چرا شجریان خورشید موسیقی ایران است؟

امان‌الله قرایی مقدم - جامعه‌شناس - در روزنامه «آفتاب یزد» نوشته است: استاد شجریان خورشید هنر موسیقی اصیل ایران است. چون از خراسان، سرزمین خورشید (خراسان = خوُر یا خورشید + آسان به معنی جایی که خورشید آسان می‌تابد) و زاده دروازه خورشید است.

بنابراین تا هنر ایران هست نام استاد شجریان، چون خورشید تابان، بر آسمان هنر ایران خواهد تابید و از کم‌محبتی‌ها و قدر نادانستن‌ها مانند بزرگان دیگر خراسان همچون ناصر خسرو، فردوسی، خواجه نظام‌الملک طوسی و ...، نه‌تنها ارزش او در جامعه کم نخواهد شد، که «هر جا رود قدر بیند و در صدر نشیند» (سعدی) و جایگاه مردمیِ او درخشان‌تر خواهد شد.

ناصر خسرو قبادیانی چون به مدیحه‌سرایی نپرداخت قدرش را ندانستند و مجانین، در درّه یمکان (بدخشان) محبوسش کردند. فردوسی هنرمند ملی و اجتماعی ایران، مردمی بزرگ شد و بر دل‌ها نشست و ۳۰ سال رنج برد تا نام ایرانی و ایرانی را جاودانه کرد. بنابراین هنرمندانی که اجتماعی زندگی می‌کنند و کشاکش زندگی اجتماعی را به‌خوبی منعکس می‌کنند، هرگز فراموش نمی‌شوند؛ که استاد موسیقی و آواز ایران، استاد شجریان، از این ویژگی برخوردار است زیرا هنر اصیل و آواز «داوودی» او بر جلوه‌هایی از مسائل اساسی و نیازهای ژرف و آرمان‌های عظیم جامعه متکی و ره‌آوردهای ارزشمندی را به ارمغان آورده و در خدمت جامعه است.

صدای استاد شجریان بازتاب فراز و نشیب فرهنگ و تاریخ ایران است؛ نبض جامعه و بازتاب و انعکاس مطالبات اجتماعی و فرهنگی جامعه است. شجریان از لحاظ جامعه‌شناسی هنر، در تغییر رفتار، رشد و تکامل مخاطبان نقش مؤثری داشته و یک رسالت تاریخی و ملی به ارمغان آورده است. هنر استاد شجریان به منزله واقعیتی است اجتماعی که نه به عنوان مسکن و داروی تخدیر کننده، بلکه به عنوان تکان‌دهنده مورد نیاز جامعه است. او هنر را از تنها ماندن و وابستگی رهانید و رابطه متقابل جامعه و هنر را از ابعاد گوناگون مورد توجه قرار داد، از این رو هنرمندی ملی و اجتماعی است.

هنر شجریان صادقانه است که از بیداری اجتماعی بهره‌مند است و در بیداری اجتماعی می‌کوشد. شجریان چون از بینش اجتماع بهره‌مند است و کشاکش زندگی اجتماعی را به‌خوبی منعکس می‌کند، بنابراین جاودانه و ماندنی است.