.svg)
برای رام کردن نوجوانان امروزی چه باید كرد؟
پارسینه: در سنین نوجوانی و جوانی، بچه‌ها به‌طور جدی می‌خواهند نشان دهند كه دیگر بزرگ شده‌اند/ یكی ازبزرگ‌ترین مشكلات بین والدین و فرزندان درنوجوانی، پرخاشگری و خشم فرزندان است...
سال‌ها منتظر بوده‌اید كه كودكی فرزندتان تمام شود تا نوجوانی و جوانی‌اش را ببینید. خوش‌بینانه برایش نقشه‌ها وآرزوهای زیادی هم داشته‌اید اما حالا كه درآستانه بلوغ قرار گرفته، با گوشه‌گیری، ناسازگاری‌ها و بعضی‌رفتارهای عجیب و غریبش، درجا ذوق‌تان را كور می‌كند! با نوجوانی مواجه می‌شوید كه هیچ شباهتی به آنچه در رویا داشتید،ندارد كه هیچ، از برقراری یك ارتباط كلامی ساده هم با شما عاجز است.
كم كم كلافه می‌شوید و با كلافگی‌تان اوضاع از آن چه بود هم بدتر می‌شود تا جایی كه به بن‌بست واقعی می‌رسید. موقعیت بد و نا امیدكننده‌ای است اما انگار كاری هم برایش نمی‌شود كرد. ما این بار با حضور دكترنصیردهقان، پزشك، نویسنده و مدرس مهارت‌های زندگی درباره این بن‌بست‌ها وراه‌های خلاصی ازآنها حرف می‌زنیم. ما به شما می‌گوییم برای اینكه به آن بن‌بست معروف نرسید، بهتراست ازكدام مسیر بروید؟
والدین محترم، جهان یك كاسه شده است!
درعصرتكنولوژی كه انواع متنوع و بی‌شماری ازاخبار و اطلاعات با ماهواره و اینترنت دركسری از ثانیه درهمه جای دنیا قابل دسترسی است، بچه‌ها هم از قافله عقب نمانده و خیلی وقت‌ها درآگاهی از آخرین اطلاعات از پدر و مادرشان هم جلوتر هستند! فرزند شما می‌داند دركانادا و بلغارستان چه خبراست. از آزادی‌های درست و نادرست موجود برای نوجوانان سرزمین‌های دیگر هم آگاه است و حتی ممكن است خواهان امكانات مدارس آنها باشد؛ بنابراین دائما درحال مقایسه وجست‌وجوست.
آگاهی نسبی بچه‌ها و به خصوص نوجوانان ازوضعیت زندگی درنقاط دیگر جهان، خیلی وقت‌ها به اختلافات‌شان با پدر و مادرها دامن می‌زند و توقعات ویژه‌ای ایجاد می‌كند كه به دلیل موانع اقتصادی، فرهنگی یا شرعی قابل دستیابی نیستند؛ بنابراین خوب است قبل ازاینكه در ذهن كودكان و نوجوانان ابرهای زندگی خیالی با الگوی اینترنتی یا ماهواره‌ای واقعیت را به‌طوركامل بپوشاند، دركنارشان باشید و با حرف زدن درباره واقعیات فرهنگی، شرایط اقتصادی و دركل مختصات زندگی دركشورخودشان، ازشكل‌گیری یك شكاف بزرگ جلوگیری كنید.
این صحبت كردن باید عاری از هر نوع تحمیل عقیده و نصیحت بوده و تنها یك تعامل صمیمانه برای نمایش واقعیت برای فرزندان باشد. نكته مهم دیگر اینكه باید صحبت‌ها تداوم داشته باشد وتوقع نداشته باشید با یك بار گفت‌وگو نوجوان‌تان را برای همیشه متحول و سربراه كنید.
ازدنیای بچه‌های‌تان جا نمانیدبرای اینكه بتوانید به فرزندان‌تان نزدیك شوید، یك شرط لازم و مهم وجود دارد و آن هم آشنایی با دنیایی است كه آنها درفضایش زندگی می‌كنند. دنیای بازی‌های پلی استیشن، اپلیكیشن‌ها، گروه‌های اجتماعی موبایلی و دنیایی كه درآن اینترنت نقش مهمی را بازی می‌كند.
واقعیت این است كه ما درشرایط گذار از دنیای سنتی به دنیای مدرن هستیم؛ پس لازم است پدرو مادرها هم خودشان را دائم به‌روز‌رسانی كنند تا وقتی با فرزندان‌شان صحبت می‌كنند،از نظر آنها، بیسواد، سنتی و عقب‌مانده از دنیای جدید به نظر نرسند؛ بنابراین اگر می‌خواهید فرزندان‌تان شما و اظهارنظرهای‌تان را قبول داشته باشند، باعصرتكنولوژی جلو بیایید و حتی گاهی از خودشان برای این كار كمك بگیرید.
برای نمونه وقتی شما دنیای وسیع اپلیكیشن‌ها را بشناسید، دیگر ساعت‌ها مشغولیت نوجوان یا جوان‌تان با این ابزار باعث نمی‌شود فكر كنید كه او علاف و بی‌فكر است بلكه احتمالات مثبت دیگری را هم درنظر می‌گیرید و كلا اظهار نظرهای‌تان درست‌تر و سنجیده ترخواهد بود.
تخته‌ای كه معجزه می‌كند
احتمالا برای اكثر شما پیش آمده كه نتوانسته‌اید همه حرف‌های‌تان را به پدر، مادر، همسر وحتی فرزندان خود بیان كنید و چه بسیار مشاهده شده كه نگفتن همین حرف‌ها و حل نشدن كدورت‌های به ظاهر كوچك، رفته رفته بزرگ و بزرگ‌تر شده تا اینكه به انبار دینامیتی در آستانه انفجار تبدیل می‌شود. حالا خبرخوب این است كه تمرین تخته سفید در بهبود روابط خانوادگی و كمك به حل این مشكل به راحتی معجزه می‌كند.
دكتردهقان دراین باره می‌گوید:«در این تمرین هر نفر برای خودش یك تخته سفید دارد و یك تخته سفید نیز در محل اتاق نشیمن خانه گذاشته می‌شود.در طول هفته، هر كس حرف‌ها، درددل‌ها و نكاتی را كه نمی‌تواند رو در رو بیان كند، داخل آن می‌نویسد وآنها را به صورت هفتگی در اختیاركسانی كه مخاطبش هستند، قرار می‌دهد؛ مسائل مشترك خانوادگی هم در تخته سفید مشترك در اتاق نشیمن بیان می‌شود. این تمرین را از همین هفته در خانه اجرا كنید و از تاثیر فوق‌العاده آن لذت ببرید.»
نكته طلایی اینكه به‌طوركلی نوشتن می‌تواند راه‌حل مناسبی برای تبادل احساسات و حتی بیان اسرار باشد. شما می‌توانید با گذاشتن یادداشت‌های كوچكی برای فرزندان‌تان و جواب خواستن با همین سبك از آنها دریچه تازه‌ای برای ارتباط با آنها باز كنید كه خیلی وقت‌ها بهتر ازصحبت شفاهی جواب می‌دهد.
وقتی نوجوان «اینترنت باز» است. . .
این روزها گله و نگرانی عده زیادی از والدین، وقت‌گذرانی بیش از اندازه فرزندان‌شان با اینترنت است. به‌طوری كه گفته می‌شود دربعضی از خانواده‌ها زمان گفت‌وگو بین پدرو مادر با فرزندان به سه دقیقه در روز كاهش پیدا كرده است. محیط جذاب و متنوع اینترنت به صورتی است كه گاهی باعث اعتیاد نوجوانان به اینترنت می‌شود و ناگفته پیداست راه‌حل این مشكل هم غرزدن و گله كردن از این وضع نیست.
خوب است استفاده ازاینترنت و ماهواره و حتی پلی‌استیشن درخانه «محدودیت زمانی»داشته باشد؛ یعنی قبل از اینكه فرزندتان به این ابزار وابسته شود، از اعتیادش جلوگیری كنید كه البته این به تنهایی كافی نیست وبرای ساعات فراغت ایجاد شده به دلیل جدایی از اینترنت یا موبایل، باید برنامه داشته باشید. كلاس ورزش، كلاس‌های هنری یا مهارتی كه فرزندتان به آن علاقه دارد وحتی انجام فعالیتی مثل غذا و شیرینی پختن یا ساخت وسایل خلاقانه با استفاده ازسایت‌های خلاقیت اینترنتی می‌تواند جایگزین خوبی برای اینترنت باشد.
وحالا مصائب شیرین. . .
درسنین نوجوانی امكان دارد فرزند شما به‌طور طبیعی به جنس مخالف تمایل و علاقه نشان دهد یا حتی به‌طورجدی و عمیقی خودش را دریك ماجرای عاطفی غرق كند. درچنین وضعیتی گفتن جملات بازدارنده هیچ كمكی نخواهد كرد و بهترین رویكرد این است كه قبل از وقوع هرماجرای عاطفی جدی و مهمی به صورت نامحسوس پیام‌های‌تان را درباره عشق واحساساتی ازاین دست به او برسانید.
مهم‌ترین پیام هم این است كه یك: به جنس مخالف احترام بگذار و دو: به او صدمه نزن. باید به نوجوانان آموخت كه اگر دوست دارید عشق واقعی را تجربه كنید، ابتدا باید شناخت درستی از دنیای زنانه و مردانه و تفاوت عمیق آنها داشته باشید و خوب است به جای اینكه منتظر بمانید تا فرزندتان درمورد این مسائل، سوالی را مطرح كند،از بهانه‌های مختلف برای صحبت با او دراین موارد استفاده كرده وتفاوت درك ونیازهای دختران و پسران از عشق را برایش توضیح بدهید.
صحبت از اینكه عشق برای پسرها اغلب خالی از رویاپردازی برای ازدواج است اما دختران پسرمورد علاقه‌شان را مرد رویاها تصور كرده وبه‌طور جدی به زندگی با آنها فكر می‌كنند، می‌تواند نگاه واقع‌بینانه‌ای نسبت به رابطه با جنس مخالف را به فرزندان شما بدهد. علاوه برهمه اینها خوب است ارزش زندگی سالم و رعایت بعضی از چارچوب‌های اخلاقی را برای فرزندان‌تان جا انداخته و به خصوص به پسران این باور را بدهید كه احترام گذاشتن به كسی كه دوستش دارند،بدون اینكه به او نگاه «صرفا جنسی» داشته باشند، از ضعف یك مرد نیست بلكه نشانه درك درست او از یك رابطه انسانی وعاطفی سالم و قابل احترام است.
تولید خشم را متوقف كنید!
یكی ازبزرگ‌ترین مشكلات بین والدین و فرزندان درنوجوانی، پرخاشگری و خشم فرزندان است كه شاید باورنكنید اما جلوگیری ازآن راه‌حل ساده‌ای دارد؛ راه‌حل این است كه دستگاه «تولید خشم »را از برق بیرون بكشید! شاید بگویید این دیگرچه حرفی است. خب اجازه بدهید كمی توضیح بدهیم:
مقایسه مداوم فرزندان آن هم ازكودكی با بچه‌های فامیل، دوستان و حتی همبازی‌های مهد كودك‌شان باعث می‌شود كه آنها درنوجوانی با توجه به سرخوردگی ناشی ازمقایسه و رقابت دائم، بیش ازحد معمول حساس و خشمگین باشند.
خوب است بدانید بچه‌ها وقتی نمی‌توانند فاصله خودشان را با كسانی كه پدرومادر با آنها مورد مقایسه قرار می‌دهند، پركنند، احساس شكست و طردشدگی خواهند كرد؛احساس تلخی كه مقدمه صدمات روانی زیادی است؛ بنابراین به جای مقایسه فرزندان‌تان با بقیه، به استعدادهای آنها و علایق‌شان توجه كرده و احترام بگذارید. با این كار اعتماد به نفس فرزندان‌تان رشد كرده و تقویت آنها درمسیری كه دوست دارند، باعث شكوفایی‌شان می‌شود؛ درنتیجه با توجه به توانایی‌ها و مهارت‌های‌شان، احساس برتری و سرآمد بودن كرده و در نوجوانی استرس كمتری را تجربه می‌كنند. همه این مسائل باعث می‌شود كه فرزند شما دیگر پرخاشگر نباشد.
استقلال كنترل شده، واقعیت یا فریب؟
دكتر دهقان درباره استقلال‌طلبی نوجوانان كه یكی از پررنگ‌ترین نشانه‌های گذرآنها از دوران كودكی به نوجوانی است، می‌گوید: «در سنین نوجوانی و جوانی، بچه‌ها در خانواده‌ها به‌طور جدی می‌خواهند به پدر و مادر نشان دهند كه دیگر بزرگ شده‌اند و می‌توانند آزادانه تصمیم بگیرند و رفتار كنند اما در طرف مقابل پدر و مادرها هستند كه دوست دارند فكر كنند آنها هنوز كوچك هستند و باید به اصطلاح «استقلال كنترل شده»داشته باشند كه اغلب مشاهده می‌شود كه این«استقلال كنترل شده»هم در حد حرف باقی می‌ماند. در واقع منافع هر دو دسته در این است كه این طور فكر كرده و رفتار كنند؛ بنابراین تضاد شدیدی ایجاد می‌شود كه در پاره‌ای از موارد به دوری فرزندان از خانواده و انجام رفتارهای مخفیانه در آنها می‌انجامد.
خب حالا راه‌حل چیست؟
پیشنهاد می‌شود كه خانواده‌ها با فرزندان‌شان به صورت دوستانه در خصوص «تمام مسائل»صحبت كنند و تا حدی صمیمی باشند كه فرزندان پدر و مادر خود را به عنوان محرم‌ترین دوست و بزرگ‌ترین حامی قلمداد كنند. در واقع با این كار، فرزندان دغدغه‌های پدر و مادر را بهتر درك می‌كنند و در طرف دیگر، خانواده حس آزادی و استقلال فرزند خود را كه یك حس ذاتی و طبیعی در اوست، بیشتر باور كرده و یك تعادل منطقی و عملی بین این دو حالت برقرار می‌شود.»
با توجه به آنچه گفته شد، توصیه طلایی به والدین این است كه اگر می‌خواهید فرزندتان در زندگی خود اشتباهات بزرگی نكند، آزادی منطقی را در تصمیم‌گیری و رفتار به او بدهید و همیشه از دور در نقش یك حامی مراقبش باشید؛ به بیان دیگر، در مسیر زندگی فرزندان‌تان، نقش گاردریل و محافظ را در جاده زندگی بازی كنید و نخواهید كه یكسره فرمان زندگی‌شان را در دست داشته باشید.
ارسال نظر