی ها، میوه ها، حبوبات، کلم، شیر و نوشیدنی‌های گازدار که ممکن است باعث نفخ شوند، موجب شدت یافتن این سندرم می‌شوند.

استرس و فشار عصبی
استرس و فشار عصبی نیز نشانه‌های سندرم روده تحریک پذیر را شدید‌تر می‌کند و باعث بدتر شدن علائم می‌شود.

هورمون
تغییرات هورمونی نیز در افزایش علائم این سندرم نقش دارند. احتمال به وجود آمدن سندرم روده تحریک پذیر در خانم‌ها دو برابر بیشتر از آقایان است و بسیاری از خانم‌ها بیان می‌کنند که علائم این سندرم در دوران قاعدگی و یا نزدیک آن بیشتر می‌شود.

سایر موارد
در برخی از موارد نیز التهابات روده ای/ معده ای، باکتر‌های بیش از حد در روده، عفونت دستگاه گوارش، بعضی آنتی بیوتیک‌ها و عوامل ژنتیکی در تشدید این عارضه نقش دارند.

علائم سندرم روده تحریک پذیر چیست؟
درد شکم و احساس ناراحتی در ناحیه شکم
اسهال، یبوست و یا هر دو آن‌ها
نفخ و باد شکم
وجود بلغم و مخاط در مدفوع
احساس نیاز سریع به مدفوع صبح‌ها و یا بعد از غذا
تسکین درد بعد از اجابت مزاج

چه کسانی در معرض ابتلا به سندرم روده تحریک پذیر قرار دارند؟
سندرم روده تحریک پذیر معمولا در افراد زیر ۴۵ سال رخ می‌دهد.
زنان دو برابر بیشتر از مردان احتمال ابتلا به این سندرم را دارند.
عوامل ژنتیکی نیز در ابتلا مؤثرند. ار یک نفر از اعضای خانواده مبتلا به این سندرم باشد احتمال درگیر شدن اعضی دیگر نیز هست.
مشکلات روحی روانی همچون افسردگی، اضطراب، اختلال شخصیت و یا سو استفاده جنسی در نوجوانی نیز احتمال ابتلا به این سندرم را به همراه دارند.

چطور این بیماری را درمان کنیم؟
درمان کاملی برای سندرم روده تحریک پذیر وجود ندارد، ولی با رعایت برخی موارد می‌توان از شدت آن کاست. با تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی و همچنین کاهش اضطراب و استرس می‌توان علائم این بیماری را بهبود بخشید. استفاده از دارو‌های تجویز شده توسط پزشک متخصص نیز برای کاهش علائم مفید می‌باشد. طب مکمل و طب سوزنی نیز در برخی بیماران ایجاد بهبودی نموده اند. مصرف نعنا نیز در کاهش علائم مؤثر است. علاوه بر آن افزایش میزان پروبیوتیک (باکتر مفید برای روده که در ماست و برخی لبنیات یافت می شود) در رژیم غذایی نیز به کاهش شدت سندرم روده تحریک پذیر کمک می کنند.