.svg)
خونریزی‌های غیرطبیعی رحمی
پارسینه: رحم عضوی ماهیچه‌ای است که درون لگن قرار دارد. اندازه آن در زنان متغیر بوده و در زنی که به بلوغ جنسی رسیده بین پنج تا هشت سانتی‌متر است.
رحم عضوی ماهیچه‌ای است که درون لگن قرار دارد. اندازه آن در زنان متغیر بوده و در زنی که به بلوغ جنسی رسیده بین پنج تا هشت سانتی‌متر است. البته بعد از زایمان حجم و اندازه رحم افزایش می‌یابد.
لایه داخلی آن آندومتر نام دارد و این لایه تحت تاثیر دو هورمون استروژن و پروژسترون است که از تخمدان‌ها ترشح می‌شود. این دو هورمون در طول دوره، نوساناتی دارند که با قطع آنها پدیده‌ای به نام خونریزی ماهانه اتفاق می‌افتد. گاه مقدار، طول دوره و فواصل بین دو دوره ممکن است دستخوش تغییراتی شود و برای خانم‌ها نگرانی‌هایی را پدید آورد. در این مطلب می‌خواهیم درباره خونریزی‌های غیرعادی واژن و تغییرات عادی و غیرعادی آن بیشتر بدانیم. در همین خصوص با دکتر طاهره فروغی‌فر، متخصص زنان و نازایی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت‌وگو کردیم.
خونریزی غیرطبیعی در چه سنی ممکن است رخ دهد؟
خونریزی غیرطبیعی در هر سنی، از بدو تولد تا سال‌ها بعد از یائسگی رخ می‌دهد. وقتی نوزاد دختر متولد می‌شود، رحم کوچکی در محوطه لگنی وجود دارد. اگر خونریزی ماهانه را در دختران کوچک نمی‌بینیم به این دلیل است که برای شروع عادت ماهانه حتما باید تغییر و تحولی در ساختار دستگاه‌های جنسی و مهم‌تر از همه تکامل تخمدان‌ها و فعالیت آنها ایجاد شود که این تکامل چند سال بعد از تولد نوزاد دختر طول می‌کشد. بنابراین برای شروع خونریزی دو هورمون جنسی استروژن و پروژسترون ضروری است.
اما گاهی شکایتی از مادرانی که بتازگی صاحب فرزند دختر شده‌اند شنیده می‌شود که در پوشاک نوزاد دخترشان لکه خونی دیده شده است؟
نوزاد دختر وقتی درون رحم است، تحت تاثیر هورمون‌های استروژن و پروژسترون است. وقتی از محیط رحمی خارج می‌شود، هورمون‌ها نیز یکباره قطع می‌شوند و در این زمان ممکن است مادر متوجه لکه خونی در پوشاک نوزاد خود شود. البته این موضوع چندان اهمیتی ندارد و خیلی زود برطرف می‌شود و جای نگرانی هم ندارد. فقط مادران باید دقت کنند که منشا این خون از مجرای ادرار یا مقعد کودک نباشد، زیرا این موارد مهم بوده و نیازمند پیگیری دقیق است .خونریزی در دختران باید با تکامل پستان‌ها توام باشد.
فرض کنیم کودکی پیش از این دچار خونریزی شده، چه باید کرد؟
خونریزی در کودکان به دلیل بدخیمی‌ها در سنین قبل از بلوغ بسیار نادر است. بنابراین وقتی در لباس زیر کودک دختر، خون دیده می‌شود چند احتمال مطرح می‌شود؛ مورد اول اطمینان از این که کودک مورد سوءاستفاده جنسی قرار نگرفته باشد. در این مواقع حتما کودک را به یک متخصص زنان ارجاع دهید و مورد بعدی وجود جسم خارجی در واژن است.
کودکان در سن پایین بسیار کنجکاو هستند و تمام منافذ بدن خود را جستجو می‌کنند و احتمال دارد شیء کوچکی را وارد واژن کنند که گاهی شیء درون واژن می‌ماند و ترشحات خون‌آلود و چرکی ایجاد می‌کند و مورد دیگر ضربه‌های وارد شده به ناحیه تناسلی هنگام دوچرخه‌سواری، افتادن و سر خوردن است که برای والدین مشکلاتی را به وجود می‌آورد.
بلوغ دختران نیز کمی مشکل‌برانگیز است. لطفا در این باره هم صحبت کنید
خونریزی عادت ماهانه، آخرین مرحله بلوغ جنسی است و اغلب نیز بی‌نظمی‌هایی در آن دیده می‌شود. معمولا در ابتدای شروع عادت ماهانه دختران، محورهای مغزی تخمدانی بدرستی عمل نمی‌کنند، تخمک‌گذاری وجود ندارد و این مساله باعث می‌شود بی‌نظمی در زمان خونریزی و حجم آن مشاهده شود. درمان خاصی برای این مشکل وجود ندارد ولی بعد از گذشت دو سال، بدن نظم طبیعی خود را به دست می‌آورد.
خونریزی‌ها در چه فاصله زمانی باید رخ دهد؟
برخی از خانم‌ها هر ماه در یک روز خاص عادت ماهانه‌شان آغاز می‌شود. برخی نیز هر 28 روز یا 23 روز و تعدادی نیز با چند روز دیرتر یا زودتر پریود می‌شوند، اما نکته مهمی را که باید مد نظر داشته باشیم، این است که خونریزی‌ها نباید بیش از 42 روز و کمتر از 21 روز اتفاق بیفتد. همچنین بیش از هفت روز خونریزی نیز غیرعادی تلقی می‌شود.
البته هر خانم باید به شرایط فیزیولوژیک بدن خود واقف بوده و از هر گونه تغییر غیرعادی در بدنش آگاه شود. گاهی بیماران با این شکایت به ما مراجعه می‌کنند که پریودشان چند روز دچار تاخیر شده است. در این موارد با توجه به شرایط بیمار تصمیم می‌گیریم.
منظورتان از شرایط بیمار چیست؟
فرض کنیم خانم متاهلی به ما مراجعه می‌کند. در این موارد حتما احتمال حاملگی را مدنظر می‌گیریم و تست بارداری درخواست می‌کنیم. حتی برخی از خونریزی‌های غیرعادی در یک خانم شوهردار ممکن است به دلیل سقط خودبه‌خودی بوده و بیمار از حاملگی خود مطلع نباشد.
شایع‌ترین بی‌نظمی‌های قاعدگی در سنین باروری صورت می‌گیرد. یک نفر از هر سه زنی که قرص‌های ضدبارداری مصرف می‌کنند، ممکن است دچار خونریزی‌های غیرعادی در وسط عادت ماهانه شوند.
البته این موضوع چندان مهم نیست و با آموزش برطرف می‌شود. این دسته از خانم‌ها باید به مصرف قرص ادامه دهند تا بدن کم‌کم به آن عادت کرده و خود را با هورمون‌های جدید وارد شده وفق دهد. موارد گفته شده شایع‌ترین خونریزی‌های رحمی غیرعادی در زنان بارور محسوب می‌شود، اما مواردی هست که جدی‌تر بوده و نیازمند درمان و پیگیری بیشتری است.
این موارد چه چیزهایی را شامل می‌شود؟
سایر بیماری‌هایی که به خونریزی‌های غیرطبیعی رحمی منجر می‌شود گسترده بوده و فقط به شایع‌ترین آنها اشاره می‌کنیم. یکی از علل مهم، مشکلات هورمونی است. افرادی که دچار اختلالات تیروئیدی مانند کم کاری و پرکاری غده تیروئید هستند یا بیماری‌هایی مربوط به غده هیپوفیز دارند یا مبتلا به دیابت هستند، بیشتر در معرض بی‌نظمی‌های قاعدگی قرار دارند . مورد بعدی به اشکالاتی در ساختار رحم برمی‌گردد. برخی از بیماران پولیپ یا میوم‌های رحمی دارند.
پولیپ‌ها و میوم‌ها، خونریزی‌های غیرطبیعی و گاه غیرقابل کنترلی به وجود می‌آورند که جراح ناگزیر از خارج کردنشان است. البته ضایعات و مشکلات دهانه رحم نیز ممکن است باعث خونریزی‌های غیرعادی شود. مهم‌ترین موردی که همه پزشکان باید نسبت به آن واقف باشند، وجود بدخیمی‌های رحمی است. بدخیمی‌های رحم اغلب با خونریزی‌های مشکوک آشکار می‌شود و در هر سنی ممکن است بروز کند، اما برای رفع هر گونه ابهام در این زمینه باید نمونه‌برداری از دیواره رحم و سایر آزمایش‌ها انجام شود. بخصوص وقتی بیمار در سن یائسگی قرار دارد، اگر بتازگی داروهای هورمونی استفاده نکرده باشد، خونریزی باید به طور جدی پیگیری شود. در یک زن یائسه هر گونه خونریزی، غیرعادی و خطرناک است.
پیگیری در هر نوع خونریزی غیرعادی چگونه است؟
در همه بیماران با خونریزی‌های مشکوک و شدید قاعدگی آزمایش خون، تست حاملگی، بررسی مشکلات انعقادی، سونوگرافی رحمی - لگنی و پاپ‌اسمیر (بررسی دهانه رحم یا سرویکس) را انجام می‌دهیم. در صورت وجود پولیپ یا میوم، سونوگرافی سریال درخواست می‌کنیم و در صورت احتمال بدخیمی، حتما از رحم نمونه‌برداری می‌شود. ولی در زنان یائسه هر گونه خونریزی رحمی بسیار جدی گرفته می‌شود و از همان ابتدا تشخیص‌های تخصصی و نمونه‌برداری به عمل می‌آوریم.
منبع: نشریه سیب/ پرنیان پناهی
ارسال نظر