بیانیه‌ غیرمتعهدها درباره ایران

متن این بیانیه که در نشست عصر روز پنج‌شنبه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرائت شد، به شرح زیر است:

«1- جنبش عدم تعهد مایل است مراتب تشکر خود را از آقای یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی به خاطر گزارش وی در خصوص اجرای موافقتنامه پادمان در جمهوری اسلامی ایران مندرج در سند GOV/2013/56 ابراز نماید.

2- جنبش عدم تعهد مایل است اعتماد به حرفه ای و بی طرفی بودن دبیرخانه آژانس در انجام فعالیتهایش نسبت به اجرای پادمانهای معهده عدم اشاعه هسته ای در جمهوری اسلامی ایران را مجددا بیان کند.

3- قبل از بیان نقطه نظراتش در خصوص گزارش مدیر کل، جنبش عدم تعهد مایل است مواضع اصولی خود را در باره این موضوع مورد تاکید قرار دهد:

الف. جنبش عدم تعهد برحق اولیه و غیر قابل انکار کلیه کشورها برای توسعه، تحقیق، تولید و استفاده از انرژی اتمی برای مقاصد صلح آمیز، بدون هر گونه تبعیض و منطبق با تعهدات قانونی مربوطه اشان، تاکید می نماید. بنا بر این، هیچ موردی نباید به گونه ای تفسیر شود که منجر به ایجاد ممنوعیت یا محدودیت حقوق کشورها در توسعه انرژی اتمی برای مقاصد صلح آمیز شود. انتخابها و تصمیمات کشورها، شامل موارد (مربوط به) جمهوری اسلامی ایران، در زمینه استفاده های صلح آمیز از فن آوری هسته ای و سیاستهای چرخه سوخت می بایست محترم شمرده شوند.

ب‌. جنبش عدم تعهد، آژانس بین المللی انرژی اتمی را بعنوان تنها مرجع ذیصلاح برای راستی آزمایی تعهدات پادمانی مترتب بر اعضا مورد شناسایی قرار داده و تاکید می نماید که هیچ فشار یا مداخله غیر مقتضی در فعالیتهای آژانس بویژه در فرآیند راستی آزمایی که می تواند کارایی و اعتبار آژانس را به مخاطره اندازد، نمی بایستی وجود داشته باشد.

پ. جنبش عدم تعهد بر تفاوت بنیادین میان وظایف قانونی کشورها وفق موافقتنامه های پادمان مربوط به آنها با هر گونه اقدامات اعتماد ساز که بطور داوطلبانه اتخاذ می گردند و این که این امر موجد تعهدات قانونی پادمانی نمی گردد تاکید می نماید.

ت‌. جنبش عدم تعهد تاسیس منطقه عاری از سلاح هسته ای (NWFZ) در منطقه خاورمیانه را بعنوان گامی مثبت در راه نائل شدن به هدف خلع سلاح هسته ای جهانی مورد توجه قرار داده و مراتب حمایت خود از تاسیس چنین منطقه ای مطابق با قطعنامه های مربوطة مجمع عمومی و شورای امنیت را تکرار می کند.

ث‌. جنبش عدم تعهد مصونیت فعالیتهای هسته ای صلح آمیز را مورد تایید مجدد قرار داده و تاکید می نماید هر گونه حمله یا تهدید به حمله بر علیه تاسیسات هسته ای صلح آمیز اعم از در حال فعالیت یا در حال ساخت که بشریت و محیط زیست را در معرض خطر جدی قرار داده و نقض عمده حقوق بین الملل، اصول و اهداف منشور ملل متحد و مقررات آژانس بین المللی انرژی اتمی محسوب می شود، تاکید می نماید. جنبش عدم تعهد نیاز به تدوین سند مذاکراتی چند جانبه جامع برای اعلام ممنوعیت حملات یا تهدید به حملات بر تاسیسات هسته ای مختص استفاده های صلح آمیز از انرژی هسته ای را تصدیق می نماید.

ج‌. جنبش عدم تعهد قویاً معتقد است که کلیه موضوعات پادمان و راستی آزمایی، منجمله موارد مربوط به ایران، می بایست در چارچوب آژانس بین المللی انرژی اتمی و بر اساس مبانی حقوقی و فنی حل و فصل گردد. علاوه بر آن جنبش عدم تعهد تاکید دارد که آژانس می بایست به کار خود برای حل موضوع هسته ای ایران در چارچوب اختیاراتش ذیل اساسنامه آژانس ادامه دهد.

چ. عدم تعهد تاکید می نماید که دیپلماسی و گفتگو از طریق صلح آمیز و همچنین مذاکرات محتوایی بدون پیش شرط بین طرفهای ذیربط می بایستی بعنوان تنها روشهایی که از طریق آنها یک راه حل فراگیر و پایدار برای موضوع هسته ای ایران قابل دستیابی است، باقی بماند.

4- جنبش عدم تعهد تاکید می کند که موضوع عدم اشاعه بایستی از طریق ابزارهای سیاسی و دیپلماتیک حل و فصل گردد و اقدامات و ابتکاراتی که در این رابطه اتخاذ می گردند بایستی در چهار چوب حقوق بین الملل، کنوانسیونهای ذیربط و منشور سازمان ملل باشند.

5- جنبش عدم تعهد ملاحظه می نماید که مدیر کل بار دیگر بیان داشته که آژانس قادر بوده است به راستی آزمایی عدم انحراف مواد هسته ای اظهار شده در ایران در تاسیسات هسته ای و مکانهای خارج از این تاسیسات که مواد هسته ای به طور عرفی استفاده می شود (LOFs) همانگونه که توسط ایران ذیل موافقتنامه پادمانهایش اعلام شده، ادامه دهد.

6- جنبش عدم تعهد از تمایز قائل شده، توسط مدیر کل، بین تعهدات ایران ذیل موافقتنامه های پادمان و سایر درخواستها توسط شورای امنیت سازمان ملل استقبال می کند. در این رابطه جنبش عدم تعهد ملاحظه می نماید که مدیر کل در گزارشش اظهار داشته که ایران شماری از تعهداتش برخاسته از مقررات مربوطه قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل را اجرا نمی کند. جنبش عدم تعهد یاد آوری می کند که مدیر کل قبلا اظهارات ایران را گزارش کرده مبنی بر اینکه برخی از درخواستهای آژانس "هیچ مبنای قانونی ندارند زیرا آنها در چهار چوب مواقفتنامه پادمان قرار نمی گیرند" اظهاراتی که توسط ایران نیز در سند INFCIRC/810 تشریح شده اند. جنبش عدم تعهد ایران را ترغیب می نماید به منظور فراهم آوردن اطمینانهای معتبر مبنی بر فقدان مواد و فعالیتهای هسته ای اعلام نشده در ایران مطابق با حقوق بین الملل، همکاریش با آژانس را تقویت کند.

7- جنبش عدم تعهد دبیرخانه را ترغیب می کند همچنان از درج جزئیات فنی گسترده در رابطه با اطلاعات حساس در گزارش مدیر کل خودداری کند.

8- عدم تعهد از همکاری مستمر بین آژانس و ایران همانگونه که در آخرین گزارش مدیرکل ذکر شده استقبال نموده و در این رابطه موارد زیر را متذکر می شود:

الف. ایران ذیل موافقتنامه پادمانهایش، 17 تاسیسات هسته ای و 9 LOFs را به آژانس اعلام کرده و آژانس همچنان عدم انحراف مواد هسته ای اعلام شده در این تاسیسات و LOFs را تحت راستی آزمایی دارد.

ب. فعالیتهای تولید مواد هسته ای، خصوصاً مواردی که به غنی سازی مربوط می شود همچنان تحت اقدامات کنترلی و نظارتی آژانس قرار داشته، و تا کنون کارخانه غنی سازی سوخت FEP در نطنز و کارخانه نیمه صنعتی غنی سازی سوخت (PFEP) همان طور که اعلام شده اند مشغول فعالیت هستند.

پ. آژانس راستی آزمایی نموده است که کارخانه غنی سازی تولید سوخت فوردو ( FFEP) مطابق با آخرین اطلاعات طراحی ارائه شده از سوی ایران ساخته می شود مطابقت داشته است گرچه آژانس همچنین اظهار داشته که اطلاعات بیشتری از سوی ایران در رابطه با این تاسیسات لازم است.

ت. آژانس به نظارت بر استفاده و ساخت سلولهای داغ در تاسیسات هسته ای مربوطه در ایران ادامه داده و تایید می نماید که ایران فعالیتهای بازفرآوری در هیچیک از تاسیسات اعلامی ذیل موافقتنامه پادمانهای ایران انجام نداده است.

ث‌. آژانس در تاریخ 26 اکتبر 2013 راستی آزمایی اطلاعات طراحی در رآکتورآب سنگین را در اراک (IR-40) انجام داد. طبق اظهارت ایران، زمان آغاز به کار عملیات راکتور IR-40 نمی تواند فصل اول سال 2014 باشد و همان طور که قبلا گزارش شده بود ایران خاطر نشان کرده که آب سنگین کافی برای آغاز فعالیت راکتور IR-40 تولید کرده است.

ج‌. در تاریخ 12 نوامبر 2013 آژانس اندازه گیری غیر تخریبی در مورد آب سنگین ذخیره شده در کارخانه تبدیل اورانیوم انجام داده است.

ح‌. در سند "چهار چوب برای همکاری"، ایران با فراهم نمودن اطلاعات مربوطه بر اساس توافق متقابل و دسترسی مدیریت شده به کارخانه تولید آب سنگین ظرف سه ماه موافقت کرده است.

9- جنبش عدم تعهد درخواستهای دبیرخانه برای پرسشنامه به روز شده اطلاعات طراحی برای IR-40 را مورد توجه قرار می دهد. جنبش عدم تعهد ایران را به ارائه اطلاعات به روز شده طراحی به آژانس در باره این راکتور مطابق با موافقتنامه پادمان جامع این کشور ترغیب می نماید.

10- جنبش عدم تعهد توجه می نماید که مدیر کل در گزارش خود متذکر شده که موضعش مبنی بر نیاز به برداشتن گامهایی (از سوی ایران) به سوی اجرای کامل موافقتنامه پادمان و سایر تعهداتش به منظور ایجاد اعتماد بین المللی به ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هسته ایش، را برای ایران تکرار کرده است. در این رابطه جنبش عدم تعهد ایران را تشویق می کند به همکاری کامل خود ادامه دهد.

11- جنبش عدم تعهد از برگزاری سه دور مذاکره سازنده بین ایران و آژانس در وین و تهران از زمان گزارش قبلی مدیر کل، دلگرم شده است. جنبش عدم تعهد توجه می نماید که آژانس و ایران به این جمع بندی رسیدند که با توجه به بن بست رسیدن مذاکرات در مورد رویکرد ساختاری و عدم چشم اندازی برای توافق روی این سند، رویکرد جدیدی به منظور اطمینان از ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هسته ای ایران، بایستی طراحی شود. در این راستا جنبش عدم تعهد از بیانیه مشترک ایران و آژانس در جریان سفر مدیر کل به تهران (جمهوری اسلامی ایران) در تاریخ 11 نوامبر، در مورد سند "چهارچوب برای همکاری" که مطابق آن، آژانس و ایران توافق می نمایند همکاری و گفتگوی خود برای فراهم کردن اطمینان در خصوص ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هسته ای ایران از طریق حل و فصل کلیه موضوعات باقی مانده ای که تا کنون توسط آژانس حل و فصل نشده، به عنوان گامی به سمت جلو استقبال می کنند.

12- جنبش عدم تعهد همچنین توجه دارد در سند "چهار چوب برای همکاری" ایران و آژانس در مورد اقدامات عملی اولیه که از سوی ایران ظرف سه ماه از تاریخ امضاء سند "چهارچوب برای همکاری" اتخاذ خواهد شد توافق کرده اند. جنبش عدم تعهد در پی گزارش مدیر کل به نشست مارس 2014 شورای حکام در مورد پیشرفت اجرای این اقدامات می باشد.

13- جنبش عدم تعهد، بنا بر این، ادامه این مباحث بین آژانس و ایران را به منظور حل همه موضوعات باقی مانده، اعم از گذشته و حال، که تا کنون توسط آژانس حل و فصل نشده، تشویق می نماید و توجه دارد که دور دیگری از گفتگوها بین آژانس و ایران برای 11 دسامبر 2013 در وین، برنامه ریزی شده است.

14- جنبش عدم تعهد توجه دارد که آژانس، در اجرای سند "چهار چوب برای همکاری" نگرانی های امنیتی ایران را از جمله از طریق استفاده از دسترسی مدیریت شده و حفاظت از اطلاعات محرمانه، مورد توجه قرار خواهد داد.

15- جنبش عدم تعهد همچنین توجه دارد که ایران هنوز اسناد مربوط به مطالعات ادعایی را دریافت نداشته است. در این چهار چوب جنبش عدم تعهد از درخواستهای پیشین مدیر کل خطاب به آن دسته از اعضایی که اطلاعاتی را در ارتباط با « مطالعات ادعایی» به دبیرخانه ارائه کرده اند، برای موافقت با اینکه آژانس تمامی اسناد مربوطه را به ایران ارائه نماید، کاملا حمایت می نماید. جنبش عدم تعهد یکبار دیگر نگرانیهای خود را نسبت به ایجاد موانع در این خصوص که فرآیند راستی آزمایی آژانس را با مانع مواجه می سازد، ابراز می دارد. جنبش عدم تعهد در این رابطه، خاطر نشان می سازد که مدیرکل قبلا طی سند GOV/2009/55 گزارش نموده:

الف. آژانس بطور مستقل ابزارهای محدودی را برای اثبات صحت مدارک ارائه شده که اساس مطالعات ادعائی را تشکیل می دهند در اختیار دارد.

ب‌. محدودیتهای اعمال شده از سوی برخی اعضا در قبال در اختیار گذاشتن اطلاعات به ایران، انجام مذاکرات مشروح را با ایران در این خصوص برای آژانس مشکلتر می سازد.

16- جنبش عدم تعهد از تصمیم ایران برای ادامه همکاری با آژانس استقبال می کند و کماکان منتظر است که اجرای پادمان در ایران به صورت معمول به انجام برسد. در این چهار چوب، جنبش عدم تعهد، آژانس و ایران را تشویق می کند، به منظور فراهم نمودن روشنگری در خصوص موضوعات شناسایی شده در گزارش و با نظر حل و فصل سریع این موضوعات مطابق برنامه عمل « تفاهم نامه جمهوری اسلامی ایران و آژانس در خصوص مدالیته حل و فصل موضوعات باقی مانده» ((INFCIRC/71l و سند "چهار چوب برای همکاری"، تلاش‌ها را مضاعف کرده، به فوریت به تعامل محتوایی خود ادامه دهند.

17- جنبش عدم تعهد موضع اصولی خود را مبنی بر اینکه دیپلماسی و گفتگو تنها راه برای حل بلند مدت موضوع هسته ای ایران می باشند ، تصریح می نماید جنبش عدم تعهد بدین منظور همه کشورهای عضو را نسبت به مشارکت مثبت، تشویق می نماید.»