ده باور نادرست در مورد مغز انسان

۱) ما تنها از۱۰ درصد توانایی مغزمان استفاده می‌کنیم. این شاید رایج‌ترین باور غلط در مورد مغز انسان باشد. تقریبا هیچ ارگان یا اندامی در بدن وجود ندارد که ما تنها از ۱۰درصد توانایی‌های آن استفاده نماییم، حال چطور ممکن است که ما از توانایی‌های ارگان مهمی مانند مغز فقط در حد یک دهم استفاده نماییم؟ بافت خارجی مغز طی فرآیند تکامل، دچار فرورفتگی‌ها و برجستگی‌هایی گردیده تا وظایف فراوان مغز را به نحو احسنت انجام دهد. بسیاری از فرآیند‌های مغزی مانند فراموشی و یا انجام کار‌ها به صورت عادت، به این منظور تکامل یافتهاند که مغز انسان با همین اندازه نسبتا کوچک، از عهده وظایف فراوان خود برآید. پس داشتن بازدهی در حد ده درصد برای مغز شاید بیشتر به طنز شبیه باشد، ولی جالب است که این باور بسیار شایع است. شاید مهم‌ترین دلیل رواج این باور این بوده که بسیاری از ما، به درستی از توانایی‌های فراوان مغزمان استفاده نمی‌کنیم، ولی بازده ده درصد برای مغز هم بسیار اغراق آمیز است. از سوی دیگر، روش‌های تصویربرداری از مغز مانند fMRI و PET نیز ثابت کرده اند که ما حتی برای انجام کار‌های بسیار ساده هم از بیش از ده درصد مغزمان استفاده می‌کنیم.

۲) توانایی مغزی ما با افزایش سن کاهش می‌یابد. اگرچه بعضی توانایی‌های شناختی مغز در سنین بالا کاهش می‌یابد، مغز انسان توانایی‌های زیادی دارد که با افزایش سن پیشرفت مینمایند. به عنوان مثال درک مفاهیم زبانی (اعم از زبان مادری و یا زبان‌های بیگانه)، گنجینه لغات، قدرت استدلال، مهارت حل مسئله و کنترل عواطف و احساسات با افزایش سن پیشرفت می‌نمایند. پس ممکن است بعضی توانایی‌ها بهبود یابند و برخی نقصان پیدا کنند.

۳) آسیب‌های مغزی همیشگی هستند و هیچگاه بهبود نمی‌یابند. این باور نادرست که ما با تعداد مشخصی سلول عصبی به دنیا میآییم و سیستم عصبی ما سلول‌های جدیدی تولید نمیکنند، به این باور انجامیده است که تمامی آسیب‌های مغزی همیشگی هستند. اما امروزه می‌دانیم که برخی سلول‌های مغزی توانایی رشد دارند و می‌توانند با ایجاد ارتباط با سایر بخشها، وظایف قسمت‌های آسیب دیده را به بخش‌های سالم منتقل کنند. پس مغز ممکن است با یک مکانیسم جبرانی، فعالیت مغزی از دست رفته را دوباره بازیابد.

۴) افرادی که نیمکره چپ مغزشان غالب است منطقی‌تر و منظم‌تر هستند، در حالیکه افرادی که نیمکره راست مغزشان غالب است دارای خلاقیت، قدرت تصور بالاتر و استعداد هنری بهتری می‌باشند. درست است که بخش‌های خاصی از مغز برای فعالیت‌های خاصی اختصاص یافته اند، ولی در بسیاری از موارد این بخش‌ها در هر دو نیمکره واقع شده اند و این بدان معناست که هر دو نیمکره با هم همکاری نزدیک دارند و تقسیم مغز به دو نیمکره غالب و مغلوب امروزه دیگر پذیرفته نیست. اگر این باور غلط توسط یک کودک در سنین پایین پذیرفته شود، می‌تواند جلوی شکوفایی استعداد‌های مختلف او را بگیرد، زیرا به او برچسب نداشتن استعداد در بعضی زمینه‌ها را می‌زند.

۵) مصرف مواد مخدر باعث کوچک شدن مغز و حتی ایجاد حفره در آن می‌گردد. مصرف مواد مخدر تاثیرات کوتاه مدت و درازمدت فیزیکی بر روی گیرنده‌های عصبی مغز می‌گذارند که باعث اعتیاد می‌گردد، ولی این تغییرات باعث تغییر سایز مغز و ایجاد حفره نمی‌گردند.

۶) گوش دادن به موسیقی کلاسیک مثل موزارت باعث باهوش‌تر شدن یک کودک می‌شود. این باور شاید محصول دوره خاصی از تاریخ باشد که طبقه مرفه به کودکان خود موسیقی کلاسیک می‌آموختند، ولی امروزه هیچ مدرک علمی خاصی در اثبات این موضوع یافت نشده است.

۷) مغز انسان تحت فشار و در شرایط سخت بهتر عمل می‌کند. اگرچه شرایط سخت و اجبار به انجام یک عمل در یک بازه زمانی می‌تواند باعث افزایش انگیزه و سخت کوشی در افراد گردد، اما تحقیقات نشان می‌دهد که فشار زیاد بر مغز، بیشتر باعث مختل کردن عملکرد مغز می‌گردد.

۸) میزان هوش و IQ افراد یک خاصیت ذاتی است که از بدو تولد ثابت می‌ماند. امروزه دیگر تست IQ، یک تست کامل هوش قلمداد نمی‌شود و ثابت ماندن میزان IQ هم رد شده است. در یک تحقیق چهار ساله بر روی گروهی از دانش آموزان، میزان IQ در ۹ درصد افراد به اندازه ۱۵ امتیاز یا بیشتر افزایش یافت.

۹) مغز انسان عمدتا از سلول‌های عصبی تشکیل شده است. اگرچه مغز دارای حداقل ۸۶ میلیارد سلول عصبی است، ولی ۶۰ درصد وزن مغز از چربی تشکیل شده و در حقیقت مغز پرچربی‌ترین بافت بدن است. البته این چربی مربوط به سلول‌های محافظ عصبی و پوشش سلول‌های عصبی می‌باشد که برای عملکرد مغز ضروریست.

۱۰) مغز انسان دارای پنج حس اصلی بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی و لامسه می‌باشد. مغز انسان علاوه بر این پنج حس دارای توانایی‌های ادراکی دیگری نظیر حس تعادل، حس درد، حس فشار و تشخیص گرمی و سردی نیز می‌باشد.

منبع:مجله سیب